چالش کمبود گندله در پساتحریم

از چند سال قبل ساخت واحدها گندلهسازی آغاز شده اما به علت رکودی که در بخش فولاد کشور وجود داشته هنوز به مرحله بهرهبرداری نرسیدهاند در نتیجه این بخش از نیاز کشور از طریق واردات برطرف میشود که این مسئله موجب شده قیمت تمام شده محصولات فولادی تا حدی افزایش یابد. البته این کمبود ممکن است در زمان رکود چندان به نظر نرسد اما سال ۲۰۱۶م که پیشبینی میشود رونق به بازار فلزات پایه برگردد این کمبود بیشتر به چشم میآید و باید فکری عاجل برای رفع این کمبود از طریق واردات یا احداث واحدهای گندلهسازی کرد.

در دوران رکود کمبود مطرح نیست

مدیرعامل فولاد غدیر ایران در اینباره میگوید: درحالحاضر با توجه به رکود بازار فولاد، کمبود گندله و آهن اسفنجی چندان مطرح نیست زیرا ساختوساز هنوز رونقی ندارد و پروژههای عمرانی بزرگ شروع نشدهاند به همین دلیل در چنین شرایطی دغدغه تولیدکنندگان کمبود گندله نیست بلکه مشکل اساسی رکودی است که بر این صنعت حاکم است. اسدالله فرشاد میافزاید: سال گذشته حدود ۶ میلیون تن کمبود گندله در کشور وجود داشت ولی درحالحاضر با این شرایط کمبود گندله چندان احساس نمیشود و زمانی شاهد این موضوع هستیم که بازار تولید و مسکن رونق بگیرد در نتیجه گندلهسازیهای جدید در مسیر تولید قرار گیرند.

فرشاد عنوان میکند: ظرف ۳ سال آینده حدود ۳ پروژه گندلهسازی به بهرهبرداری خواهند رسید که بدین وسیله تا حد زیادی نیاز کشور تامین میشود و شاید نیازی به واردات گندله نباشد. وی خاطرنشان میکند: پروژههای شماره ۲ گلگهر، شرکت غدیر و گهرزمین درحالحاضر در مسیر احداث کارخانه گندلهسازی قراردارند و در سالهای آینده شروع به تولید گندله خواهند کرد. بنابراین در طول ۲ تا ۳ سال آینده گندله به میزان کافی در کشور تولید خواهد شد. وی تصریح میکند: درحالحاضر ظرفیت کشور برای تولید گندله ۲۳میلیون تن است که این نیاز در مجموع ۱/۵ برابر ظرفیت تولید ظرفیت آهن اسنفجی است بنابراین درشرایط کنونی به حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون تن گندله نیاز است. به گفته وی، با آغاز سال جدید میلادی و برداشته شدن تحریمها بهطور قطع شرایط مطلوبتری در کشور حاکم شده و با احداث کارخانههای گندلهسازی اوضاع فولاد و گندلهسازی بهتر خواهد شد.

لزوم گندله سازی در ایران

دکتر سیدتقی نعیمی، عضو هیات علمی دانشگاه میگوید: درحالحاضر تعدادی از واحدهای گندلهسازی در حال ساخت هستند البته این واحدها باید تاکنون ساخته شده و به مرحله تولید میرسیدند تا زنجیره تولید فولاد ناقص نباشد. وی میافزاید: درحالحاضر گندله مورد نیاز از سایر کشورها به ایران میآید و از کشورهایی که سنگآهن ندارند گندله وارد میشود علت این موضوع سوءمدیریت در معادن بزرگ سنگآهن است. وی خاطرنشان میکند: مدیران سنگآهن به جای اینکه کنسانتره تولید کرده و به گندله تبدیل کنند اقدام به خامفروشی کردهاند به همین دلیل کشور گرفتار کمبود گندله شده در حالی که اگر مدیران آگاه و کارآزموده در این بخشها فعالیت میکردند هرگز دچار چنین مشکلاتی نمیشدیم.

