تله ارزی چشم‌بادامی‌ها

با ریزش شاخص در بورس شانگهای که در پی تصمیم بانک مرکزی چین برای کاهش نرخ یوان در برابر دلار و آغاز دوباره جنگ ارزی رخ داده است، شاخص بورس برخی بازارهای مالی در سطح جهان نیز سقوط کرد. این اقدام بانک مرکزی چین بدین سبب بوده که این کشور قصد دارد برای افزایش دوباره رشد اقتصادی خود که بهدلیل افزایش صادرات صنعتی رخ داده بود و برای بازگرداندن رونق سابق به اقتصاد، صادرکنندگان را از طریق کاهش نرخ برابری یوان تشویق کند.

به این ترتیب ارزش یوان نیز به پایینترین حد از مارس سال ٢٠١١ کاهش یافت و با ٥١ صدم درصد کاهش به ٦,٥٦ برای هر دلار رسید. این اقدام دولت چین، فرار سرمایه از این کشور را به دنبال داشته است، بهطوریکه صاحبان سرمایه، نگران از کاهش ارزش دارایی خود در بورس شانگهای، میکوشند پول خود را در خارج از کشور سرمایهگذاری کنند. از سویی اقدام مشابه برخی کشورهای منطقه در کاهش نرخ برابری پول ملی خود در برابر دلار برای رقابت با کالاهای چینی، این کشورها را هم به محلهای مناسبی برای سرمایهگذاری چینیها تبدیل کرده است.

در این میان شاخصهای بورس در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، استرالیا و کره جنوبی بهدنبال سقوط شاخص در این کشور رخ داد. بهنحویکه در پی سقوط شاخص سهام در بازارهای چین، شاخص سهام بورسهای استرالیا و کره جنوبی نیز به ترتیب ١.٥ و ١.١ درصد کاهش یافت. به گزارش ایلنا از خبرگزاری «رویترز»، دوشنبه این هفته نیز دولت چین بهسبب سقوط درخور توجه ارزش سهام در بازارهای سهام این کشور، معاملات در بورسهای مهم «شانگهای» و «شن ژن» را برای ١٥ دقیقه متوقف و در ادامه آن را تعطیل کرد.

اما تمامی این اتفاقها، هشداری جدی برای ایران نیز به شمار میرود. آنگونه که ایران در برنامههای خود برای دوران پساتحریم در نظر گرفته است، چین از روابط تجاری ایران حذف نمیشود و شریک مهم تجاری ایران در سال ۲۰۱۶ خواهد بود. چین نیز بیتمایل به توسعه همکاریهای اقتصادی با ایران بهویژه در زمینه سرمایهگذاری و تأمین منابع مالی مورد نیاز ایران نیست.

این در حالی است که با کاهش ارزش یوان در برابر دلار، قطعا صادرات این کشور به ایران افزایش مییابد و به نظر میرسد چین این نکته را در نظر گرفته و بازار ایران را نیز در رشد اقتصادی خود لحاظ کرده است. مرتضی اللهداد، معاون اقتصادی اتاق بازرگانی ایران، در این رابطه گفت: باتوجه به کاهش ارزش یوان، باید در سیاستهای واردات از چین در کوتاهمدت تجدیدنظر کنیم. به گزارش تسنیم، اللهداد در گفتوگوی تلویزیونی افزود: چین طرف اول مبادلات اقتصادی ایران است و کاهش ارزش یوان قطعا صادرات چین را به ایران افزایش خواهد داد، بنابراین در این بخش باید حتما در سیاستگذاریها برای واردات کالا از چین در کوتاهمدت تجدید نظر شود.

او در تشریح شرایط بهوجودآمده در بازارهای مالی و آثار آن بر اقتصاد جهانی، گفت: آنچه در بازارهای بورس از چین آغاز و منجر به کاهش هشت درصدی شاخصها شد، موجب شد تقریبا همه آنچه را در شش، هفت ماه گذشته به دست آورده بودند، از دست بدهند. این کارشناس اقتصاد بینالملل افزود: چین دومین اقتصاد بعد از آمریکاست و اصطلاحا در اقتصاد بینالملل گفته میشود وقتی اقتصادهای بزرگ عطسه میکنند، اقتصادهای کوچک سرما میخورند، بنابراین اثر مشکل بورس چین را امروز در اروپا و آمریکا میبینیم. وی افزود: ما امروز شاهد کاهش شاخصها در بورس نیویورک بودیم، همزمان قیمت نفت هم کاهش یافت. اللهداد خاطرنشان کرد: در این شرایط  سرمایهگذاران بورس سعی میکنند ریسکشان را کاهش دهند و سرمایه خود را از بورس خارج کنند، بنابراین ما شاهد کاهش ارزش ارزهای آسیایی هستیم.

او گفت: در این شرایط  قیمت طلا هم روند رو به رشدی پیدا کرده و قیمت هر اونس طلا به هزارو ١٠٠ دلار رسیده است. وی با اشاره به همزمانی سقوط بورس و قیمت نفت و چشمانداز اقتصاد جهانی در سال ٢٠١٦، افزود: اکنون این تحولات حتی بانک مرکزی آمریکا را هم نگران کرده است بعد از اینکه مقدار کوچکی معادل ٢٥صدم درصد نرخ بهره را کاهش دادند، دیگر افزایش دیگری برای آن متصور نیستند. اللهداد افزود: همگان شاهد بودیم اقتصاد اروپا بعد از بحران مالی  سال ