چه کسی پای «بابک زنجانی» را به مجموعه نفت باز کرد؟

جلسه رسیدگی ساعت 9 صبح با قرائت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.

* هر سه متهم به دادگاه آورده شدهاند.

* اعضای خانواده متهم ردیف دوم، وکلای مدافع متهمان و خواهران بابک زنجانی در دادگاه حضور دارند.

قاضی صلواتی در ابتدای جلسه پس از ارائه تذکرات قانونی از متهم ردیف دوم پرسید آیا قبول دارید که شما آقای زنجانی را به عنوان یک بانکدار حرفهای در خارج از کشور به صندوق بازنشستگی کارکنان شرکت نفت برای خرید محمولههای نفت معرفی کردهاید؟

«م.ش» خطاب به قاضی صلواتی گفت: شدیدا این موضوع را رد میکنم.

و در جلسهای که آقای الف.و.د حضور داشت قرار بود موضوع 300 میلیون دلار مطرح شود.

قاضی صلواتی خطاب به متهم گفت: شما آقای زنجانی را بانکدار حرفهای بینالمللی معرفی کرده و گفتهاید او میتواند پول نفت را نقدا پرداخت کند. متهم در پاسخ به اظهارات رئیس دادگاه بار دیگر معرفی زنجانی به مجموعه نفت به عنوان بانکدار حرفهای را تکذیب کرد و گفت: بحثی که آنجا مطرح شد ارتباطی به موضوع صندوق بازنشستگی نداشت و قبلا نیز چند بار از بازپرس خواستهام مرا با آقای «الف.و.د» یا آقای «س.ج» روبرو کند.

متهم ردیف دوم پرونده نفتی تاکید کرد: ورود آقای زنجانی به مجموعه نفت از طریق نیکو بوده است.

قاضی صلواتی خطاب به «م.ش» گفت: ورود زنجانی به نفت از طریق شما صورت گرفته است

متهم در پاسخ گفت: این نظر شماست؛ زیرا اگر به تاریخ تقدم و تاخر زنجانی به مجموعه نفت توجه کنید میبینید که او از قبل با وزیر نفت آشنایی داشت و با آنها همکاری میکرد. آقای زنجانی در تاریخ 91/1/25 به لوزان میرود و در تاریخ 91/2/24 اولین ال سی به نیکو ابلاغ میشود؛ در اصل قضیه به این شکل بوده است.

قاضی صلواتی خطاب به متهم ردیف دوم پرونده گفت: تعریف و تمجیدهای شما از زنجانی و اینکه زنجانی بابت خرید محمولههای نفتی پول نقد میدهد باعث میشود صندوق بازنشستگی کارکنان نفت به او بار بدهد، اگر زنجانی به تنهایی به دفتر آقای «الف.و.د» مراجعه میکرد هیچگاه به او نفت نمیدادند.

«م.ش» در پاسخ به اظهارات قاضی صلواتی گفت: آقای «م» اصرار داشت که با زنجانی قرارداد امضا کند و اگر من چنین نفوذی داشتم که بتوانم رانت بگیرم برای خودم دریافت میکردم.

قاضی صلواتی خطاب به متهم ردیف دوم گفت: بحث رانت نیست، بلکه شما پای زنجانی را به نفت باز کردید.

«م.ش» پاسخ داد: این موضوع کذب است؛ چرا که در سال 91 زنجانی به لوزان رفت و با «س.ج» قرار گذاشت و حاضرم با آنها روبرو شوم.

قاضی صلواتی گفت: پای زنجانی را به نفت چه کسی باز کرد؟ تعریف و تمجیدهای شما بود که پای زنجانی به را به نفت باز کرد، بهگونهای عمل کردید که وقتی شرکت اچ کی دید زنجانی 300 میلیون یورو پول میدهد به شرکت بازنشستگی میگوید نمیخواهد شما با شرکت زنجانی کار کنید ما خودمان با او کار میکنیم. این حاصل تعریف و تمجیدهای شما بود و باعث شد پای زنجانی به نفت باز شود.

متهم ردیف دوم پرونده در پاسخ به اظهارات قاضی صلواتی گفت: زنجانی خودش با وزیر نفت از قبل رابطه داشت و نیازی به زیرمجموعه برای معرفی کردن او نبود. ضمن اینکه محموله صندوق بازنشستگی کارکنان نفت عودت داده شد و در نهایت معاملهای هم صورت نگرفت.

