ورود ٣٠ اقتصاد برتر جهان برای سرمایه‌گذاری به ایران

تکلیف برنامه ششم هم مانند دو برنامه قبل، دستیابی به رشد اقتصادی ٨ درصدی است. اگر بنا باشد برخلاف برنامه چهارم و پنجم، تحقق این هدف در دستور کار دولت قرار گیرد برای رسیدن به این رشد به ٧٥٠ هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری در سال نیاز داریم. طبیعی است که توان سرمایهگذاران داخلی محدود بوده و نمیتوان انتظار تامین تمام این سرمایه مورد نیاز را از فعالان اقتصادی داخلی داشت. چنانچه طبق گفته مسوولان در حالت خوشبینانه ٦٥ درصد از این عدد از طریق ورود سرمایههای داخلی قابل تامین است،  لذا برای جبران این کسری حتما برای جذب سرمایههای خارجی باید تدبیر کرد.

موضوعی که با برداشت از گفتههای محمد خزاعی رییس سازمان سرمایهگذاریها و کمکهای فنی و اقتصادی میتواند پس از لغو تحریمها و ورود سرمایهگذاران خارجی میتوان انتظار تحقق آن را داشت. او به اعلام  آمادگی ٣٠ کشور محوری در اقتصاد جهان اشاره کرد که تاکنون با اعزام هیاتهای اقتصادی خود یا انجام مکاتبات از سرمایهگذاری در ایران استقبال کردهاند. ورود هیاتهای تجاری و اقتصادی از کشورهای اروپایی و آن دسته از شرکای تجاری که در دوران تحریم روابطشان با ایران به قهقرا رفته بود حتی پیش از توافق نهایی آغاز شد. تاریخیترین ورود هیاتهای اقتصادی را فرانسه پس از توافق اولیه در وین به نام خود ثبت کرد. حضور بزرگترین هیات تجاری تاریخ این کشور در ایران رقم خورد.

پس از آن هم بزرگترین اقتصادهای جهان برای آنکه از این همکاریها جا نمانند بلافاصله، اعزام هیاتهای خود را به ایران در لیست نوبتدهی ایران ثبت نام کردند. رفت و آمدها هم محدود به مذاکره اولیه نشد و اکثر کشورها که ٦٠ درصد آنها را به گفته خزاعی اروپاییان تشکیل میدهند چندین باره به تهران آمدند. هرچه خبرهای رسیده از مذاکرات هستهای به مرحله توافق نزدیکتر میشد، مذاکرات هم رنگ و بوی جدیتری به خود میگرفت و وارد فاز انعقاد قرارداد میشد. امروز تمام مذاکرات اولیه و نحوه همکاریها به مرحله نهایی رسیده و آغاز این همکاریها به محض برداشته شدن تحریمها کلید خواهد خورد.

بر همین اساس نیز اگرچه محدوده همکاریها برای مسوولان مشخص است اما خزاعی اعلام دقیق ارقام سرمایههای ورودی به کشور را موکول به آغاز اجرای قراردادها کرد. طبق آخرین آمار اعلامی از سوی آنکتاد کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در سال ٢٠١٤ میزان سرمایه خارجی جذب شده ٢ میلیارد و ١٠٥ میلیون دلار گزارش شده است که نسبت به سال ٢٠١٢، ٥٥ درصد کاهش یافته است. این افت سرمایه در همکاریهای جدید در پساتحریم نهتنها قرار است جبران شود بلکه با رشد مورد انتظار بالایی قرار است سرمایه مورد نیاز برای دستیابی به رشد اقتصادی کشور را نیز تامین کند. جزییات بیشتر درباره مذاکرات هیاتهای اعزامی را در گفتوگو با محمد خزاعی، رییس سازمان سرمایهگذاریها و کمکهای فنی و اقتصادی ایران میخوانید:

پس از انجام توافق جامع و حتی پیش از آن یعنی از زمان دستیابی به تفاهم اولیه در لوزان، کشورهای مختلفی برای ارزیابی فضای همکاری به ایران سفر کردند، تعداد کشورهای مذاکرهکننده در ایران چه تعداد بوده است؟

در این مدت هیاتهایی از کشورهای شرق آسیا مانند ژاپن، چین، فیلیپین، کره جنوبی، مالزی و نیز کشورهای منطقه هند، افغانستان، عراق، ترکیه، ارمنستان و لبنان به ایران سفر کردهاند و همچنین کشورهای زیادی از اروپا ضمن اعزام هیاتهای متعددی به ایران درصدد ارزیابی فضای همکاری با ایران برآمدهاند که میتوان به لهستان، بلغارستان، گرجستان، فرانسه، انگلیس، فنلاند، پرتغال، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، روسیه و نیز آفریقای جنوبی اشاره کرد. علاوه بر کشورهای یاد شده مکاتبات فراوانی از کشورهای دیگر به این سازمان واصل شده است که تمایلات گسترده سرمایهگذاران خارجی را برای حضور در ایران نشان میدهد. در مجموع میتوان گفت تاکنون بیش از ٣٠ کشور که نقشی محوری در زنجیره اقتصاد جهانی ایفا میکنند با انجام مکاتبات یا اعزام هیاتهای خود از سرمایهگذاری در ایران استقبال کردهاند.

