تردید و امید در بازار پتروشیمی‌ها

معاملات محصولات شیمیایی

حجم معاملات محصولات شیمیایی در بورس کالا در هفته گذشته با نزدیک به 800 تن افزایش به 13 هزار و 800 تن رسید که سیگنال مثبت و مهمی برای این بازار تلقی میشود. این در حالی است که حجم عرضههای جذاب شیمیاییها در روز گذشته چندان هم مطلوب نبود. با توجه به شرایط فنی محصولات شیمیایی، باید این روند صعودی را یک سیگنال مثبت برای بازار محصولات پتروشیمی تلقی کرد ولی شاید در کوتاهمدت نتواند بر بازار پلیمرها تاثیرگذار باشد.

با توجه به این موارد محصولات شیمیایی در روز گذشته در بورس کالا شرایط نسبتا متعادل و با ثباتی داشت که به نسبت هفته گذشته تفاوت چندانی را نشان نمیداد. این در حالی بود که برای برخی کالاهای جذاب هنوز به عرضههای بیشتری نیاز است اما باز هم عرضههای سلف توانست بخشی از التهاب عرضههای جذاب را محدود کند که از آن جمله میتوان از عرضه سلف 3984 تنی استایرن منومر نام برد. این در حالی است که برای بسیاری از محصولات جذاب باز هم عرضههای سلف را شاهد هستیم که میتواند التهاب معاملات نقدی این کالاها را محدود کرده و بازار را با مدیریت عرضهها، وارد یک فاز منطقی و متعادل کند. در روز گذشته شاهد چند رقابت برای خرید بودیم که از آن جمله میتوان از کریستال ملامین، سود کاستیک، دیاتانول آمین، منو اتیلن گلایکول، دیاتیلن گلایکول و استایرن منومر نام برد. با توجه به حجم بالای معاملات محصولات شیمیایی در روز گذشته به نظر میرسد شرایط این بازار به نسبت بازار محصولات پلیمری وضعیت بهتری داشته باشد که سیگنالی مثبت برای کل بازار و حتی تولید در صنایع پاییندستی مصرفکننده این قبیل محصولات تلقی میشود هرچند که از لحاظ فنی و حجم سرمایهگذاریها تفاوتی جدی بین صنایع مصرفکننده پلیمرها یا صنایع پاییندستی محصولات شیمیایی وجود دارد. 

حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا

حجم معامله محصولات پلیمری در بورس کالا در هفته جاری با کاهشی شدید و غیرمنتظره رو به رو شد تا جایی که به کمترین حد در 6 ماه گذشته رسید. رخدادی که نشاندهنده تعمیق رکود در بازار داخلی است. این شرایط را دقیقا میتوان سیگنال منفی بازار به معاملات بورس کالا تلقی کرد که به عقبنشینی معاملات رسمی انجامیده است. با توجه به انتظار بازار برای اعلام قیمتهای پایه جدید، شاید هفته آینده وضعیت بهتری را در بازار شاهد باشیم.در هفتهای که گذشت حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا به 27 هزار و 25 تن کاهش یافت که از افتی نزدیک به 11 هزار تن یا 29 درصد حکایت دارد. این در حالی است که با توجه به روند کاهشی حجم معاملات در هفتههای گذشته این رقم را باید وارد شدن بازار به سطوح شدید رکودی دانست که باعث شده حجم معاملات به کمترین حد از ابتدای مردادماه تاکنون کاهش یابد. در روزهای آینده به بررسی زوایای بیشتر شرایط بازار خواهیم پرداخت. 