قاضی صلواتی بار دیگر خطاب به متهم گفت: ما در مورد معاملات فعلا صحبت نمیکنیم. پای زنجانی را شما به نفت باز کردید.

متهم ردیف دوم پرونده ادامه داد: چنین چیزی نیست و این عین اشتباه است. قاضی صلواتی در پاسخ به تکذیب متهم گفت: اظهارات آقای «الف.و.د» و «س.ج» موجود است.

«م.ش» پاسخ داد: اگر آقای «الف.و.د» اینقدر روی من اعتبار باز میکرد، محمولهها را به خودم میداد.

«م. ش» بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که بابک زنجانی از طریق شرکت نیکو وارد نفت شده است که قاضی صلواتی خطاب به وی گفت: این طور نیست شما در این کار منفعت داشتید و در قبال هر بشکه نفت یک دلار دریافت میکردید؛ بنابراین شما پای او را به نفت بازکردید.

* ساعت 10 صبح قاضی صلواتی به مدت 10 دقیقه اعلام تنفس کرد. پس از پایان تنفس، صمدی وکیل «م.ش» به دفاع از موکلش پرداخت.

در ادامه جلسه قاضی صلواتی خطاب به «م.ش» گفت: بعد از اینکه محموله نفتی تحویل و وجوه به حساب شرکت اچ کی واریز میشود، پای بابک زنجانی توسط شما به نفت باز شد.

متهم ردیف دوم پرونده نفتی گفت: قبل از جلسهای که من نیز در آن حضور داشتم، کار با نیکو عملی شده بود. چطور میشود نیکو وجوه را پرداخت کند و بعد من زنجانی را به مجموعه نفت معرفی کنم. خود زنجانی با وزیر نفت از قبل کار میکرد.

قاضی صلواتی گفت: زنجانی در قرارگاه خاتم با وزیر وقت نفت کار میکرد نه در وزارت نفت. شما بابت هر بشکه یک دلار کارمزد دریافت میکردید.

«م.ش» در پاسخ به سئوال قاضی صلواتی گفت: کارمزد من به ازای یک دلار از بابت هر بشکه 17 میلیون دلار میشد. این رقمی نیست که من بخواهم در قبال آن مسئولیت اینچنینی به عهده بگیرم.

قاضی صلواتی در ادامه دادگاه از متهم سئوال کرد که در مجموعه چند محموله نفتی تحویل گرفته است که متهم پاسخ داد: تحویلها بر اساس امضای بارنامه است. آقایان مدعی هستند نفت را تحویل من دادهاند. اگر تحویل دادهاند، رسید یا بارنامه بار را هم بدهند.

متهم ردیف دوم پرونده نفتی ادامه داد: من تنها یک کارگزار در ارتباط با شرکت فال بودهام. یکسری از بارها در انبارهای شرکت آسیا و بخشی دیگر در امارات تخلیه شد. بارها نیز توسط من دریافت نشده بود بلکه توسط نمایندههایی که تحت کنترل بودند دریافت شده است. اگر رسیدی از فال وجود دارد ارائه بدهند. یا رسید فال را به من بدهند یا بارنامهها را تا بتوانم بر اساس آنها ادعا کنم.

قاضی صلواتی در ادامه از متهم سئوال کرد محمولهها را به چه کسی و به چه قیمتی فروختی؟ «م.ش» پاسخ داد: خود آقای زنجانی مستقیم محمولهها را فروخته است.

قاضی صلواتی خطاب به متهم ردیف دوم پرونده گفت: شما محمولهها را تحویل گرفتید و متهم نیز پاسخ داد: کجا من اینها را تحویل گرفتهام؟

رئیس دادگاه خطاب به متهم ردیف دوم پرونده نفتی گفت: شما دو محموله را در جزیرهای در امارات تحویل گرفته و به «الف» فروختید.

«م.ش» پاسخ داد: من با «الف» رابطهای نداشتم.

قاضی صلواتی گفت: پس چه کسی فروخته است؟ متهم ردیف دوم پرونده نفتی افزود: صحبتها باید مستند باشد.

