جیبوتی، تنگه باب المندب و مسیر نفتکش‌های ایران!!

ایران قصد دارد به محض لغو تحریمها در مدت زمان چند روز ظرفیت تولید و صادرات روزانه نفت خام را ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد و سپس با اجرای یک برنامه بازاریابی گسترده در مدت زمان ۶ ماه، ظرفیت صادرات نفت کشور را با افزایشی حدود دو برابری به یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

رکن الدین جوادی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه از مجموع ۵۰۰ هزار بشکه افزایش تولید نفت ایران در مرحله اول دوران پساتحریم حدود ۴۰ درصد آن به بازار اروپا صادر خواهد شد، گفته است: بازاریابی و مذاکرات نهایی فروش این حجم نفت با کشورهای سنتی خریدار نفت خام ایران در اروپا آغاز شده است.

بر این اساس پیش بینی می شود به طور متوسط روزانه حدود ۲۰۰ تا ۲۲۰ هزار بشکه نفت ایران با لغو تحریمها روانه کشورهایی همچون فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و آلمان شود.

با این وجود، به نظر میرسد در کنار وجود ۱.۵ میلیون بشکه نفت مازاد و پیشی گرفتن عرضه از تقاضا در بازار نفت، تردد نفتکشهای حامل نفت خام صادراتی ایران از تنگه باب المندب به منظور انتقال و ذخیره سازی نفت کشور در منطقه سیدی کریر مصر برای تحویل به مشتریان نفتی در اروپا با اختلالاتی حتی در صورت لغو تحریمها روبرو شود.

ماجرا از این قرار است که بخش عمدهای نفتکشهای حامل نفت صادراتی کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون امارات متحده عربی، قطر، کویت، جنوب عراق و ایران از مسیر تنگه باب المندب به منطقه سیدی کریر مصر و سپس اروپا و حوزه دریای مدیترانه تردد میکنند.

بر اساس قوانینی که برای تردد کشتیهای نفتکش و تجاری از تنگه باب المندب وجود دارد، باید شناورها با پرداخت مبلغی به عنوان حق انتقال از آبهای حاکمیتی جیبوتی عبور کنند و سپس نفت خام خود را از مسیر خط لوله سومد به مخازن سیدی کریر مصر منتقل کنند، این در حالی است که بخش عمدهای از درآمدهای کشور کوچک جیبوتی در جنوب آفریقا از همین راه تامین میشود.

با این وجود، روز گذشته جیبوتی به عنوان کوچکترین و کم جمعیت ترین کشور آفریقا در اقدامی به روابط دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران پایان داد و پیش بینی میشود این کشور کوچک آفریقایی تحت فشار عربستان سعودی دست به این اقدام غیر منطقی در اصول روابط بینالملل و دیپلماتیک بین کشورها بزند.

برهمین اساس، بعید نیست عربستان سعودی به منظور اختلال در حرکت کشتیهای نفتکش حامل نفت خام صادراتی ایران از مسیر تنگه باب المندب، از موقعیت جغرافیایی کشور کوچک آفریقایی جیبوتی استفاده کند و با ایجاد وقفه و وقت کشی هزینه های صادرات نفت خام ایران به کشورهای اروپایی را افزایش دهد.

چراغ سبز مصر به صادرات نفت ایران

همزمان با توطئه احتمالی آل سعود علیه صنعت نفت ایران، اما مصر برای انتقال نفت خام صادراتی ایران از مسیر خط لوله سومد (SUMED) اعلام آمادگی کرده است.

«طارق المولی» وزیر نفت مصر در گفتگو با رویترز با بیان اینکه پیش بینی میشود حجم نفت انتقالی از طریق خط لوله سومد به محض بازگشت ایران به بازار نفت افزایش یابد، گفت: قاهره از این اتفاق استقبال میکند.

این مقام مصری همچنین تاکید کرده است: قبلا از طریق خط لوله سومد ایران با مصر همکاری میکردند و نفت خام خود را آنجا در پایانه العین «السخنه و بندر سیدی کریر» ذخیرهسازی میکردند که مشکلی با از سرگیری این فعالیتها وجود ندارد.

در همین حال، امیر حسین زمانی نیا معاون امور بینالملل وزیر نفت هم اخیرا در گفتگو با مهر با اشاره به آمادگی به ایران برای فروش نفت و فرآورده نفتی به مصر، تاکید کرده است: امیدوارم توسعه تجارت نفت منجر به بهبود روابط سیاسی و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران و مصر شود.

شرکت سومد که مالکیت و اداره بندر مدیترانهای سیدی کریر مصر را در اختیار دارد، نیمی از مالکیتش در اختیار شرکت نفت مصر که یک شرکت دولتی است، میباشد و نیم دیگر مالکیت آن در اختیار چهار کشور عربی خلیج فارس شامل عربستان سعودی، کویت، امارات متحد عربی و قطر است.

خط لوله سومد به طول ۳۲۰ کیلومتر از پایانه العین السخنه در خلیج سوئز تا بندر سیدی کریر در غرب اسکندریه در مدیترانه کشیده شده است.

از سوی دیگر در حالی عربستان سعودی کارشکنیهای مختلفی را علیه صنعت نفت ایران در دوران تحریمها اعمال کرده بود و به اعتقاد کارشناسان، نقش پیاده نظام تحریم نفت ایران را بازی میکرد که پیشنهاد میشود مسئولان وزارت امور خارجه و شرکت ملی نفت ایران با تدبیر هوشمندانه و استفاده از قوانین بینالمللی، راههای کارشکنی و توطئههای نفتی عربستان سعودی و متحدان این کشور را خنثی کنند.