نخستین افزایش بهای محصولات پتروشیمی در 5‌ ماه گذشته

ماه ژوئن سال گذشته در حالی که بهای نفت خام به ناگاه با افت شدید مواجه شده و روند نزولی دراز مدت به خود گرفت، بسیاری منتظر بودند تا این کاهش با فاصله زمانی چند ماهه بر بازار محصولات پتروشیمی با خوراک مایع و حتی خوراک گاز تاثیر بگذارد. کاهش قیمت گاز هنری هاب امریکا نیز، در نهایت مزید بر علت شد و محصولات پتروشیمی به تبع این اتفاقات و البته با شیب کمتر دچار افت شدند. در حالی که بهای نفت خام در حدود چند ماه پیش با حدودی ثبات و افزایش روبهرو شد، نگاهی به قیمتهای ماه اکتبر محصولات پتروشیمی نشان میدهد که تغییر در بهای خوراک در این بازه تاثیر خود را نشان داده و نخستین افزایش ماهانه عایدی محصولات پتروشیمی پس از ماه مه را ثبت کرده است.

هر چند بهای نفت خام دوباره در روند نزولی قرار گرفته و نفت اوپک برای نخستین بار در چند ماه گذشته به زیر 40 دلار افت کرده و بهای برنت و دبیلو تیای نیز روی اعداد 44 و 41 دلار سیر میکند و در نتیجه قابل پیشبینی است که محصولات پتروشیمی در چند ماه آینده با افت روبهرو شوند. گزارش پلاتس درباره این روند را در ادامه میخوانید. در ماه اکتبر متوسط قیمتها در بازار 3تریلیون دلاری پتروشیمی تقریبا ثابت بود. البته بررسی ماهانه نشان میدهد که متوسط قیمتها در این بازار نسبت به ماه سپتامبر مقدار اندکی (حدود یک دلار) افزایش داشته است.

بر اساس گزارش شاخص جهانی ماهانه پتروشیمی پلاتس PGPI که به تازگی منتشر شده است برای نخستین بار از ماه مه امسال روند کاهشی قیمتها به صورت ماهانه تغییر کرده است و متوسط قیمتها در ماه اکتبر نسبت به ماه سپتامبر سرانجام افزایش پیدا کرده است. هرچند اگر یک سال به عقب بازگردیم و میانگین قیمتهای محصولات اصلی پتروشیمی در اکتبر 2014 را بررسی کنیم، مشاهده میشود که در این یک سال متوسط قیمت محصولات پتروشیمی با حدود 40درصد کاهش از هزار و 324دلار در هر تن به 785دلار رسیده است. 

(شاخص PGPI پایگاه تحلیلی-خبری پلاتس، قیمت 7محصول پرکاربرد پتروشیمی شامل اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن، پارازایلین، پلیاتیلن سبک و پلیپروپیلن را به صورت روزانه و در بازارهای نقدی (Spot Markets) مورد بررسی قرار میدهد و ماهانه گزارشی در این زمینه منتشر میکند) . بررسی قیمتهای پتروشیمی نشان میدهد که میانگین ماهانه قیمت سبد محصولات پتروشیمی در ماه اکتبر به 785دلار در هر تن رسیده است و این رقم نسبت به ماه سپتامبر یک دلار کاهش داشته است.

رفتار متفاوت اتیلنها و پروپیلنها

قیمت الفینها در ماه گذشته متاثر از دو موضوع افزایش اندک قیمت اتیلن و کاهش قیمتهای پروپیلن بوده است. قیمت پروپیلن به عنوان محصولی که هم در پالایشگاهها و در واحدهای کراکر قابل تولید است با 5درصد کاهش قیمت در ماه اکتبر به 533دلار در هر تن رسیده است که این رقم نسبت به قیمت پروپیلن در ماه سپتامبر 26دلار کاهش داشته است. اما از سوی دیگر، اتیلن که عمدتا در واحدهای کراکر اتان تولید میشود با یک درصد افزایش به 767دلار در هر تن رسیده است و نسبت به ماه سپتامبر 6دلار افزایش از خود نشان میدهد.

همچنین پلیاتیلن و پلیپروپیلن به عنوان محصولات تولیدی از اتیلن و پروپیلن نیز به تبع خوراکهای خود یعنی اتیلن و پروپیلن، قیمتهای متفاوتی را در ماه اکتبر تجربه کردند. قیمت جهانی پلیاتیلن در ماه اکتبر نیز دقیقا رفتاری مشابهی با اتیلن داشت و با یک درصد افزایش به هزار و 252 دلار در هر تن رسید. در آن سو در حالی که قیمت پروپیلن 5درصد کاهش داشته است قیمت جهانی پروپیلن در ماه اکتبر 3درصد کاهش یافت و به هزار و 114دلار در هر تن رسید.

اوضاع بر وفق مراد آروماتیکها

آروماتیکها محصولات معطر هیدروکربنی هستند که دارای حلقههای بنزنی هستند و برای ساخت طیفی از محصولات پتروشیمی مورد استفاده قرار میگیرند. قیمت این محصولات در ماه گذشته رشد بیشتری را از خود نشان داده است. بنزن محصولی است که در ماه گذشته بیشتر از هر یک از اجزای سبد هفتگانه PGPI رشد قیمتی داشته است. این محصول با 4درصد رشد نسبت به ماه گذشته از قیمت 586دلار در هر تن به 612دلار در هر تن رسید. همچنین تولوئن، دیگر محصول آروماتیکی پتروشیمی نیز با 2درصد افزایش قیمت در ماه اکتبر به 621دلار در هر تن رسید و رشد قیمتی 12دلاری را نسبت به ماه سپتامبر تجربه کرد.

قیمت پارازایلین نیز با یک درصد افزایش در ماه اکتبر به قیمت 773دلار در هر تن رسید که این رقم نسبت به ماه سپتامبر 8دلار افزایش داشته است. جیم فاستر، تحلیلگر ارشد پلاتس در تحلیل بازار جهانی بنزن میگوید: «قیمت بنزن در ماه اکتبر 4درصد رشد داشته است. این مساله ناشی از این است که صادرات بنزن کرهجنوبی در ماه اکتبر 30درصد کاهش داشته است و این مساله عرضه جهانی بنزن را تحت فشار قرار داده است. همچنین قیمت بنزن پیرو بخش بالادستی صنعت انرژی است و در ماه اکتبر هم قیمت نفت خام و هم قیمت نفتا رشد داشتهاند.»  در ماه اکتبر، قیمت نفت خام 2درصد و قیمت نفتا 3درصد رشد داشته است. نکته قابل تامل در مورد محصولات پتروشیمی، حرکت قیمتی آنها در ماه اکتبر همسو با بازارهای جهانی سهام است. شاخص سهام DOW JONES، در این ماه 8درصد رشد داشته است در حالی که شاخص سهام بورس لندن FTSE 5درصد و شاخص سهام NIKKEI 225 10 درصد رشد داشتهاند.