قاضی صلواتی گفت: صحبتهای ما مستند است و شما نفت ملت را فروختهاید و امروز انکار میکنید.

در ادامه جلسه، رضا نجفی نماینده دادستان تهران از قاضی صلواتی خواست تا از متهم ردیف اول پرونده سئوال شود که بارها را به چه کسی فروخته است؟

بابک زنجانی که در جلسه دادگاه حضور داشت، برای پاسخ به این سئوال پشت تریبون قرار گرفت و گفت: گیرنده بارهایی که از سوی شرکت اچ کی ارسال میشد شرکت نیکو بود و بارها به 3 جا ارسال میشدند، از جمله چین، مالزی و مقداری نیز به دبی. در رابطه با باری که به دبی ارسال میشد دو بارنامه به من دادند که امضا کردم و شرکت نیکو 40 میلیون دلار از بابت آن دریافت کرد و مابقی را نیز طلبکار است.

متهم ردیف اول پرونده نفتی در ادامه اظهارات خود افزود: بار چین را به خانم «یو» فروختم و این مساله ربطی به «م.ش» ندارد. وقتی بار به خانم «یو» فروخته شد او مدارک بار را خواست اما شرکت نیکو مدارک بار را تحویل نداد و در نهایت بار را برگرداندند.

زنجانی اضافه کرد: بارهایی را هم که در اموال مالزی 5 ماه مانده بود و نمیشد بیشتر از آن نگه داشت، شخصی به نام «ح» به دفتر من آمد و عنوان کرد در جاهای مختلف انبار دارد. من نیز به «م.ش» زنگ زدم و گفتم موضوع را بررسی کند.

متهم ردیف اول پرونده نفتی ادامه داد: آقای «م.ش» از طریق آقای «ح» با شرکت فال آشنا میشود و پس از آن قراردادی آماده میشود تا بر اساس آن شرکت فال محمولههای نفتی را انبار کند. بعد از این اتفاق و دقیقا در زمانی که یک ماه به تحریم من مانده بود به «م.ش» گفتم با فال یک قرارداد بنویسد و اگر شرکت فال بارها را بخرد، به ازای هر بشکه یک دلار به شما پرداخت میکنم. در نهایت بارها از انبار مالزی با همان ماهیت شرکت نیکو به شرکت فال منتقل شد و پس از آن به «م.ش» گفتم با شرکت فال جلسه بگذارد تا من آنها را ببینم.

زنجانی ادامه داد: به دفتر شرکت فال در شارجه رفتم و آنها را ملاقات کردم و پس از آن جلسه با توجه به اینکه مالکان شرکت فال از مسئولان سابق ارتش شارجه بودند و برای خودشان قدرتی داشتند به آقای «م.ش» گفتم به گونهای شرکت فال را درگیر کند.

وی ادامه داد: شرکت نیکو مدارک بار را برای ترخیص از انبار فال نمیداد؛ بنابراین از آقای «م.ش» خواستم با آنها صحبت کند و به آنها وعده فروش بار بدهد. پس از جلسه «م.ش» اعلام کرد که شرکت فال یکسری چک و ضمانتنامه مدتدار دارد. به «م.ش» گفتم هر چه میتواند چک و ضمانتنامه مدتدار از شرکت فال بگیرد و او نیز 255 میلیون دلار ضمانتنامه یا چک مدتدار گرفت و با این مبلغ به دستور من شرکت «انورایر» را خرید.

متهم ردیف اول پرونده نفتی گفت: 50 میلیون دلار بابت انبارداری به «م.ش» بدهکار بودم و به وی گفتم شرکت «انورایر» را به نام خودش بزند و نگه دارد.

بابک زنجانی ادامه داد: در مجموع 300 الی 400 میلیون دلار از فال پول گرفتیم و فال نیز در مقابل مدارک بارها را میخواست، اما شرکت نیکو بارنامه را نمیداد.

وی ادامه داد: «م.ش» به من زنگ زد و گفت فال مدارک بار را میخواهد و نمیدانم چکار کنم و از سوی دیگر شرکت نیکو نیز موضوع را پیگیری نمیکند. در نهایت قرار میشود شرکت فال کل بار را برگرداند و 300 الی 200 میلیون دلاری که پول داده پس بگیرد.