بازار داخلی محصولات پلیمری

در بازار محصولات پتروشیمی باز هم روند کاهشی قیمتها ادامه یافت تا جایی که رشد قیمتهای ابتدای هفته را پوشش داد تا نهایتا هفتهای کاهشی در نهایت به ثبت برسد. این در حالی بود که کاهش تقاضا باز هم در این بازار در حال خودنمایی است که در کنار ضعف نقدینگی شرایط سختتری را پیش روی بازار ترسیم میکند. در هر حال وقوع رکودی جدید زنگهای هشدار را مدتی است که به صدا درآورده و ممکن است شرایط سخت فعلی با خودنمایی رکودی دیگر رو به وخامت بگذارد. در هر حال و همانگونه که پیشتر به آن اشاره شد در روزهای سرد سال بهصورت سنتی حجم تقاضا و میزان فعالیت در بازار تحت الشعاع قرار گرفته و تحدید ( محدود) میشود؛ ولی این بار این رکود جدیتر شده و ممکن است حجم معاملات در بورس و بازار را تقلیل جدی دهد. از طرف دیگر کاهش فعالیتهای تولیدی در صنایع پاییندستی واقعیتی است که هماکنون نه تنها در گمانهزنیها بلکه در آمارهای رسمی به آن اشاره شده که پرداختن بیش از پیش به آنها میتوان ذهن تصمیمسازان اقتصادی را درگیر کند و در راه برون رفت از این شرایط اقدامات بیشتری را انجام دهند. 

با توجه به شرایط فوق در کنار کاهش قیمتهای صادراتی و تضعیف خرید پلیمرها در بازارهای جهانی، شرکتهای پتروشیمی به احتمال قوی راهی جز ارائه تخفیفات بیشتر را پیش روی ندارند بنابراین رقبای تجاری کشور و مخصوصا در بازارهای صادراتی هدف برای محصولات صنایع پاییندستی، شرایط بهتری را تجربه خواهند کرد. با توجه به این وضعیت شاید کاهش قیمتها در بازار داخلی و مخصوصا ارائه تخفیف در بورس کالا در شرایط فعلی بتواند یکی از راهکارهای موثر برای حمایت از صنایع پاییندستی باشد که امید است از سوی عرضهکنندگان اصلی و به منظور افزایش حجم فروش در روزهای سخت فعلی به کار گرفته شود. با توجه به ملاک قیمتگذاری فعلی که نرخها بهصورت دوهفته یکبار و از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام شده، اعلام قیمت هفتگی یا حتی تغییر ملاک قیمتگذاری یا اعمال تخفیفات بیشتر در شرایط فعلی میتواند پیشنهادی قابل قبول باشد؛ زیرا حداقل خروجی آن افزایش حجم خرید در بورس و بازار خواهد بود. شرایط جدیدی که شرکتهای عرضهکننده مواد اولیه پلیمری به شدت به آن نیاز دارند.  نکته مهم دیگر در بازارهای جهانی را باید ثبات نسبی قیمتها در منطقه خلیج فارس و البته کاهش قیمتها در آسیای جنوب شرقی دانست که در کنار سقوط بهای جهانی نفت خام و همچنین عقبنشینی خریداران بینالمللی میتوان به ادامه این وضعیت با تردید نگریست. 

به عبارت ساده تر با توجه به کاهش حجم معاملات، هنوز قیمتهای جدید بر پایه تغییر بهای نفت خام جایگیری نکرده است. بنابراین از هم اکنون باید برای کاهش بیشتر قیمتهای جهانی محصولات پتروشیمی آماده بود. البته این تنها یک احتمال است، ولی تجربه ماههای گذشته و تبعیت بازار پلیمرها از نوسان قیمتهای جهانی نفت خام باعث شده تا بازار نسبت به این احتمال موضعگیری احتیاطی کند. با توجه به این موارد شاید قیمتهای پایه جدید در هفته پیش رو به نسبت انتظار بازار کاهش کمتری پیدا کند که باز هم سیگنالی منفی و خطرناک برای حجم معاملات در بورس کالا به شمار میآید. بهتر است فعالان برجسته بازار به فکر مدیریت این بازار باشند؛ زیرا هرگونه تغییر در شرایط تولید داخلی در صنایع پاییندستی، میتواند بازار بالفعل و دائمی موجود را متاثر کند که پس از صنایع تکمیلی، صنایع بالادستی را نیز دربرخواهد گرفت.