دو روی سکه نرخ «ارز» در بازار سهام

افزایش 0/02 درصدی شاخص کل بورس در روز گذشته که بیشتر به مدد گروه شیمیایی و در صدر آنها نمادهای تاپیکو و شپدیس رخ داد با کاهش شاخص بیشتر صنایع فعال در بورس همراه بود؛ در این روز 12 صنعت با افزایش روزانه شاخص، 22 صنعت با کاهش و 3 صنعت نیز بدون تغییر بودند که در این میان صنعت قند و شکر با ثبت بازدهی روزانه 5/5 درصدی با اختلاف زیادی از دیگر صنایع در صدر قرار گرفت و شاخص محصولات کانی غیرفلزی، سایر واسطهگریهای مالی، حملونقل، بیمه و استخراج سایر معادن به ترتیب با بازدهی بالای نیم درصد در رتبههای بعدی قرار گرفتند. منسوجات، محصولات چوبی و ساخت دستگاهها و وسایل ارتباطی سه صنعتی بودند که روز گذشته بدون تغییر بودند. این در حالی است که 22 صنعت از جمله زراعت و خدمات وابسته با ثبت نوسان منفی 5 درصدی بیشترین زیان روزانه را بهخود اختصاص داد، فرآوردههای نفتی، محصولات غذایی، ساخت محصولات فلزی، لاستیک و پلاستیک، انبوهسازی، ابزار پزشکی و استخراج زغال سنگ از دیگر صنایع منفی بودند.

تاثیر افزایش نرخ ارز بر صنایع

همواره تاثیرپذیری بازار سرمایه از افزایش نرخ دلار با تاخیر فازی نمایان شده که دلیل عمده این موضوع تاثیرغیرمستقیم این موضوع بربازار است؛ بهطوریکه نوسان نرخ ارز ابتدا بر صنایع بورسی وارد شده و سپس در قیمت سهام آنها و در نهایت برشاخص کل بورس نمایان میشود. از سوی دیگر یکسان نبودن تاثیر افزایش نرخ ارز بر شرکتهای حاضر در بورس وجود دارد؛ بهطوریکه شرکتهایی که صادراتی هستند یا محصولاتشان براساس قیمتهای بینالمللی در بورس کالا ارزشگذاری میشود تاثیر مثبتی از افزایش نرخ ارز خواهند داشت. این درحالی است که شرکتهای واردات محور با افزایش بهای تمام شده کالای ساخته شده و در نتیجه کاهش حاشیه سود و درآمد روبهرو خواهند بود.

جدای از تاثیر افزایش نرخ ارز بر حاشیه سود شرکتهایی که بودجه خود را بر پایه ارز در پیش بینی سالجاری گزارش کردهاند، برخی از شرکتهای تولیدکننده مواد پتروشیمی (نظیر پتروشیمی خارک و پردیس) به لحاظ نوع داد و ستد و نقل و انتقال حوالجات ارزی خود، درآمد حاصل از فروش محصولات صادراتی خود را بر مبنای برابری نرخ ارز (دلار،یورو...) با ریال در بازار آزاد، شناسایی و وصول میکنند که از این بابت با تعدیل مثبت درآمد پیشبینی شده روبهرو هستند. از سوی دیگر، شرکتهای دارویی عمدتا اثرات و تبعات منفی در درآمدهای خود را از افزایش نرخ ارز تجربه خواهند کرد؛ شرکتهای فعال در صنعت داروسازی غالبا واردکننده مواد اولیه در تهیه انواع داروها هستند و هرچند برخی کارخانجات داروسازی صادرات محصول نیز دارند ولی وزن مصارف ارزی آنها بیشتر از منابع ارزی(فروش محصولات) بوده و در مجموع از افزایش نرخ ارز تاثیر منفی خواهند پذیرفت.

در این میان به نظر میرسد تولیدکنندگان فلزات اساسی و محصولات پتروشیمی به علت اتکای زیاد برفروش ارزی، سریعترین واکنش را به تحولات بازار ارز نشان دهند که در این راستا شرکتهای پتروشیمی خارک، پتروشیمی پردیس، پتروشیمی اصفهان، ملی مس ایران، تولیدکنندگان سرب و روی و فولادسازان بهعنوان تاثیر پذیرندگان اصلی این موضوع هستند، در مقابل خودروییها و داروسازان از جمله گروههایی هستند که به سبب وابستگی به ارز وارداتی، از تضعیف ارزش ریال متضرر خواهند شد، هرچند مجوز افزایش نرخ محصولات این شرکتها میتواند از فشار افزایش هزینهها بکاهد. روز گذشته نرخ دلار مبادلهای به حدود 3هزار تومان و آزاد نیز به 3 هزار و 600 تومان افزایش یافته است. درنظر گرفتن بودجه لحاظ شده شرکتهای صادراتی (عموما نرخهای حدود 3300 تومان را برای دلار لحاظ کردهاند) اختلافی حدود 10 درصد را نشان میدهد. در سمت دیگر، شرکتهایی که از ارز مبادلهای استفاده میکنند (2850 تومان مطابق با بودجه 94) در صورت تک نرخی شدن دلار در 3500 تومان با افزایش حدود 18درصدی در هزینههای خود مواجه خواهند شد.