در این لحظه نماینده دادستان تهران از بابک زنجانی سئوال کرد که شرکت فال را چه کسی به شما معرفی کرد؟

زنجانی پاسخ داد: این شرکت توسط شخصی به نام «ح» معرفی شد، البته من وی را نمیشناختم و توسط آقای «ب» با او آشنا شدم. در نهایت «ح» را به «م.ش» معرفی کردم و گفتم مجموعه آنها را بررسی کند. آقای «م.ش» نیز رفت و اعلام کرد از نظر ما همه چیز مساعد است.

در ادامه نماینده دادستان تهران بخشی از اظهارات زنجانی در جلسات بازجویی را قرائت کرد و گفت: زنجانی در بازجویی مورخ 2 اردیبهشت سال 93 میگوید که من هیچ وقت شرکت فال را نمیشناختم و «م.ش» گفته بود که وزارت نفت در انبارهای آنها بار دارد.

قاضی صلواتی نیز خطاب به زنجانی گفت: شما از طریق «م.ش» با شرکت فال آشنا شدید؟

زنجانی پاسخ داد: شرکت نفت باری را به امارات ارسال میکند اما چون در امارات جای تخلیه نداشتند این بارها از طریق «الف» در شرکتهای فال و با هماهنگی «م.ش» انبار میشود. تا قبل از اینکه «ح» شرکت فال را معرفی کند، این شرکت را در عمرم ندیده بودم و نمیشناختم. پس از معرفی «ح» نیز آقای «م.ش» شرکت فال را بررسی کرد و گفت از نظر من مشکلی وجود ندارد.

در ادامه جلسه رسیدگی به پرونده متهمان نفتی غلامرضا مهدوی وکیل شرکت نفت در واکنش به اظهارات بابک زنجانی اظهار کرد: متاسفانه آقایان در مقابل خورشید ایستادهاند و خورشید را انکار میکنند به گونهای که هیچ محمولهای به آنها تحویل داده نشده و شرکت نفت خودش فال را پیدا کرده است.

وی با نشان دادن مدارکی گفت: این مدارک تمامی قراردادهای فروش نفت به شرکت Iso است و در قراردادها شرکت iso به عنوان خریدار و شرکت اچ کی به عنوان فروشنده قید شده است.

وی افزود: در تمامی قراردادهای نفتی قیمتها آنی است و شرکت نفت چه در گذشته و چه بعد از آن یک سیستم فروش نفت بدون تغییر داشت و تنها در زمان تحریم شرایط خریداران را ساده گرفتند. بعد از تحریم، برخی افراد از جمله بابک زنجانی متقاضی خرید نفت شدند؛ زیرا داشتن پالایشگاه از شرایط خریداران حذف شده بود.

وکیل مدافع شرکت نفت ادامه داد: قبل از تحریم، قراردادها از طریق تلکس و امروز از طریق ایمیل بین طرفین انجام میشود، البته تبادل قرارداد منوط به وجود توافقنامه قبلی است که در خصوص زنجانی نیز این توافقنامه وجود دارد و آقای زنجانی شرکت iso را به همین منظور تاسیس کرد و در السیهایی هم که صادر کرده به شماره قراردادها اشاره میکند.

وی افزود: در قراردادهای نفتی که به صورت ایمیلی یا تلکسی جابجا میشود خریدار یا فروشنده روی قرارداد را امضاء نمیکنند که امروز آقایان دنبال امضاء هستند.

وکیلمدافع شرکت نفت در ادامه به موضوع خرید نفت خام و میعانات گازی اشاره کرد و گفت: میعانات گازی خریدار محدود دارد، اما در ارتباط با نفت خام و نفت کوره هیچ مشکلی برای فروش نداشتیم و در طول سالهای تحریم صدها میلیون دلار نفت فروخته شد و پولهایش هم برگشت. جالب است که زنجانی حتی نمیدانست که میعانات گازی چیست و وقتی موفق به فروش میعانات نمیشود فیشهای واریزی جعلی ارائه میکند. مسئولان نفت از جمله وزیر وقت نفت از زنجانی سئوال میکنند که میعانات را به چه کسی فروخته تا بتوانند برگردانند، این در حالیست که وکیل زنجانی مدعی شده این جلسه زمانی برگزار شده که متهم در زندان بوده است.

