چگونه افراد موفق استرس خود را کنترل می‌کنند؟

تیم جاج، روانشناس دانشگاه فلوریدا و همکارانش پس از بررسیهای به عمل آمده به این نتیجه رسیدند افرادی که احساس میکنند کنترل اتفاقات رخ داده در زندگی را بر عهده دارند به تواناییهای خود در انجام کارها اطمینان داشته و تقریبا از عهده انجام هر گونه اقدام مهمی برمیآیند. تیم جاج در مطالعات خود به این نتیجه رسید که این دسته از افراد که از این پس آنان را افراد مقتدر مینامیم، کارهایی نظیر موارد زیر را انجام میدهند:

1- میزان فروش بیشتر نسبت به کارمندان دیگر
2- ارائه خدمات عالیتر به مشتریان
3- مطابقت بهتر با وظایف جدید
4- کسب درآمد سالانه بهطور متوسط پنجاه تا صد و پنجاه درصد بیشتر.

در شرایط خوب و بد

هر چند که اکثر افراد، زمانی که اوضاع بر وفق مراد است معتقد هستند که از اعتماد به نفس و فرصت بالایی برخوردار هستند، اما براساس مطالعات انجام شده از سوی «تیم جاج»، آنچه صاحبان قدرت را خاص میکند این نکته است که چه آنها در کارگاه مشغول به فعالیت باشند یا در کسبوکار شخصی خود، دقیقا شبیه دیگران در شرایط دشوار احساس نگرانی شدید کرده اما از این احساس به طرز متفاوتی استفاده میکنند و هرگز به هنگام وقوع مشکلات از پای درنمیآیند. افراد قدرتمند، معتقد هستند بر رویدادهای زندگی خود مانند اضطراب، ناامیدی، سرسختی و بیم و هراس کنترل دارند، هرگز تسلیم نشده بلکه در شرایط دشوار، تلاش خود را چندین برابر میکنند.

نحوه عملکرد

اضطراب یک احساس کاملا ضروری است و اگر گمان میکنید که هرگز آن را تجربه نکرده اید، شاید متوجه چنین حسی نشدهاید. رفتار مغز انسان به گونهای است که تا زمانی احساس اضطراب نکرده است انجام هر گونه عملی برای آن دشوار است. به عبارت دیگر، افزایش میزان بالای فعالیت با سطح مناسبی از اضطراب همراه است و اما یک راهحل پیشنهادی بهمنظور دستیابی به عملکرد عالی: میزان اضطراب را کنترل کنید و آن را در سطوح مطلوبی نگاه دارید. اگر شرایط لازم برای کنترل اضطراب به هنگام هیجانات شدید را ندارید، هرگز متوجه قدرت و پتانسیل کامل خود نخواهید شد. به هنگام مواجهه با شرایط دشوار و نامطمئن و بروز احساس اضطراب، باید بتوانید اضطراب خود را کنترل کنید. تنها لازم است مراحلی را که افراد موفق و توانمند برای کنترل اضطراب در پیش گرفتهاند، انجام دهید. نکته کلیدی بهمنظور درک چنین موضوعی پیش از شروع کار، روبهرو شدن با ابهامات و آینده است که هنوز برای شما رقم نخورده است. این موضوع کاملا به شما بستگی دارد تا باورها و توان ذهنی خود را بهبود بخشید تا قطعا به یکی از افراد توانمند تبدیل شوید.

نحوه انجام کار
مرحله 1: انتظار و آمادگی برای تغییر

همانطور که افراد تغییر میکنند، کسبوکار نیز، از این قاعده مستثنی نیست و دچار نوسانات میشود. طبق مطالعاتی که «تیم جاج» انجام داد، حتی اشخاص قدرتمند هم کنترلی بر تغییرات در کسبوکار ندارند و احتمال اینکه شغل خود را از دست بدهند، زیاد است. طبعا شرکتهایی که در آن، مشغول به فعالیت هستند نیز دستخوش شرایط بحرانی و سختی بودهاند؛ اما تفاوت در این نکته است که چنین افرادی معتقد هستند کاملا از عهده ایجاد اتفاقات مثبت بر میآیند و میتوانند با تغییرات، سر و کار داشته باشند.

به عبارت دیگر، از نظر ذهنی، آمادگی ذهنی لازم برای تغییرات را دارند و شما هم میتوانید رفتاری مانند افراد مقتدر داشته باشید. اگر تغییرات را بهطور طبیعی پیشبینی نکنید، لازم است زمانی را بهطور منظم (به عنوان مثال هر هفته یا چند هفته یک بار) اختصاص دهید به تهیه لیستی از تغییرات مهمی که تصور میکنید باید در زندگی شخصی شما اتفاق افتد، هدف از انجام این کار، پیشبینی هر تغییری که با آن روبهرو خواهید شد، نیست بلکه ذهن شما نسبت به تغییرات و تقویت توانایی برای تشخیص و پاسخگویی به تغییرات قریبالوقوع، آماده خواهد شد. حتی اگر حوادث موجود در فهرستی که آماده کردهاید هرگز به وقوع نپیوندند، تمرین پیشبینی و آمادگی برای وقوع تغییرات، قابلیت بیشتری برای مواجهه با آینده را به شما خواهد داد و میتوانید بر ابهامات حاصل از تغییرات فائق آیید.

