بهمنی: تجربه من د‌‌‌‌‌ر بانک مرکزی قابل بازگویی نیست

فاصله بین سالهای 88 تا 92 ، سالهای پررمز و رازی برای اقتصاد ایران بوده و این همان زمانی است که بهمنی ریاست آن را برعهده داشت. اما طی مدت ریاستش بر بانک مرکزی بارها با انتقاد عدم استقلال بانک مرکزی روبهرو بود تا جایی که علی طیبنیا با اشاره به روایتی از محمود بهمنی اینگونه توضیح داده است: «رئیس کل سابق بانک مرکزی به من گفت که فقط یک هفته رئیس کل بانک مرکزی بوده که آن نیز در زمان رئیسجمهور روحانی بوده است.» محمود بهمنی دارای لیسانس اقتصاد گرایش بانکداری و فوق لیسانس مدیریت بانکداری و دکترای مدیریت بازرگانی است اما خود در توضیح آنچه در چهار سال ریاستش اتفاق افتاده میگوید: «من در آن دوره جهادی عمل میکردم.» اما ریاست پرحاشیه بانک مرکزی تنها سمت وی نبود،بهمنی پیش از تصدی رئیسکلی بانک مرکزی، دارای سمتهایی چون معاونت و ریاست اعتبارات کل بانک ملی ایران، ریاست ادارات سرمایهگذاری، سازمان و روشهای بانک، مدیریت امور معاملات و تسهیلات و بررسی طرحها بودهاست.بهمنی در سالهای ۷۹ تا ۸۶ نیز عضو هیات مدیره بانک ملی ایران بوده و درهیات مدیره برخی شرکتهای تحت پوشش بانک ملی همچون شرکت سرمایهگذاری، آزاد راهها، لاستیک کرمان، چاپخانه بانک ملی و ... به نمایندگی این بانک عضویت داشته است.

قرار گفتوگو که با دفترش هماهنگ شد، راهی محل دفتر رئیس کل سابق بانک مرکزی در خیابان ولیعصر شدیم بیشتر انتظار داشتیم با اتاق کار یک مدیر یا رئیس کل رو به رو شویم اما نکته جالب این بود که محیط دفتر وی بیشتر شبیه دفتر استاد دانشگاهی در محیط آموزشی بود. پژوهشها و کتابهایی که مطالعه میکرد در اتاق پراکنده بود.

البته چندان نیز جای تعجب نداشت چرا که این رئیس کل سابق بانک مرکزی  ۱۷سال سابقه تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و موسسه عالی بانکداری و تدریس در دورههای مدیریت میانی و عالی بانک را دارد و تالیفات وی شامل کتابهایی در حوزه بانکداری است.هر چند بهمنی در این سالها سعی کرده حساب خود را از دولت احمدی نژاد و حتی تیم همراه وی در این روزها جدا کند اما به نظر نمیرسد این جدایی به راحتی امکانپذیر باشد،کما این که بهمنی میگوید در دولتهای پیش از دولت نهم و دهم نیز سمتهایی داشته است .

نظر شما در خصوص بسته جدید اقتصادی دولت،برای خروج از رکود چیست؟

بسته جدید اقتصادی دولت یک قدم به جلو است ولی کافی نیست! باید برخی مشکلات مرتفع شود تا موفقیت حاصل شود.