وکیل شرکت نفت به جلسه وزیر وقت نفت، مسئول وقت شرکت اچ کی، شرکت نفت فزنجانی و ... در تاریخ 29 آذر سال 91 اشاره کرد و گفت: در صورتجلسه آن آمده است که نفت خام، نفت کوره و میعانات گازی به شرکت ایزو فروخته شده است و زنجانی متعهد میشود که 520 میلیون یورو به حسابهای شرکت نفت واریز کند.

وی در پاسخ به اظهارات بابک زنجانی گفت: تمامی قراردادهای فروش نفت خام، نفت کوره و میعانات گازی با آقای زنجانی موجود است و این در حالیست که او حتی نمیدانست میعانات گازی چیست.

در ادامه نوزدهمین جلسه محاکمه متهمان پرونده موسوم به فساد نفتی قاضی صلواتی از «م.ش» متهم ردیف دوم پرونده سئوال کرد که چرا یک حسابدار در فال مستقر کرده بود که متهم پاسخ داد: برای نظارت بر کارهای فال این کار را کردم.

رییس دادگاه مجددا از متهم سئوال کرد که چقدر از شرکت فال پول گرفته است که «م.ش» میزان پول دریافتی را 501 میلیون دلار عنوان کرد. وی در پاسخ به سئوال دیگر قاضی صلواتی مبنی بر محل هزینهکرد این وجوه، اعلام کرد که در حال حاضر دقیقا اطلاع ندارد.

در ادامه قاضی صلواتی محل هزینهکرد 501 میلیون دلار را، 235 میلیون دلار بابت خرید شرکت اونر ایر، 33 میلیون دلار بابت خرید 4 فروند هواپیما برای قشم ایر، 39 میلیون دلار خرید هواپیما، 25 میلیون دلار خرید 5 فروند هواپیمای دیگر، 50 میلیون دلار هزینه انبارداری در مالزی، 18 میلیون دلار خرید دو فروند کشتی 1700 کانتینری و 110 میلیون دلار پرداخت به پیمانکاران عنوان کرد و خطاب به متهم گفت: شما پول نفت را گرفتهاید و خرج خرید هواپیما و کشتی کردهاید و امروز میگویید هیچکاره هستید.

متهم پاسخ داد: مسئولیت کارگزاری بر اساس قانون مشخص است و من بر اساس دستور کارفرمای خود باید یکسری کارها را انجام میدادم.

قاضی صلواتی در ادامه از متهم سئوال کرد که شما از فال چقدر پول گرفتید؟ که متهم پاسخ داد: 501 میلیون دلار.

متهم ردیف دوم پرونده در پاسخ به سئوال دیگر قاضی صلواتی مبنی بر اینکه چه مقدار از شرکت فال طلب دارید، میزان طلب را 700 الی 800 میلیون دلار عنوان کرد.

رئیس دادگاه از متهم ردیف دوم پرونده نفتی سئوال کرد: 800 میلیون دلار چه شده است؟ که «م.ش» پاسخ داد: نسبت به این مبلغ علیه شرکت فال دادخواست دادهایم.

قاضی صلواتی در ادامه سئوالات خود از «م.ش» پرسید: شما از قبل میدانستید شرکت فال ورشکسته است؟ که متهم پاسخ داد: ما اطلاعی از این قضیه نداشتیم.

قاضی صلواتی خطاب به متهم گفت: الان تکلیف 800 میلیون دلار پول نفت جمهوری اسلامی ایران چه میشود؟

«م.ش» گفت: به بازپرس قول داده بودم ظرف 3 ماه املاک فال را توقیف کنم، اما سر 2 ماه مرا بازداشت کردند. یک سال و نیم تلاش کردم و پرونده حقوقی و کیفری علیه فال باز کردیم. علاوه بر منافع ملی خودم در این قضیه انگیزه شخصی داشتم چرا که مالک فال مرا از دفترش بیرون کرده بود.

متهم ردیف دوم پرونده ادامه داد: وظیفه آقای «الف.و.د» و آقای «س.ج» این بود که امکانسنجی کنند اگر قرار بود همه کارها به حرف من باشد سنگ روی سنگ بند نمیشد. وظیفه اصلی آقای «الف.و.د» صیانت از بیتالمال و امکانسنجی بود. ما 14 نهاد بازرسی در کشور داریم که میتوانستند بگویند زنجانی دزد است و به او نفت ندهید.

