چه کسانی در شورای حکام درباره مسائل گذشته و حال ایران تصمیم می‌گیرند

قرار است اعضای شورای حکام در جلسه 15 دسامبر - 24 آذر - درباره قعطنامهای تصمیم بگیرند که کشورهای 1+5 برای بستن پرونده مسائل گذشته و حال ایران یا همان پی.ام.دی ارائه کردهاند.
با توجه به اهمیت تصمیمگیری این نهاد، نگاهی به ساختار و ترکیب آن میاندازیم.

شورای حکام یا (Board of Governors) یکی از ارکان آژانس بین المللی اتمی(IAEA) است و زیر نظر کنفرانس عمومی فعالیت میکند که بالاترین نهاد قانونگذاری آژانس است و مجری تصمیمهای آن است.

اعضای شورای حکام از دو گروه انتخابی و انتصابی تشکیل میشود. اعضای انتخابی در کنفرانس عمومی انتخاب میشوند و گروه انتصابی هم آن دسته از کشورهای عضو هستند که دارای فن آوری پیشرفته هستهای هستند.

اعضای انتخابی

کنفرانس عمومی که از نمایندگان تمام کشورهای عضو تشکیل شده است، 22 کشور را از میان دولتهای عضو آژانس را برای خدمت 2 ساله در شورای حکام انتخاب میکند.

اعضای انتخابی این شورا از مناطق زیر برگزیده میشوند:

5 عضو از آمریکای لاتین، 4 عضو از اروپای غربی، 3 عضو از اروپای شرقی، 4 عضو از آفریقا، 2 عضو از خاورمیانه و جنوب آسیا، یک عضو از آسیای جنوب شرقی و پاسفیک و یک عضو از شرق آسیا.

این مجموعه اعضاء به علاوه یک عضو از غرب آسیا (خاورمیانه) و جنوب آسیا، یا آسیای جنوب شرقی و پاسفیک یا شرق آسیا، و عضو دیگر از آفریقا یا غرب آسیا (خاورمیانه) و جنوب آسیا یا آسیای جنوب شرقی و پاسفیک انتخاب میشوند.

اعضای انتصابی

مطابق با ماده 6 اساسنامه آژانس، شورای حکام در پایان دوره خود 10 عضو از میان اعضایی که در تکنولوژی اتمی از جمله تولید مواد خام از سایرین پیشرفتهتر هستند را انتخاب میکند.

همچنین 3 عضو دیگر از مناطق مختلف جهان که آنها نیز باید در تکنولوژی انرژی اتمی پیشرفته تر و از جهت تولید مواد خام غنیتر باشند، به شرط آنکه منطقه یاد شده نمایندهای در میان 10 عضو قبلی نداشته باشد، به جمع اعضای انتصابی شورای حکام اضافه میشوند.

جلسات شورای حکام

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به طورکلی 5 بار در سال تشکیل جلسه میدهند.
به این ترتیب که 2 جلسه در ماههای مارس و ژوئن، 2 جلسه در ماه سپتامبر (یکی قبل و دیگری پس از جلسه مجمع عمومی آژانس) و نهایتا یک جلسه هم در ماه دسامبر تشکیل میشود.

دولتهای شورای حکام

آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال حاضر( تا نوامبر 2015) 167 عضو دارد و شورای حکام نیز هم اکنون 35 عضو داشته و هر یک از کشورهای عضو در این شورا دارای فقط یک رأی هستند.
به استناد پایگاه اطلاع رسانی آژانس بین المللی اتمی(IAEA) نمایندگان کشورهای:
آرژانتین، استرالیا، بلاروس، برزیل، کانادا، شیلی، چین، مصر، فنلاند، فرانسه، آلمان، غنا، هندوستان، ایرلند، ژاپن، کره جنوبی، لاتویا(لتونی)، مالزی، مکزیک، نامیبیا، نیوزلند، نیجریه، پاکستان، پاراگوئه، فیلیپین، روسیه، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوییس، مقدونیه، ترکیه، انگلیس، آمریکا و اروگوئه، 35 عضو شورای حکام برای دوره سال 16-2015 میلادی هستند.

تصمیم گیری در شورای حکام

در شورای حکام به جز موارد مالی که به دو سوم آرای اعضا نیاز دارد، کلیه تصمیمات با اکثریت نسبی، اتخاذ میشود.

به طور کلی شورای حکام در نشستهای خود به بررسی و ارایه توصیه به مجمع عمومی در خصوص حسابها و برنامههای آژانس بین المللی انرژی اتمی میپردازد و درخواست نامههای عضویت و بودجه را بررسی میکند.

این نهاد همچنین به تأیید توافقنامههای پادمانی و انتشار استانداردهای ایمنی آژانس میپردازد و مسئولیت انتصاب مدیرکل آژانس را با تایید مجمع عمومی بر عهده دارد.

شورای حکام برای انجام وظایف خود میتواند بر حسب ضرورت مبادرت به تشکیل کمیتههایی کند.

روسای شورای حکام

در حال حاضرلورسیو آنتونیو وینهاس(Laércio Antonio Vinhas) سفیر و نماینده کشور برزیل برای دوره (16-2015 میلادی) رییس این شورا است. فردریش دائوبل (Friedrich Dauble) سفیر و نماینده آلمان در آژانس و باهتیجورز هاسانز(Bahtihjors Hasans) نماینده کشور لاتویا(لتونی) معاونان وی هستند.
خانم مارتا زیاکوا (Marta Ziaková) سفیر و نماینده کشور اسلواکی، قبل از وینهانس برزیلی از سال (15-2014میلادی) ریاست شورای حکام را برعهده داشت.

فیلیپو فورمیکا(Filippo Formica) ایتالیایی، جان بارت(John Barrett) کانادایی و نگوین تیئپ (Thiep Nguyen) ویتنامی نیز به ترتیب از سه دوره قبل حدفاصل سال های 14-2012 میلادی رییس شورای حکام بودهاند.