6 پیشنهاد وزیر نفت برای بازار انرژی جهان

بیژن زنگنه با تاکید بر اهمیت امنیت تقاضای گاز به عنوان عامل موثر در امنیت سرمایه گذاری برای افزایش ظرفیت تولید گاز گفت: باید با هماهنگی و گفتوگو شرایط برد - برد میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان گاز فراهم شود.

وی که بعدازظهر امروز در نشست عادی وزیران عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) سخنرانی می کرد، گفت: از مشاهده مشارکت قزاقستان در نشست امروز خرسند هستیم و امیدواریم که این حضور زمینه سازی مشارکت فعالتر این کشور در GECF باشد. از سوی دیگر، معاون وزیر انرژی جمهوری آذربایجان نیز در اجلاس حضور دارد. تمایل دو کشور مهم با ذخایر فراوان گاز نشانه ای مثبت برای GECF است و برای همه آنها آرزوی پیشرفت و موفقیت داریم.

زنگنه افزود: در اختیار داشتن بیش از ٦٧ درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان و تولید بیش از ٤٥ درصد از تولید گاز طبیعی جهان سبب می شود GECF یک بازیگر بزرگ در صنعت گاز جهان به شمار آید. این نشست نشانه ای دیگر است که کشورهای عضو GECF تلاش می کنند که همکاری خود را در زمینه مسائل منافع مشترک، گسترش دهند. بی گمان، نشست کنونی فرصتی مهم است که می تواند جایگاه اجلاس را در صحنه انرزی جهان ارتقا بخشد.

به گفته وزیر نفت ایران، توسعه پایدار و ایجاد فرصت برای جهان برای دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، مطمئن و نوین، در سال های آینده مهمترین مأموریت سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی خواهد بود. افزون بر این، فقر انرژی و عدم دسترسی به انرژی در بسیاری از مناطق جهان سبب شده است امنیت انرژی پایدار یکی از چالش برانگیزترین مسائل برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه باشد. از این جهت، گاز طبیعی به عنوان پاک ترین سوخت فسیلی با محتوای کربنی اندک سبب شده است گاز طبیعی به عنوان حامل برگزیده انرژی تبدیل شود که نیازهای انرژی جهان را در قرن بیست و یک تأمین می کند و ظرفیت جایگزین شدن به جای ذغال سنگ را در بسیاری از استفاده ها دارد.

وزیر نفت ایران ادامه داد: اکنون سهم ذغال سنگ از مجموعه انرژی جهان حدود ٣٠ درصد است و سهم گاز حدود ٢٤ درصد برآورد می شود. هر گونه تحول در این تقسیم بندی، باید به سود گاز طبیعی و در راستای نگرانی های زیست محیطی برای مهار گازهای گلخانه ای در جهان باشد.

به گفته زنگنه، اگرچه پیش بینی ها نشان می دهد که سهم گاز طبیعی تا سال ٢٠٤٠ میلادی به حدود ٢٨ درصد می رسد، این حجم از سوخت پاک همچنان برای تحقق اهداف توسعه پایدار و الزامات زیست محیطی، ناکافی است. بنابراین، روش ها و ابزارهای هماهنگی، تلاش ها در سطح بین المللی برای تشویق مصرف گاز طبیعی و برای ارتقای سهم آن در مجموعه انرژی جهان، می تواند یکی از اهداف اصلی تلاش همکاری و هماهنگی کشورهای عضو GECF باشد.

وی افزود: امنیت تقاضای گاز یکی از مهمترین عوامل تضمین امنیت سرمایه گذاری با هدف افزایش ظرفیت تولید گاز، به ویژه در بلند مدت است. با این همه، من باور دارم که گفتوگو و هماهنگی میان مصرف کنندگان می تواند امنیت انرژی را به طور چشمگیری افزایش دهد. به این ترتیب در یک وضعیت برد-برد، زمینه لازم برای محقق کردن بهتر ذخایر گاز جهان فراهم می شود. در واقع، با توجه به این که پروژه های تولید و پخش گاز طبیعی جنبه بلند مدت دارند، تفاهم میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای ایجاد و تقویت شرایط با ثبات برای عرضه و تقاضای مستمر انرژی، ضروری است.