این مشکلات، کدامها هستند؟

دولت محترم باید بدهی خود را به بانکها، بانک مرکزی،  پیمانکاران و ... که حدودا بالغ بر 250 تا 300 هزار میلیاردتومان  است پرداخت کند تا قدرت تسهیلات دهی بانکها افزایش پیدا کند زیرا در حال حاضر حساب بانکها نزد بانک مرکزی بدهکار است و افزایش بدهی بیشتر موجب جریمه 34 درصدی میشود از طرف دیگر باتوجه به بدهی حساب آنها حتی اگر نرخ سپرده قانونی بانکها کاهش یابد (از 13 درصد به 10 درصد)چون مبلغ آزاد شده به مراتب کمتر از بدهی بانکها به بانک مرکزی است بنابراین کاهش نرخ ذخیره قانونی کاربرد نخواهد داشت. از طرف دیگر بدهی دولت به پیمانکاران موجب شده که پیمانکاران هم به بانکها بدهکار شوند و باید علاوه بر سود، جریمه تاخیر هم بپردازند که پیمانکاران را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد و اکنون نیزاین مشکل وجود دارد.در زمانی که بانک مرکزی به بانکها خط اعتباری با نرخ سود 26 درصد میدهد یا بانکها به یکدیگر تسهیلات بالای 24 درصد میدهند چگونه میشود نرخ سود تسهیلات را پایین آورد؟ لذا باید ابتدا مولفههای فوق اصلاح شود تا اجرای بسته تسهیل شود.

آیا باتیم اقتصادی دولت تدبیر و امید در ارتباط هستید؟ در تصمیمات کلان بانکی و اقتصادی از نظرات شما استفاده میکنند؟

نه، نیستم و متاسفانه تا به امروز شرایط همکاری فراهم نشده است ولی چنانچه لازم باشد  به دولت محترم کمک خواهم کرد.به هر حال من معتقدم کمک کردن به دولت،کمک کردن به ملت، نظام و کشور است.باید همگی دست به دست هم دهیم تا بدون  دسته بندی جناحی، برای ساختن ایران اسلامیشانه به شانه هم بکوشیم. من هم به دلیل سابقه خدمت طولانی در مسئولیتهای مختلف با تمام دولتهای پس از انقلاب اسلامیکار تخصصی خود را انجام دادهام و معتقدم نباید متخصصان را با جناحی خواندن کنار گذاشت.

پیشنهاد شما به دولت، بعد از لغو تحریمهای بانکی چیست؟

پیشنهاد من به دولت بعد از لغو تحریمهای بانکی،تشویق سرمایه گذاری زیر بنایی خارجیان علی الخصوص سرمایه داران ایرانی خارج از کشور است. دولت باید در چارچوب اقتصاد مقاومتی با کمک به واحدهای اقتصادی، تولیدات کشور را  صادرات محور  کند و با بالا بردن بهره وری و کیفیت تولیدات از واردات کالاهایی که مشابه خارجی آن در داخل تولید میشود جلوگیری یا با ایجاد تعرفههای قابل توجه از واردات آنها جلوگیری کند. دولت یازدهم باید با کمک و مساعدت نمودن به صنعت واحدهایی که با ظرفیت پایین کار میکنند فعال شده و در نهایت اشتغال را افزایش دهد و اولویت حمایت و سرمایه گذاری را بدوا به واحدهای اقتصادی و تولیدی نیمه تمام بدهند و از ایجاد واحدهای جدید که مشابه آن در حال تعطیلی است خودداری کند.

به عنوان کارشناس اقتصادی اگر قرار باشد به تیم اقتصادی دولت تدبیر و امید از یک تا 10نمره بدهید، چه نمرهای میدهید؟

نمره دادن به تیم اقتصادی دولت محترم، در حال حاضر اشتباه است.با توجه به شرایط ویژه اقتصادی، دولت هر آنچه در توان داشته به کار گرفته ولی لازم است از تیم  کارشناسی و متخصص در تمامیزمینهها استفاده کند. مجموعه اقتصادی دولت تا به امروز قدمهای مناسبی را هم برداشته است ولی کافی نیست.

خط قرمز محمود بهمنی در اظهار نظرهای سیاسی کجاست؟ ایدئولوژی دولت سابق آیا خط قرمز شماست؟

خط قرمز من رهنمودهای مقام معظم رهبری و قانون اساسی در طول این سالها بوده و خواهد بود.
دولتها همیشه همچون مسافران قطاری میآیند ومیروند،شاید هم در دوران مسئولیت خود دچار اشتباهات محاسباتی شوند ولی آنچه که من در این چند دهه خدمت در نظام مقدس جمهوری اسلامیدیده و درک کرده ام این است که همواره در شرایط دشوار و پیچیده استفاده از تجربیات کارشناسان و متخصصان و رهنمودهای ولی فقیه مسئولان را از خطر سهلاندیشی حفظ کرده است.

