واکنش بانک مرکزی به منتقدان/گره کور آمار نقدینگی باز شد

جعفر مهدیزاده در نشستی خبری در خصوص اخبار منتشره درباره دستکاری آمار نقدینگی، افزود: با توجه به این آمار، رشد نقدینگی در دو سال گذشته حدود 270 هزار میلیارد تومان است و این رقم استاندارد با ساختار اقتصادی همخوانی دارد.

وی ادامه داد: یکی از انتقادات وارده در خصوص آمار نقدینگی این است که بانک مرکزی درحالی زیر پوشش قرار دادن آمار نقدینگی چهار موسسه و 6 بانک را یکی از دلایل رشد نقدینگی میداند که بانکها و موسسهها در سایر بانکها سپرده گذاری میکنند و بر همین اساس این سپردهها در آمار بانک های دیگر وجود داشته است.

وی در پاسخ به این انتقاد گفت: هر چند بانکها و موسسات بخشی از سپردههای خود را در بانکهای دیگر سپرده گذاری میکنند اما این مبلغ بسیار اندک است زیرا این امر فرصت سودآوری را برای بانکها کاهش میدهد بنابراین بخش اعظم سپردهها صرف تسهیلات دهی با نرخ سود بالاتر میشود.

به گفته مهدیزاده، بانک مرکزی برای جلوگیری از مشکلات آماری، در زمان ساماندهی میزان سپردهای که در سایر موسسهها و بانکها سپردهگذاری شده بود را از رقم پوشش آماری چهار موسسه و 6 بانک کم کرده، بنابراین آمار شفاف است.

وی در توضیح فرآیند پوشش آمار نقدینگی در سالهای 92 و 93 توسط بانک مرکزی، گفت: آمار بانکها و موسسات اعتباری جدید در سال 1392 در دو مرحله در محاسبات نقدینگی توسط بانک مرکزی وارد شد.

در مرحله اول و در آبان ماه اطلاعات مربوط به دو موسسه اعتباری صالحین و پیشگامان آتی که با بانک آینده ادغام شده بودند به پوشش آماری اضافه شد.

مهدیزاده افزود: در همین حال در آذرماه 1392، اطلاعات پنج بانک جدید شامل بانکهای ایران زمین، خاورمیانه، ایران و ونزوئلا، رسالت و بین المللی کیش به همراه اطلاعات در آمارهای پولی کشور لحاظ شد بنابراین حدود 13 هزار میلیارد تومان به پوشش آمار نقدینگی اضافه شد و هر ماه که بانک مرکزی اطلاعات را منتشر میکرد مرتبا اعلام میشد که اطلاعات با احتساب آمار این پنج بانک اعلام میشود.

مدیر اداره بررسیها وسیاستهای اقتصادی بانک مرکزی افزود: همچنین در مرحله دوم، اطلاعات بانک قوامین و موسسات اعتباری کوثر و عسکریه در اسفند سال گذشته به آمارهای پولی و بانکی کشور اضافه شد بنابراین افزایش حجم نقدینگی در اسفند ماه به دلیل اضافه شدن آمار این دو موسسه بود که حجم نقدینگی بالایی داشتند.

مهدیزاده با بیان اینکه، با افزوده شدن آمار این موسسه به آمارهای پولی و بانکی و افزایش حجم نقدینگی از این بابت، نتایج گمراه کنندهای از رشد نقدینگی محاسباتی به دست میآمد، گفت: بر همین اساس تحلیل آمارها با مشکل مواجه شده بود بنابراین برای همگن و قابل مقایسه کردن آمارهای نقدینگی سال 1393 با 1392، تغییرات انجام شده در اسفند 1393 افزوده شدن بانک قوامین و دو موسسه اعتباری کوثر و عسگریه به اسفند 1392 نیز تعمیم داده شد.

به گفته وی، از این رو آمار نقدینگی اسفند 1392 در شرایط جدید (با لحاظ بانک قوامین و دو موسسه اعتباری کوثرو عسگریه) در مقایسه با آمارهایی که پیش از اعمال تغییرات یادشده، اعلام شده بود، متفاوت باشد علاوه بر این متعاقباً بانک مرکزی در راستای انتشار مستمر آمار قابل مقایسه و همگن از عملکرد متغیرهای اقتصادی، اقدام به همگن کردن آمارهای پولی و بانکی از فروردین تا بهمن سال 1393 کرد.

مدیر اداره بررسیها وسیاستهای اقتصادی بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی در واقع با اضافه کردن آمار بانک قوامین و دو موسسه اعتباری کوثر و عسکریه به آمارهای فروردین تا بهمن سال 1393 (که پیشتر تنها شامل مرحله اول افزایش پوشش آماری بود)، آمار نقدینگی را با پایه همگن با اسفند سال 1392 محاسبه و منتشر کرد.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر، به هنگام انتشار نشریات بانک مرکزی در ابتدای سال 1393، هنوز مرحله دوم افزایش پوشش آماری مربوط به بانکهای قوامین و موسسات اعتباری کوثر و عسکریه صورت نگرفته بود.

وی افزود: به طور طبیعی، اجرای مرحله دوم افزایش پوشش آماری در پایان سال 1393 و تعمیم آن به پایان سال 1392، بانک مرکزی را ناگزیر به تصحیح آمارهای پولی و بانکی از طریق وارد کردن اطلاعات بانک قوامین و موسسات اعتباری کوثر و عسکریه به شمول آمارهای پولی و بانکی از فرودین 1393 تا بهمن 1393 کرد؛ علاوه بر این، بانک مرکزی تصمیم گرفت برای جلوگیری از مشکلات تنها یک تخلیه آماری انجام دهد؛ بنابراین افزایش پوششها در سال 92 تخلیه شد.

مهدیزاده خاطرنشان کردک براین اساس طبیعی است که آمارهای سال 1393 که در نشریات امسال نیز منعکس شده است، با آمارهای قبلی منتشر شده در سال گذشته، اختلاف داشته باشد و این امر نه تنها به معنای دستکاری بانک مرکزی در آمارهای پولی و بانکی محسوب نمیشود، بلکه نشانگر تلاش جدی بانک مرکزی جهت افزایش شفافیت آماری و فراهم کردن امکان مقایسه عملکرد این متغیرها در سال 1394 با ارقام مشابه در ماه های متناظر با سال 1393 بوده است.

به گفته وی، با افزایش آمارهای چهار موسسه و 6 بانک حدود 81 هزار میلیارد تومان از نقدینگی تا پایان سال گذشته تحت پوشش آمارهای بانک مرکزی قرار گرفت.