چند درصد از هیاتهای مزبور از اروپا به ایران آمدهاند؟

طی ماههای گذشته بیش از ٦٠ درصد از هیاتهایی که به کشورمان سفر کردهاند و تمایل خود را برای سرمایهگذاری در ایران ابراز کردهاند از کشورهای اروپایی بودهاند.

کدام یک از کشورها به صورت جدیتر به ورود به بازار ایران جهت سرمایهگذاری تمایل داشتهاند؟

کشورهای اروپایی همچون آلمان، فرانسه، ایتالیا، اتریش و کشورهای شرق آسیا همچون ژاپن، کره جنوبی و چین به نحو جدیتری نسبت به دیگر کشورها برای حضور در بازارهای ایران ابراز علاقه نشان دادهاند و خواهان سرمایهگذاری در ایران هستند.

چه تعداد از مذاکرات منجر به عقد قرار داد شده است، این قراردادها در چه حوزههایی بوده است؟

با توجه به اینکه در حال حاضر، این مذاکرات بیشتر برای بررسی شرایط سرمایهگذاری در ایران بوده است و علاوه بر سازمان، همزمان در بسیاری از دستگاههای تخصصی و اجرایی مذاکرات هیاتهای خارجی در حال انجام است. فعلا نمیتوان آمار دقیقی برای این موضوع احصاء کرد و طبیعتا با نهایی شدن برجام که موانع این موضوع رفع میشود و گامهای بعدی برای عقد قرارداد سرمایهگذاری با طرفهای خارجی برداشته میشود، میتوان اطلاعات بیشتری از توافقات نهایی شده ارایه کرد. البته در چند مورد قراردادها در حال نهایی شدن است که چون هنوز شرایط تحریمی وجود دارد اعلام جزییات این مذاکرات را به بعد موکول میکنیم. شایان ذکر است تاکنون از سوی این سازمان شرایط و حمایتهای سرمایهگذاری از سوی دولت برای هیاتهای خارجی در جلسات متعددی تشریح شده و فرصتهای سرمایهگذاری نیز در قالب بانک اطلاعات از طریق پایگاه اطلاعرسانی سازمان منعکس شده است. ضمنا باید تاکید کرد چنانچه صاحبان فرصتهای سرمایهگذاری تمایل به مشارکت با سرمایهگذاران خارجی دارند میتوانند اطلاعات طرحهای خود را به شرط آنکه واجد مطالعات امکانسنجی به زبان انگلیسی باشد، به این سازمان ارایه کنند.

پیشبینی جنابعالی از میزان ورود سرمایهگذاران خارجی با توجه به مذاکرات صورت گرفته چیست؟

با توجه به مذاکرات گستردهای که در ماههای اخیر صورت پذیرفته است و تمایلات فراوانی که در این هیاتها برای سرمایهگذاری در ایران مشاهده شده است، پیشبینی میشود که پس از اجرایی شدن برجام تعداد زیادی از سرمایهگذاران خارجی درخواستهای خود را به این سازمان ارسال دارند که با احصای حجم سرمایهگذاریهای خارجی در ماههای اول میتوان آمارهای دقیقتری در آینده ارایه کرد.

با توجه به ارزیابیهای اولیه از چه زمانی ورود سرمایهگذاران را به کشور شاهد خواهیم بود؟

با اجرایی شدن برجام و برقراری بسترهای قانونی برای انتقال پول ما بین کشورهای خارجی و بانکهای داخلی نخستین ومهمترین گام در این زمینه برداشته خواهد شد. لذا امیدواریم با برقراری این امکانات گامهای بعدی برای ورود سرمایهگذاران به کشور را در ماههای اولیه بعد از اجرایی شدن برجام بر اساس توافقات پیشبینی شده شاهد باشیم. البته سرمایهگذاران چندین ماه است که میآیند و میروند و پروژههای متعددی را بررسی و اعلام آمادگی کردهاند. اما ورود منابع به کشور به صورت سرمایهگذاری یا فاینانس بعد از اجرایی شدن برجام و رفع تحریمها و باز شدن خطوط انتقال پول انجام خواهد شد.