قاضی صلواتی خطاب به متهم گفت: شما شرکت نفت را به یک شرکت ورشکسته معرفی کردید که متهم پاسخ داد: وقتی که به اتفاق «ح» و «ه» به فال رفتیم این شرکت 1.2 میلیارد دلار از دولت شارجه طلبکار بود. وقتی شرکتی 1.2 میلیارد دلار طلبکار باشد نمیتواند ورشکسته باشد. ضمن اینکه ما با شرکت فال قرارداد نبستیم بلکه با شرکت هورایزن انرژی قرارداد منعقد کردیم و به مالکان فال گفتم که باید ضمانت بدهند، مالکان فال 4 هزار و 862 میلیارد درهم دارایی نقدی داشتند که از بابت آن ضمانتنامه شخصی از آنها گرفتم.

وی ادامه داد: نکته دیگر این است که در حال حاضر شرکت فال و هورایزن انرژی طرف دعوای ما نیست بلکه «ع.الف»، «م. الف» و «م.الف» طرف دعوای ما قرار دارند و دعوای ما یک دعوای شخصی است و هماکنون 4 اتهام جعل، کلاهبرداری، فروش مال غیر و خیانت در امانت علیه آنها مطرح کردیم.

متهم ردیف دوم پرونده نفتی ادامه داد: من به عنوان یک کارگزار کار خود را درست انجام دادم و آقایان مسئول نفت وظیفه داشتند زنجانی را امکانسنجی کنند. حال که امکانسنجی نکردند مشکل خودشان است. آقای «الف.و.د» و «س.ج» مسئولیت ذاتیشان حفظ صیانت از بیتالمال بوده است و اگر قرار بود با حرف بنده به یک نفر 2 میلیارد یورو بدهند سنگ روی سنگ بند نمیشد.

قاضی صلواتی از متهم ردیف دوم پرونده نفتی پرسید شما فال را به زنجانی معرفی کردید یا زنجانی به شما؟

«م.ش» پاسخ داد: آقای «ب» از دوستان زنجانی، «ح» را به زنجانی معرفی کرده بود. زنجانی نیز به من زنگ زد و خواست به ترکیه بیایم و با آنها جلسه بگذارم. پس از جلسه امکانسنجی را انجام دادم و زنجانی را در جریان گذاشتم. از فال اماکنسنجی دقیقی انجام شد و ضمانتنامه شخصی از پدر و پسرها گرفتم.

وی اضافه کرد: اگر امروز 800 میلیون دلار پول داشتم میرفتم گوشهای در دنیا و برای خود زندگی میکردم و اگر خلافکار بودم به ایران باز نمیگشتم.

قاضی صلواتی ادامه رسیدگی به پرونده را به فردا (چهارشنبه) موکول کرد.

سه جلسه نخست رسیدگی به این پرونده به قرائت کیفرخواست متمهین توسط نماینده مدعیالعموم اختصاص یافت. پس از پایان قرائت کیفرخواست متهمان، رسول کوهپایهزاده وکیلمدافع بابک زنجانی درخواست استمهال خود را برای اتمام مطالعه پرونده به رییس دادگاه تقدیم کرد و قاضی صلواتی با این درخواست موافقت کرد.

دفاعیات 200 صفحهای بابک زنجانی، جلسات چهارم تا هفتم و دهم تا سیزدهم را به خود اختصاص داد. در جلسه هشتم دادگاه، وکیل مدافع شرکت HK به قرائت شکایت موکل خود پرداخت و جلسه نهم نیز وکیل مدافع بانک مسکن شکایت این بانک را مطرح کرد.

پس از پایان یافتن دفاعیات بابک زنجانی در جلسه سیزدهم، رسول کوهپایه زاده وکیلمدافع وی تا جلسه هفدهم دفاعیات خود را مطرح کرد.

در جلسات هجدهم دادگاه «م.ش» متهم ردیف دوم دفاعیات خود را ارایه داد و در جلسه روز گذشته نیز دفاعیات وی به پایان رسید.