مرحله 2: تمرکز روی آزادیها و نه محدودیتها

تمام افراد از زمان جوانی خود با یک باور قدیمی که «زندگی عادلانه نیست»، آشنایی دارند. این باور، نشانه ناامیدی، اضطراب و سستی است. به راستی، جلوگیری از پیشامدها، اتفاقات منفی گاهی اوقات از عهده افراد خارج است؛ اما برای انتخاب واکنش مناسب در قبال رویدادهای پیش آمده هیچ محدودیتی وجود ندارد و انسانها در این مسیر آزاد هستند. تمام روشهای مثبت برای انجام کار و پاسخ به هر تغییر را در لیستی که از تغییرات احتمالی در مرحله یک تهیه کردید، یادداشت کنید. مطمئنا از اینکه تا چه حد قابلیت نظارت بر واکنشهای ظاهرا غیر قابل کنترل را دارید، تعجب خواهید کرد.

مرحله 3: بازسازی ساختار فکری

مرحله سوم، دشوارترین مرحله بهشمار میرود؛ زیرا باید طرز تفکری را که سالها به آن عادت کردهاید، تغییر دهید. با گذشت زمان، انسانها، طرز تفکر و همچنین احساسی که از شرایط دارند و واکنش خود را نسبت به مسائل مختلف، تغییر داده و ارتقا میبخشند. این طرز فکرها تا جایی پیش میروند که برای گفتار و رفتار افراد، در شرایط مختلف تصمیمگیری میکنند. برای نتیجهگیری بهتر و قدرتمندتر شدن، لازم است تا در طرز فکر خود تجدید نظر کنید. برای این منظور، یادآوری و مرور شرایط دشواری که اخیرا با آن درگیر بودهاید، کمک فراوانی میکند. مهم است که بدانید چه باورهایی در زندگی شما وجود دارد که با واکنشهای موثرتر و شرایط بهتر در زندگیتان در تضاد است. متن را تهیه کنید و نام آن را عوامل بازدارنده بگذارید. از آن جا که در حال حاضر، نسبت به اتفاقاتی که در گذشته رخ داده درک و دید بهتری دارید، متنی حاصل از ذهنی مقتدر و موثر که قصد داشتید از آن پیروی کنید، آماده کنید. این متن، اقتدار نام دارد و جایگزین متن عوامل بازدارنده خواهد شد. این مطالب را به نحوی بایگانی کنید که در مواقع لزوم و هنگام مواجهه با استرس و اضطراب شدید به آنها دسترسی داشته باشید و به هنگام مراجعه، تفکر در حال حاضر خود را با نوشتههای توانمند و عوامل بازدارنده خود مقایسه کنید. با انجام این کار، با خود صادق باقی میمانید و رفتار و عملکرد خود را با متن اقتدار خود تطبیق خواهید داد. این یادآوریهای دورهای، در نهایت باعث بازنگری و بازسازی کامل طرز فکر شما خواهد شد و موجب میشود تا عملکردتان همیشه بر اساس طرز فکری قوی استوار باشد.

مرحله 4: کنار گذاشتن افکار منفی

یک مرحله مهم در مدیریت اضطراب، کنار گذاشتن و دوری کردن از صحبتها و افکار منفی است. هر اندازه به افکار منفی اهمیت دهید و ذهن خود را بیشتر درگیرشان کنید، به آنها قدرت و بال و پر بیشتری میدهید. بسیاری از تفکرات منفی واقعیت نداشته و چیزی جز افکار نیستند.
زمانی که متوجه باور عمیق خود به مسائل بدبینانه و منفی برگرفته از درون شدید، زمان آن فرارسیده است که چنین افکاری را کنار گذاشته و تمام تفکرات را در دفتری یادداشت کنید. به محض اینکه سعی کنید تا از میزان افکار منفی خود بکاهید مطمئنا در بررسی صحت افکار منفی، منطقیتر و هوشیارانهتر عمل خواهید کرد.

مطمئنا گفتههای شما زمانی که از کلماتی نظیر «هرگز»، «بدترین حالت» یا «همیشه» استفاده میکنید، واقعیت ندارد. اگر اظهاراتی را که یادداشت کردهاید هنوز واقعی به نظر میرسند به یک دوست یا همکار قابل اعتماد خود نشان دهید و نظر وی را هم در این باره جویا شوید که آیا با شما هم عقیده است یا خیر! سپس حقیقت مطمئنا مشخص خواهد شد. زمانی که احساس میکنید رویدادی مدام در حال رخ دادن است یا بر عکس، هرگز اتفاق نمیافتد، منشا این احساس واکنشهای مغز شما در قبال تهدیدهای گذشته و میزان درک شما از واقعه و شدت آن است. سعی کنید با تفکیک افکار از حقایق، از حصار چرخه منفی و اضطراب خلاص شوید تا شاهد آینده جدید و مثبتی در زندگی باشید.

مرحله 5: قدردانی از داشتهها

صرف کردن زمان زیاد جهت بررسی داشتهها در زندگی و رضایت کامل کار زیاد صحیحی نیست اما این عمل موجب کاهش اضطراب در افراد میشود زیرا میزان هورمون کورتیزول(استرس) را تا 23 درصد کاهش میدهد. بر اساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه کالیفرنیا، افرادی که در طول روز بر رفتار و ذهن خود برای قدردانی از داشتههایشان تاکید میکنند و آن را گسترش میدهند از شرایط و انرژی بیشتری برخوردار هستند و در واقع اضطراب کمتری را به علت سطوح کورتیزول پایینتر، تجربه میکنند.
اضطراب طاقتفرسا و اقتدار با یکدیگر در تضاد هستند. زمانی که میخواهید بر محدودیت عملکرد خود با اضطراب کافی غلبه کنید، فقط کافی است به مراحل اشاره شده این مقاله، عمل کنید تا خود را قدرتمند سازید و کنترل امور را دوباره به دست بگیرید.