عربستان به 14 دلیل قدرتی شکست خورده است

سیدحسین موسویان با مروری بر تحولات روابط ایران و عربستان بعد از اعدام دسته جمعی 47 نفر توسط حکومت سعودی شامل چهار چهره برجسته شیعه از جمله شیخنمر،رهبر شیعیان عربستان مینویسد: اکنون روشن است که جامعه جهانی و قدرتهای بزرگ نگران تنش فزاینده در روابط دوقدرت خاورمیانه، ایران و عربستان و تاثیرات منفی آن در گسترش نزاعهای قومی، جنگ داخلی و عواقب فاجعه بارمنطقهای آن هستند. مهم این است که بتوان دلیل سیاستهای تهاجمی اخیر عربستان را درک و ریشهیابی کرد.

به اعتقاد من دلیل سیاست های اخیر عربستان را باید در چهار دهه شکستهای پیاپی دانست که ریاض سعی میکند با سیاستهای تهاجمی مانع از تغییر رژیم در عربستان شود. اجازه دهید مروری بر برخی از شکستهای چند دهه اخیر عربستان داشته باشیم:

1- در ابتدای دهه 80 عربستان و متحدانش از تجاوز صدام، دیکتاتور عراق به ایران حمایت کردند، دهها میلیارد کمک مالی به او کردند تا ایران را تجزیه کند. همه جملگی شکست خوردند، صدام رفت و ایران قدرتمند تر از همیشه باقیمانده است.

2-عربستان از 1980 تا 1990 چهار میلیارد دلار کمک مالی به گروههای وهابی افغانستان بهویژه طالبان و القاعده کرد.ایران هم متقابلا روی گروههای تاجیک و هزاره و شیعه سرمایهگذاری کرد. بعد از حادثه حمله به برجهای دوقلو، ایران و آمریکا با همکاری مشترک، طالبان و القاعده را شکست دادند و حکومت جدید در افغانستان ایجاد کردند.

3-از 1920 به بعد، اقلیت سنی بر عراق حکومت میکرد وتبعیض نسبت به شیعه اکثریت اعمال میشد. با حمله سال 2003آمریکا به عراق صدام ساقط شد و طی انتخاباتی آزاد شیعه به قدرت رسید. سعودیها هم گلهمندند که آمریکا، عراق را دو دستی به ایران تحویل داد.

4-بعد از 2005 عربستان مدام تلاش کرد تا آمریکا را برای حمله نظامی به ایران قانع کند و به قول پادشاه سعودی «سرمار راقطع کند»، اما آمریکا زیر بار نرفت.

5-عربستان حامی اصلی بن علی دیکتاتور فاسد تونس بود که بعد از 23 سال حکومت، در ژانویه 2011 با تظاهرات مردمی مجبور به فرار شد.این اولین باری بود که براثر بیداری اسلامی و قیام مردمی، رهبر یک کشور عربی ساقط شد.

6-مبارک، دیکتاتور فاسد مصر 30 سال با حمایت عربستان بر مصر حکومت داشت که با 18 روز تظاهرات مردم مصر درفوریه 2011 ساقط شد.

7-بعد از سقوط دیکتاتورهای تونس و مصر، این بار عربستان برای سرکوب قیام مردمی شیعیان اکثریت، به بحرین لشگرکشی کرد تا از حکومت اقلیت سنی حمایت کند.باوجود پنج سال اشغال نظامی، ریاض در حل بحران بحرین هم شکست خورده است.

8-از آغاز بحران سوریه، عربستان سعی کرده که آمریکا را برای حمله نظامی به سوریه قانع کند لکن تلاشهایش با شکست مواجه شده است.

9-سیاست «اسد باید برود» عربستان شکست خورده است. اسد برمسند قدرت باقی است و قدرتهای جهانی هم به این نتیجه رسیدهاند که اسد بخشی از راه حل است.رابرت مالی، مسوول خاورمیانه کاخ سفید در حاشیه یک یادداشت کاری اینگونه مینویسد: «بهجای اینکه رژیم اسد به زورقانع شود که در مورد سرنوشت خودش مذاکره کند، وضعیت سوریه به بن بست نظامی به نفع داعش منتهی شده که نتیجه آن یک بحران بیانتها با عواقب فاجعه بار انسانی، استراتژیک و جغرافیایی شده است.»

10-با روی کار آمدن دولت روحانی و بعد از 2سال مذاکره، توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی در جولای 2015 امضا شد.اجرای موفقیتآمیز این توافق میتواند به همکاریهای مشترک ایران و آمریکا برای حل بحرانهای منطقه همچون سوریه و عراق و یمن کمک کند. عربستان از این توافق آشفته شد و تهدید کرد که از پاکستان بمب اتم خواهد گرفت.

11-از اوایل 2015 عربستان مدام یمن را بمباران کرده و هزاران شهروند بیگناه را قتل عام کرده بدون اینکه هیچ دستاوردی بهجز تقویت داعش و القاعده در یمن داشته باشد. ریچارد هاس رئیس شورای روابط خارجی آمریکا در توییتر خود نوشت: اکنون نگرانی این وجود دارد که یمن تبدیل به ویتنام عربستان شود.

12-عربستان به قصد ضربه زدن به ایران، قیمت نفت را از 120 دلار به 30 دلار کاهش داده و اکنون خود دچار بحران کسری بودجه بیسابقهای شده بهطوری که امسال 90 میلیارد دلار کسری بودجه خواهد داشت.

13-عربستان با بحرانهای متعدد داخلی همچون: فساد، نبود دموکراسی، تبعیض آشکار علیه اقلیت شیعه، جنگ قدرت در داخل خانواده سلطنتی و بدترین کارنامه حقوق بشری مواجه است.

14-امروزه جهان به اجماع رسیده که تروریسم تکفیری همچون داعش، بزرگترین تهدید امنیت جهان است.توماس فریدمن نویسنده مشهور نیویورکتایمز نوشت: «داعش یک پدر دارد و آن هم عربستان سعودی ومجتمع صنعتی ایدئولوژیکی آن است.» امروزه حتی آمریکا هم به این نتیجه رسیده که عربستان منبع اصلی حامی داعش و گروههای تروریستی است.

موسویان با برشمردن 14 مورد از شکستهای فاحش عربستان در سیاست خارجی و داخلی مینویسد: اکنون باید دید آخر خط چیست. ریاض باید درک کند که مشکلات اساسی دارد و نیازمند راه حل اساسی است. از زمان انقلاب اسلامی 1979 ایران تاکنون، عربستان تلاش کرده با هزینه ایران جایگاه ژئوپولتیک خود را افزایش دهد. عربستان تاکنون برای فرار از واقعیتها برای حل مشکلات خود ساختهاش همیشه یک راهحل ارائه کرد و آن هم «سرزنش ایران» بوده است. ریاض بسیار فراتر از ظرفیت خود دست درازی کرده است. در سوریه و بحرین و یمن دخالت کرده، از گروههای تروریستی حمایت کرده و حالا هم با ایران قطع رابطه کرده است. واقعیت این است که عربستان یک قدرت منطقهای شکست خورده است که در صورت استمرار سیاستهای سنتیاش، دیر یا زود فرو خواهد پاشید.