نگاهی به رویدادهای صنعت پتروشیمی در سال ۲۰۱۵

به گزارش ارانیکو و به نقل از «پتروتحلیل»، قیمت های نفت خام شاهد بیشترین کاهش پس از سال ۲۰۰۸ بود و در نیمه دوم سال ۲۰۱۴ از ۱۰۷ دلار به ۵۵ دلار در هر بشکه کاهش یافته و در سال ۲۰۱۵ غالبا در بورس کالای نیویورک بین ۴۰ تا ۶۰ دلار در هر بشکه معامله شد، پیش از آنکه در آخرین ماه سال از مرز ۴۰ دلار نیز عبور کند. قیمتهای اخیر نفت خام پایینترین رقمها از اوایل سال ۲۰۰۹ را نشان میدهند.

این کاهش قیمت تنها برای بورس کالای نیویورک رخ نداده و قیمتهای نفت خام برنت در بازار معاملات آتی نیز در ماه دسامبر به پایینتر از ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش یافت و اخیرا فاصله قیمتی بین نفت برنت و نفت عرضه شده در بورس کالای نیویورک کاهش یافته است. در اخبار مرتبط آمده است که در پایان سال ۲۰۱۵ کنگره آمریکا به قانون ۴۰ سالۀ منع صادرات نفت پایان داد.

پیشبینی میشود لغو قریب الوقوع تحریمهای ایران عرضه نفت را افزایش دهد زیرا این کشور قصد دارد در طی ۶ ماه پس از برداشته شدن تحریمها تولید نفت خود را ۱ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. کاهش قیمتهای نفت خام به وضعیت مالی تولیدکنندگان نفت شِل در ایالات متحده خسارت وارد کرده و ورشکستگی شرکت ها نفت گاز از بحران اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۰۸ به بالاترین میزان خود رسیده است. طبق گزارش IEA همچنین پیش بینی میشود همین عامل موجب کاهش بیش از ۲۰ درصدی سرمایه گذاری در حوزه نفت مخصوصا در کشورهایی پر هزینه ای مثل ایالات متحده و برزیل در سال ۲۰۱۵ باشد.

عوامل اقتصاد کلان
در سال ۲۰۱۵ همچنین کاهش مداوم ارزش واحدهای پولی مخصوصا در اقتصادهای نو ظهور موضوعی مهم در بازارهای پتروشیمی بود، زیرا این مسئله تأثیر قابل توجهی بر مبادلات دارد. معامله کنندگان در بازارهای مالی سال ۲۰۱۵ را در انتظار افزایش نرخ از طرف بانک مرکزی آمریکا گذراندند که در ماه دسامبر این امر محقق شد. یورو سال ۲۰۱۵ را با کاهش ۹ درصدی ارزش خود نسبت به دلار ایالات متحده به پایان رساند و پیش از آن نیز کاهشی ۱۲ درصدی را تجربه کرده بود. لیره ترکیه در پایان ۲۰۱۵ کاهش بسیار بیشتری برابر ۳۳ درصد را در برابر دلار ایالات متحده داشت. بانک مرکزی چین نیز در حرکتی تعجب بر انگیز ارزش یوآن را برای ۳ روز متوالی در ماه آگوست کاهش داد که این مسئله بعنوان علامتی قوی از ضعیف شدن دومین اقتصاد بزرگ جهان تعبیر شد.

در ماه اکتبر اخبار نا امید کننده بیشتری منتشر شد و تولید ناخالص داخلی این کشور در سه ماهۀ سوم ۲۰۱۵ و برای اولین بار پس از سه ماهۀ اول ۲۰۰۹ پایین تر از ۷ درصد قرار گرفت. در پی این مسئله بانک مرکزی چین تصمیم گرفت به منظور مقابله با کند شدن سرعت رشد اقتصاد این کشور نرخ های بهره را کاهش دهد.

سقوط قیمت نفت خام و همچنین کاهش واردات چین نیز موجب شد طبق گزارشات معامله کنندگان نرخ حمل و نقل از آسیا به ترکیه در نیمه دوم سال به ۵ تا ۱۰ دلار در هر تن برسد.

افزایش کارخانه های فعال با سوخت زغال سنگ در چین
در همین حال چین کارخانه های زغال سنگی خود را در سال ۲۰۱۵ افزایش داد. این مسئله بطور مشخص در بازار پلی پروپیلن مشهود بود که این مسئله موجب شد در بیشتر ماه های امسال قیمت های پلی پروپیلن داخلی در این کشور برابر و پایین تر از قیمت های پلیپروپیلن وارداتی قرار بگیرد. همین عامل موجب شد در نیمۀ دوم سال هم در آسیا و هم در خاورمیانه قیمتهای پلیپروپیلن نسبت به قیمت های پلی اتیلن کاهش بیشتری داشته باشند.

