نیاز ٣٩ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی

برای تولید هر تن محصول پتروشیمی در طرحهای در دست اجرا نزدیک به 640 دلار سرمایه گذاری نیاز است، حال آنکه بهدلیل شرایط خاص کشور و کمبود منابع مالی اکثر این طرحها طی سالهای اخیر پیشرفت فیزیکی ناچیزی داشتهاند و عملا متوقف بودهاند. براساس آمار ارایه شده توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای اجرای طرحهای باقیمانده صنعت پتروشیمی در برنامه چهارم و طرحهای درحال اجرای برنامه پنجم حدود 39 میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز است، که عمده این طرحها از طریق فاینانس، خط اعتباری چین یا با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی باید عملیاتی شوند.

درحال حاضر 38 طرح در صنعت پتروشیمی کشور درحال اجرا است که سه طرح با ظرفیت 1/4 میلیون تن در منطقه ماهشهر، 26 طرح با ظرفیت 35/7 میلیون تن در عسلویه و 33 طرح در سایر مناطق به ظرفیت 9/23 میلیون تن واقع شده است. به طور متوسط برای تولید هر تن محصول پتروشیمی در طرحهای در دست اجرا نزدیک به 640 دلار سرمایهگذاری نیاز است، حال آنکه بهدلیل شرایط خاص کشور و کمبود منابع مالی اکثر این طرحها طی سالهای اخیر پیشرفت فیزیکی ناچیزی داشتهاند و عملا متوقف بودهاند. به طوری که ظرفیت اسمی محصولات پتروشیمی در سال 1384 حدود 55 میلیون تن بوده است و این ظرفیت در پایان سال 1392 به حدود 57 میلیون تن رسید.

به عبارتی با گذشت هشت سال فقط دو میلیون تن به ظرفیت محصولات پتروشیمی کشور اضافه شد. تحلیل آمارهای موجود نشان میدهد که در سال 1392 متوسط نرخ بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی کشور حدود 20 درصد بوده است که در مقایسه با نرخ بیکاری جمعیت باسواد کشور که حدود 11 درصداست؛ عدد بسیار بالایی است. بهعبارت دیگر یکی از چالشهای جدی پیش روی کشور بیکاری بهخصوص بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی است. لذا باید با برنامهریزی صحیح منابع موجود کشور از جمله منابع مالی و سرمایهای را در جهت افزایش قابلیت اقتصاد برای ایجاد شغل به کار ببریم. به تبع صنعت پتروشیمی به عنوان یک صنعت استراتژیک در کشور میتواند در ایجاد چنین فضایی موثر باشد.

اما از آنجایی که یکی از ویژگیهای صنایع بالادست پتروشیمی سرمایهبری آنهاست، به نظر نمیرسد با تکیه بر توسعه این صنایع بتوان بر حل مشکل بیکاری بهویژه بیکاری فارغالتحصیلان فایق آمد. براساس برآوردهای انجام شده میزان سرمایهگذاری لازم برای ایجاد هر شغل مستقیم در صنایع بالادست به طور متوسط نزدیک به 10 تا 20 میلیارد ریال است که مسلما با صرف این میزان سرمایه در صنایع میانی و پاییندست پتروشیمی و سایر فعالیتهای کاربر میتوان اشتغال بیشتری ایجاد کرد بهویژه بهدلیل ویژگی خاص صنایع میانی و پیچیدگی تکنولوژی در این حوزه، توسعه صنایع میانی پتروشیمی به ایجاد فضاهای شغلی بیشتر برای افراد متخصص و فارغالتحصیلان دانشگاهی بهخصوص در رشتههای مرتبط با این صنعت میانجامد.