وزیر نفت ادامه داد: یکی دیگر از خطر های قابل مهار در بازار گاز، روند شدید کاهش قیمت ها در بازارهای جهانی است که توجیه اقتصادی پروژه های گازی را تضعیف می کند و ریسک پروژه ها را افزایش می دهد. این مسئله نیز می تواند ابهام هایی را در عرضه بلند مدت گاز طبیعی ایجاد کند. از سوی دیگر، افزایش بیش از حد قیمت سبب افزایش بهره برداری غیر بهره ورانه از ذخایر نامتعارف می شود و خطر سرمایه گذاری در سوخت های جایگزین را افزایش می دهد. اینها، مسائل مشترک میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان گاز هستند و ما می توانیم در GECF راه هایی برای مواجه با آنها پیدا کنیم. باتوجه به سهم جی یی سی اف از بازار گاز جهان، این نهاد می تواند نقشی مهم در مدیریت بازار گاز جهان از طریق سازوکارهای بازار ایفا کند.

زنگنه با اشاره به این که برای توسعه منابع صادرات گاز و تأسیسات لازم برای افزایش سهم این انرژی پاک در سبد انرژی جهان، کشورهای صادرکننده گاز با چالش هایی همچون شرایط دشوار تأمین اعتبار سرمایه گذاری در پروژه ها، هزینه بالای دسترسی به فناوریهای روزآمد، افت شدید قیمت در سالهای کنونی و در نهایت خطرهای ژئوپولتیک، رو به رو هستند، ادامه داد: در نظم کنونی جهانی و وضعیت اقتصادی بین المللی ، باور دارم که اتخاذ راهکارهای ذیل برای همه مفید است:

١- تقویت هماهنگی در سیاستها از جهت تولید و مسائل بازار گاز، به ویژه از جهت چارچوبهای قراردادی.

٢- ایجاد بستر مناسب برای همکاری با شرکتهای بین المللی و نهادهای تجاری انرژی و نهادهای مالی.

٣- برقراری گفتوگوی بین المللی با دیگر بازیگران در صحنه بین المللی انرژی، همچون اوپک، آی یی اف، و آی یی ای، و همچنین دیگر تولیدکنندگان گاز غیر عضو جی یی سی اف و مصرف کنندگان عمده می تواند منجر به شناخت بهتر مسائل مربوط به منافع مشترک، تبادل دیدگاه ها و توسعه تعامل بین المللی شود.

٤- تبادل تجربه و دانش فنی از روش ها و ابزارهای گوناگون همچون برگزاری همایش ها و کارگاه های مشترک.

٥- تقویت دبیرخانه و توانبخشی به آن برای پیشبرد اهداف مجمع. یکی از الزامات تقویت دبیرخانه، حمایت از تداوم و یکپارچگی مدیریت مجمع و همچنین گزینش و انتصاب کارشناسان با تجربه و مطلع است.

٦- توسعه بیشتر فعالیت های دبیرخانه در زمینه انجام مطالعات بلندمدت و کوتاه مدت درباره بازار گاز و توسعه و ارزیابی الگوها و دورنماهای گاز طبیعی و همچنین توسعه راهبرد بلند مدت جی یی سی اف سبب تقویت سطح دقت و کارآیی الگوها و روشهای تحلیل بازار منجر به تقویت قابلیت پیش بینی آنها خواهد شد.

وزیر نفت در ادامه گفت: در جلسه امروز ما به عنوان وزیران کشورهای عضو GECF، چند مسئله مهم را بررسی خواهیم کرد تا درباره آنها تصمیم گیری کنیم. باور داریم که مسئله انتصاب دبیر کل، مسئله ای مهم است که می تواند به تقویت فعالیتهای بازار محور مجمع کمک کند.

وی افزود: اکنون از مشاهده پیشرفت روز افزون مجمع، خرسند هستیم. تمایل دارم که از تلاش های نمایندگان کشورهای عضو و کارشناسان و کارکنان دبیرخانه قدردانی کنم. به ویژه از دبیر کل به خاطر تلاش های وی برای پیشبرد اهداف GECF در دو سال گذشته که با توسل به سازماندهی و مدیریت عالی وی در زمینه های مختلف کاری، بدست آمد، قدردانی می کنم. این پیشرفت ها، شامل اصلاح ساختار دبیرخانه، ایجاد شورای فنی و اقتصادی، توسعه زیرساختهای مطالعاتی که تصویری امیدوار کننده از دبیرخانه را به جهان نشان داده اند، می شود.