ابهام در شیمیاییها

در این راستا حسین صالحی از کارشناسان بازار سرمایه معتقد است: محصولات پتروشیمی با در اختیار داشتن سهم 34درصدی (میعانات گازی نیز سهم 20 درصدی دارند) از صادرات غیرنفتی ایران طی 7 ماه ابتدایی و همچنین سهم 30 درصدی از ارزش بازار بورس، تاثیرگذارترین صنعت برای بازار سرمایه هستند که این روزها بعد از گذشت 8 ماه همچنان چالش نرخ خوراک گازی این صنعت که با توجه به ریزش قیمتهای جهانی (بهطور میانگین محصولات پتروشیمی نسبت به مدت مشابه حدود 25درصد و میعانات بیشتر از 40درصد ریزش داشته، تنها نکته نسبت رشد نرخ دلار بوده است بهطوری که عمده شرکتها در بودجه خود نرخ دلار را 3200 تومان در نظر گرفته و میانگین نرخ دلار از ابتدای سال 3340 و قیمتهای فعلی ارز حدود 3600 تومان است که بهطور میانگین 10درصد بالای بودجه شرکت) وزن بیشتری در تاثیرگذاری سود شرکت پیدا کردند، بیپاسخ مانده است. وی ادامه داد: البته نرخ خوراک در این صنعت که بر مبنای نرخ مبادلاتی است و احتمالا نیمه سال آتی تک نرخی میشود نیز ابهام دیگر این صنعت است که البته با توجه به اصلاح قیمت بر درآمد (P/E) که در این مدت اتفاق افتاده است، بخش عمده از این دو ریسک در قیمتها لحاظ شده است.

به عقیده صالحی کاهش تحریم، از طریق افزایش سرمایهگذاری در این حوزه و کاهش هزینه مبادلات پول تاثیر مثبتی در این صنعت خواهد داشت.وی در ادامه با اشاره به کاهش نرخ نفت بهعنوان مولفه اصلی و تاثیرگذار در این صنعت، گفت: چالش اصلی این صنعت کاهش شدید نرخ نفت در بازارهای جهانی است که منجر به کاهش بهای فروش محصولات پتروشیمی نیز شده است؛ به نظر میرسد در افق یک سال آتی افزایش قابلتوجه قیمت نفت محتمل نباشد. صالحی ادامه داد: خوشبختانه بهای تمامشده اکثر محصولات پتروشیمی ایران قابل رقابت با تولیدات دنیا است، بنابراین تداوم فعالیت و فروش شرکتهای پتروشیمی در قیمتهای فعلی نفت نیز کاملا توجیهپذیر است،حتی میتوان این صنعت را به علت امکان صادرات گسترده، فارغ از رکود اقتصاد داخلی ایران دانست.

وضعیت صنایع در بازار دیروز

روز گذشته شاخص صنایع شیمیایی با بازدهی روزانه 0/36 درصدی و دارویی با بازدهی 0/15 درصدی از صنایع مثبت بودند؛ در گروه شیمیایی بیشتر نمادها با نوسان مثبت قیمتی روبهرو شدند که در صدر آنها نیروکلر با ثبت 11 درصد نوسان مثبت قرار داشت. بیشترین حجم معاملات این گروه نیز طبق روال روزهای اخیر به معاملات 9/9 میلیون سهمی پلیاکریل با ارزش 24 میلیارد ریال تعلق داشت. تاپیکو و پارسان نیز هرکدام به ترتیب با ثبت معاملات 3/7 و 1/8 میلیون سهمی در ردههای بعدی ایستادند.

گروه دارویی وضعیت متعادلی را در بازار دیروز داشت؛ نیمی از نمادهای این گروه سبزپوش و نیمی دیگر به رنگ قرمز درآمدند. همچنین بیشترین حجم معاملات در این گروه به جابهجایی 703هزار سهم «تیپیکو» تعلق داشت. اما روز گذشته گروه رایانه و غذایی از صنایع منفی بودند که هرکدام به ترتیب زیان 0/13 و 0/45 درصدی را تجربه کردند. در گروه رایانه رکیش و رتاپ با نوسان منفی قیمت و در مقابل مرقام و رانفور هر چند اندک اما نوسان مثبت یافتند. بیشترین حجم و ارزش معاملات در این گروه نیز به نماد رکیش با جابهجایی بیش از 268 هزار سهم به ارزش یک میلیارد ریال تعلق داشت.

این در حالی است که وضعیت در گروه غذایی به مراتب بدتر بود، بهطوریکه بیشتر نمادهای معامله شده در این گروه با نوسان منفی قیمتی همراه شدند، 5 نماد نیز از جمله غگل، غدام و غسالم نیز بدون تغییر قیمت بودند و تنها نمادهای غاذر، غگرجی، غنوش و غپینو افزایش قیمت را شاهد بودند. در این گروه بیشترین حجم معاملات را لبنیات کالبر با معامله 1/2 میلیون سهمی به خود اختصاص داد، همچنین بیشترین ارزش معاملات به مبادلات 4میلیارد ریالی صنعتی بهشهر تعلق گرفت.