اگر قرار باشد دولت سابق را نقد کنید،آن نقد چیست؟

همه دولتها را میشود نقد کرد ولی پیشنهاد من به شما این است که همزمان  با نقد گذشته به آینده بیندیشیم وتلاش کنیم که در خدمت مردم باشیم و وضع کشور را سامان  دهیم، مردم عزیز خودشان دولتها را مقایسه کرده و قضاوت خوبی خواهند داشت، در گذشته هم حتما اشکالاتی بوده و در مقابل اقدامات شایسته ای هم صورت گرفته ولی ما نباید در گذشته بمانیم. نقد کردن خوب است انسان ساز است ولی متاسفانه بعضیها چنان به دنبال سیاه نمایی هستند که گویی در دولتهای گذشته هیچ اقدام مناسبی صورت نگرفته است.اگر هم قرار باشد از گذشته یک نقد کنم یک راست میروم سراغ خودم و نقد را از خودم شروع میکنم آن هم این است که چرا در دوران مسئولیتم در بانک مرکزی به جای 16 ساعت کار 20 ساعت کار نکردم.

در جلسه تودیع خود گفته بودید من یک هفته رئیس بوده ام و آن هم دوران دولت یازدهم بوده است.
به مورد خوبی اشاره کردید من درزمان تصدی خودم روزانه حداقل 16 ساعت جهادی کار میکردم از 8 صبح تا 12 شب ولی یک هفته آخر که درحال جابه جایی بودم مانند خیلی از روسا ساعت 8 صبح میآمدم و ساعت 5 بعداز ظهر میرفتم.

اگر از کارمندان دوران ریاست شما بر بانک مرکزی بپرسیم که از دوران مدیریت شما راضی هستند پاسخ آنها چیست؟میتوانید پیش بینی کنید؟

البته این پرسش را باید از آنها پرسید! ولی بانک مرکزی مجموعه بزرگ و مهمیاست و باتوجه به نیروهای متخصص ومتعهدی که داردشاید شاخصهای مهمی را برای سنجش حقیر انتخاب کنند.ولی آنچه در توانم بود در چهارچوب قانون و مقررات انجام داده ام و برای همه پرسنل گرانقدر بانک مرکزی آرزوی موفقیت و سربلندی دارم و امیدوارم در کنار خانواده محترمشان روزهای خوبی را سپری کنند.

این روزها مشغول انجام چه اموراتی هستید؟

این روزها در حال اصلاح و تکمیل تالیفاتم از جمله اصول بانکداری و بانکداری 1 و 2و... هستم.همچنین مشغول تدریس در دانشگاه هم هستم و در کنار آن زمان قابل توجهی را هم در کنار اساتید بزرگوار  به مباحث کارشناسی و مشاوره میپردازیم.

قصد دارید تجربه چند دهه فعالیت خود را درقالب یک کتاب جمع آوری کنید؟

بله تجربیات خود را در قالب تالیف چند کتاب به رشته تحریر درآورده ام ولی تجربیات و عملکرد دوران تصدی بانک مرکزی بهعلت محرمانه بودن فعلا قابل بازگویی نیست.

در آخر، این روزها نمایشگاه مطبوعات در حال برگزاری است از شما دعوت میکنم به غرفه ما در نمایشگاه بازدید بفرمایید.

ممنون از دعوتتان امیدوارم امسال فرصت پیدا کنم به نمایشگاه برسم. سلام من را به همه همکارانتان و رسانهها برسانید و برای همه شما آرزوی سلامتی و پیروزی دارم امیدوارم با نقد سازنده  به ساختن ایران اسلامیکمک بسزایی کنید.