این استاد دانشگاه بیان میکند: بسیاری از پروژههای گندلهسازی چندین سال است که در دست احداث هستند اما هنوز به بهرهبرداری نرسیدهاند که تمام این موارد به دلیل شناخته نشدن نیازهای کشور است. درحالحاضر نیاز کشور به گندله ۳۵ تا ۴۰میلیون تن است در حالی که تولید کمتر از این میزان است. وی میافزاید: واردات گندله بهطور قطع قیمت گندله را بالاتر میبرد چراکه افزایش کرایه حملونقل و پر و خالی کردن گندله از کشتیهای باربری، هزینههای سرباری بر جای میگذارد که این هزینهها تاثیر مستقیمی بر قیمت گندله میگذارد. نعیمی تصریح میکند: درحالحاضر در صنعت فولاد ایران ۳ میلیون تن فولاد انبار شده وجود دارد که اگر وضعیت مدیریتی به همین شکل ادامه پیدا کند تا ۴ سال دیگر کل صنعت فولاد از بین میرود بنابراین باید تلاش شود مدیریت را در فولاد ایران سامان داده و شرایط مساعدی را فراهم کرد.

وی تاکید میکند: در شرایط کنونی مدیریت و اتخاذ تصمیمات درست و به جا از اهمیت فراوانی برخوردار است زیرا باید تا حد امکان از تصمیمگیریهای نادرست جلوگیری به عملآید چراکه بسیاری از تصمیماتی که در گذشته گرفته شده درحالحاضر صدمههای فراوانی را به این صنعت وارد کرده که جبرانناپذیر است. وی اظهار میکند: از ابتدای سال میلادی و با برداشته شدن تحریمها انعقاد بسیاری از قراردادها با سایر کشورها تسهیل میشود. درحالحاضر خرید مواد اولیه برای ما گران تمام میشود زیرا این کار بدون «السی» انجام میشود و باید پول به صورت نقد پرداخت شود اما زمانی که السی باز شود میتوان ابتدا ۱۰درصد و مابقی را بعد از دریافت جنس پرداخت کرد.

چون این کار از طریق بانک انجام میشود بانک هم به صورت مضاربهای به ما سرمایه در گردش میدهد. این استاد دانشگاه عنوان میکند: درحالحاضر قیمت کالاهای تولیدی ما حدود ۳۰درصد گرانتر است که با از میان رفتن تحریمها هزینه کالاهای تولیدی ما کمتر میشود. نعیمی تصریح میکند: برخی از شرکتهای خارجی تنها به دنبال فروش اجناس و کالاهای خودشان هستند بنابراین باید تلاش کنیم از سرمایهگذاران و شرکتهای خارجی در ایران استفاده کنیم که هدفشان تولید خوب و با کیفیت باشد نه اینکه از شرکتها و منابع ما برای آزمایشهای خود استفاده کنند.اثیر کمبود گندله در افزایش بهای تمام شده است.

مسعود هراتیان، مدیرعامل فولاد هرمزگان در اینباره میگوید: درحالحاضر یکی از مهمترین عوامل بالابودن بهای تمام شده فولاد کمبود گندله و درنتیجه تهیه آن از منابع خارجی است چراکه گندلههای نامرغوب باعث ایجاد مشکلات فراوانی در فرآیند تولید میشوند که در این زمینه شایسته است معادن به دنبال اجرای سیاستها، به روزکردن فناوری خطوط تولید خود برای توسعه کمی و کیفی محصول باشند. به گفته وی، بدون شک مهمترین هدف از تاسیس یک بنگاه صنعتی و اقتصادی کسب سود حداکثری است. از طرفی محصول تولید شده باید شرایط لازم برای سفارش از سوی مشتری را داشته باشد تا محصول بلافاصله و بدون خواب سرمایه بهدست مشتری برسد.

وی میافزاید: مشتری نیز ۲ اصل کیفیت حداکثری و پایینترین قیمت را برای خرید محصول در نظر دارد. در شرایط کنونی اقتصاد، شرکتها برای حفظ سهم خود چارهای جز کاهش هزینههای تولید یا همان بهای تمام شده محصول ندارند؛ به عبارت دیگر باید افزایش توان رقابتپذیری با کاهش هزینه انجام شود. مدیرعامل فولاد هرمزگان بیان میکند: افزایش یا کاهش بهای تمام شده فولاد متاثر از عوامل مختلفی از جمله داخل سازمانی، داخل کشور و جهانی است و در مجموع عوامل داخل کشور در برخی موارد خلاف جهت حرکت عوامل جهانی است. در شرایطی که رقبای ما با کاهش قیمت مواد اولیه و انرژی مواجهند، تولیدکنندگان داخلی با افزایش این ۲ مولفه دست و پنجه نرم میکنند و از این جهت شرایط رقابت بسیار برای آنها دشوار خواهد بود. یکی از راهکارهای کاهش قیمت تمام شده، تولید انبوه برای کاستن از هزینههای سرانه و استفاده از ظرفیت کارخانههاست.