فرمول جدید نرخ خوراک پتروشیمی نهایی شد

رییس سازمان بورس اوراق بهادار  گفت: به نظر میرسد مصوبه دولت به زودی از سوی وزیر نفت، متناسب با اختیارات قانونی ابلاغ شود.  در حالی رییس سازمان بورس اوراق بهادار از نهایی شدن تعیین فرمول قیمت خوراک پتروشیمی خبر داد که وزیر نفت نیز هفته گذشته تاکید کرد در انتظار ابلاغ فرمول نهایی از سوی معاون اول رییسجمهور است.

فطانت فرد تلویحا به تعیین قیمتی کمتر از رقمهای اعلام شده برای نرخ خوراک پتروشیمی اشاره کرد اما وزیر نفت در جلسهای که با نمایندگان بخش خصوصی داشت، خوراک پتروشیمی را بدون محاسبه ارزش ذاتی گاز، و تنها با محاسبه قیمت استخراج و انتقال و... بین ١٢ تا ١٥ سنت اعلام کرد. زنگنه گفت: بورس تنها با نرخ پایین خوراک پتروشیمی نمیتواند رونق بگیرد.  بحث تعیین نرخ خوراک پتروشیمی مدتهاست مخالف اقتصادی سرمایهگذاری ایران را به خود مشغول کرده است. آنچه سبب شد تعیین نرخ خوراک پتروشیمی به کمیتهای متشکل از وزرای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و همچنین نفت سپرده شود، دستیابی به فرمولی بود برای تعیین قیمت تا بتواند نظرات هر سه بخش دخیل در حوزه سیاستگذاری و تصمیمگیری در این حوزه را جلب کند تا نرخی تعیین شود که قدرت پیشبینی به سرمایهگذاران این بخش بدهد.

بررسیها نشان میدهد صنعت پتروشیمی یکی از جذابترین صنایع برای سرمایهگذاران خارجی است و مذاکراتی که از سوی برخی شرکتهای خارجی مایل به همکاری با ایران ارایه شده است، نشان میدهد این حوزه یکی از بزرگترین شانسها برای حضور خارجیها را داراست. حضوری که سیاستگذاران ایران امیدوارند به تحرک در اقتصاد کشور و افزایش صادرات منجر شود. ایران برای جلوگیری از خامفروشی توسعه صنعت پتروشیمی را در دستور کار دارد. پیشبینیها نشان میدهد ایران در سالهای اجرای برنامه ششم توسعه قصد دارد ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی را دو برابر کند. در این میان فاکتور نرخ خوراک برای سرمایهگذاران فاکتوری مهم و تاثیرگذار تلقی میشود. قابل پیشبینی بودن نرخ خوراک یکی از مهمترین مواردی است که میتواند سرمایهگذاری در این حوزه را تسهیل کند.

پیش از این عباس شعری مقدم، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفته بود تصمیمگیری درباره فرمول قیمت خوراک پتروشیمی به مثابه گلوله داغی شده است که هیچ طرفی تحمل حفظ آن را ندارد و میان ارگانهای مختلف دست به دست میشود و هیچ طرفی حاضر نیست به این موضوع ورود کند.  وی نیمه آذرماه امسال نیز تاکید کرد که باید فرمول تعیین قیمت خوراک پیش از برگزاری همایش بینالمللی انرژی انجام شود و گفت: باید این فرمول تا قبل از ٢٢ و ٢٣ آذر ماه ابلاغ شود وی همان زمان ابلاغ این فرمول در روزهای منتهی به ٢٠ آذر را پیشبینی کرده بود اما این مهم نیز مانند سایر تاریخهایی که تعیین شده بود، تحقق نیافت تا انتظار برای ابلاغ فرمول خوراک پتروشیمی از یک سال و نیم فراتر رود.

فطانت فرد در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه جزییات فرمول تعیین شده در هیات وزیران، چیست؟ گفت: این فرمول بر اساس میانگین وزنی نرخ گاز خانگی، گاز وارداتی و گاز صادراتی تعیین شده است البته برخی تخفیفها نیز در این قانون پیشبینی شده است. وی در توضیح این مطلب افزود: برای مناطق توسعه یافته، در حال توسعه یا توسعهنیافته این نرخ متفاوت است و بدون تردید جهتگیریها به سمتی است که کشور بتواند توسعه یابد، از این رو نرخ خوراک برای مناطق کمتر توسعه یافته ارزانتر محاسبه خواهد شد.  وی در پاسخ به این سوال که دوره زمانی در نظر گرفته شده برای اعمال این فرمول چه دورهای است، گفت: این فرمول ١٠ ساله است و قابلیت پیشبینی را به سرمایهگذاران میدهد.  برخی دستاندکاران بورس بحران اخیر بازار سرمایه را ناشی از بلاتکلیفی پتروشیمیها میدانند.

یکی از مهمترین نکاتی که در این میان توجه بدان ضروری است، تلاش پتروشیمیها برای بهرهمندی از نرخ خوراک ارزانتر است، این در حالی است که وزارت نفت صراحتا مخالفت خود را با این موضوع اعلام و تاکید کرده است نرخ خوراک پتروشیمی نمیتواند ارزانتر از حد معمول باشد.

پیش از این وقتی افزایش نرخ خوراک پتروشیمی مورد تصویب قرار گرفت، بسیاری از دستاندرکاران این صنعت انتقاداتی را نسبت به موضوع مطرح کردند. مقرر شد فرمولی برای تامین نظرات همه بخشها تعیین شود از این رو تعیین فرمول در دستور کار قرار گرفت اما با وجود آنکه بارها موعدی برای ابلاغ فرمول و آیین نامه داده شده است، هنوز این امر تحقق نیافته و سرگردانی در این حوزه ادامه دارد. زنگنه، وزیر نفت، اردیبهشت ماه امسال مخالفتش با نرخ خوراک ارزان پتروشیمی را صراحتا اعلام و تاکید کرد هدف ما این است که صنعت پتروشیمی روی پای خود بایستد و با رانت ادامه حیات ندهد، وی حتی از حضور بخش خصوصی و رایزنی برای تعیین نرخ ٢٥ سنت نیز خبر داد و گفت این نرخها باعث میشود آنها که قادر به فعالیت نیستند از چرخه خارج شوند. وزیر نفت به فعالیت حداقل پنج میلیون نفر از افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار کشور اشاره کرد و گفت: در صورت افزایش مشارکت و حضور مردم عادی در بورس شاهد تحولات مثبت در اقتصاد و سیاست کشور خواهیم بود.

برآوردها نشان میدهد ایران قصد دارد در برنامه ششم توسعه ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی را به ١٢٩ میلیون تن برساند. بر اساس این گزارش تا پایان برنامه چهارم توسعه ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی از ٢٠ میلیون به ٥١ میلیون تن رسید و تا پایان سال ٩٤ حدود ٦٢ میلیون تن میشود. به این ترتیب صنعتی پتروشیمی ایران که یکی از بزرگترین سهمها را در صادرات غیر نفتی دارد در برنامه ششم توسعه با دو برابر شدن ظرفیت تولید مواجه میشود و ارزش تولیدات آن به ٤٠ میلیارد دلار خواهد رسید.  تحقق این برنامه بدون تردید به ابلاغ شفاف فاکتورهای دخیل در این امر و همچنین آماده کردن شرایط برای سرمایهگذاران خارجی وابسته است.