از این رو پلی پروپیلن تولید شده در کارخانه های زغال سنگی چین گاهاً در بازار آسیای جنوب شرقی عرضه شد و عرضه کنندگان محصولات به چین به دنبال صادرات محصولات دیگر به این کشور بودند. در محاسبات سالانه واردات هموپلیمر پلی پروپیلن وارداتی چین بین ماه های ژانویه تا نوامبر کاهش ۷ درصدی داشته که این مسئله تمایل چین به کاهش واردات این محصول را نشان می دهد.

مشکلات چشمگیر تولید در سرتاسر اروپا
از سوی دیگر تعداد چشمگیری از کارخانه های تولید پلی اولفین در اروپا در نیمه اول ۲۰۱۵ تعطیل شدند. در این سال از طرف تولیدکنندگان بزرگ مثل Ineos، Boreakis، Sabic، LyondellBasell، Total و Versalis یکی پس از دیگری برای اولفین و پلی اولفین وضعیت فوق العاده اعلام شد. مشکلات شدید در تولید به سبب نبود این محصولات موجب افزایش قیمت ۳ رقمی در این منطقه برای چندین ماه متوالی تا جولای شد. در سه ماه بعد از آن روند قیمت ها نزولی بود که پس از آن در ماه نوامبر با توجه به مشکلات تولید این روند متوقف شد. این مسئله همچنین مسیر را برای افزایش قیمت ها در اروپا برای ماه های نوامبر و دسامبر هموار کرد.

تعداد بیشمار اعلام وضعیت فوق العاده در اروپا موجب جذب واردات در این منطقه شد و طبق گزارش تاجران در ترکیه آن ها محصولات خود را به سبب سود بیشتری که از آن حاصل می شد از دیگر بازارها به روانه بازار اروپا کردند. طبق داده های آمار واردات پایگاه تحلیلی ChemObris واردات پلیمر ایتالیا در سه ماهۀ اول ۲۰۱۵ در مقایسه با سال ۲۰۱۴ ، ۵ درصد افزایش یافت که این مسئله افزایش نیاز به واردات به سبب محدودیت های طولانی مدت تولید در این منطقه را نشان می دهد.

نفتا/اتیلن
به سبب فصل حفظ و نگهداری کارخانه ها در کره جنوبی و ژاپن که موجب رکوردِ فاصله بین قیمت های اتیلن در بازار نقدی و نفتا بین ماه های آپریل و جولای شد، میزان تولید اتیلن در آسیا برای بیشتر ماه های سال ۲۰۱۵ پایین بود.

اگرچه قیمت های اتیلن در بازار نقدی بعد از جولای و تا اوایل سپتامبر سقوط کرد، پس از آن همان عامل کاهش تولید علیرغم سقوط قیمت نفت خام به افزایش تدریجی قیمت های اتیلن آسیا کمک کرد. خبر منتشر شده مبنی بر اعلام وضعیت فوق العاده از طرف شرکت Shell در واحد کراکنیگ خود در سنگاپور در اوایل دسامبر و این مسئله که ممکن است این وضعیت برای ۳ تا ۶ ماه ادامه یابد به نگرانی ها در رابطه با کمبود عرضه در آسیا افزود.

بازار نقدی اتیلن آنقدر پر قدرت بود که پلی اتیلن سنگین و پلی اتیلن سبک خطی وارداتی به چین در ماه دسامبر با قیمتی پایین تر از اتیلن معامله شدند که بعنوان علامتی واضح بر عدم توازن بازارها تعبیر شد.

دیگر عامل مهم، قیمت های اتیلن در بازار نقدی ایالات متحده بود. برخلاف نوسان ها در قیمت های اتیلن بازار نقدی آسیا و اروپا، بازار نقدی اتیلن در ایالات متحده در بیشتر ماه های سال ۲۰۱۵ به سقوط خود ادامه داد. در پایان سال قیمت اتیلن در بازار نقدی به پایین ترین میزان خود پس از سال ۲۰۰۹ رسید.

اخبار شرکت ها
خبر مربوط به افتتاح پروژه مشترک شرکت های Ineos و Solvay در یکم جولای، پیشرفتی قابل توجه در بازار پی وی سی در اروپا بود. پیش از پایان سال، Dow Chemical و Du Pont نیز تصمیم شان برای ادغام شرکت هایشان را اعلام کردند در حالیکه صنعت پتروشیمی در طول سال ها با ادغام شرکت ها مواجه بوده است.

در پی آغاز فعالیت ۳ واحد کراکنیگ و کارخانه PE-4 متعلق به شرکت Borouge در Ruwais، پلی اتیلن سبک این کارخانه در آسیا و ترکیه عرضه شد.

همچنین پیش بینی می شود ظهور مجدد ایران پس از لغو تحریم ها توازن جریان معاملات محصولات پتروشیمی را تغییر دهد زیرا این کشور روی پروژه های بیشتری سرمایه گذاری کرده و تمرکز آن بر صادرات مخصوصا صادرات به اروپا است.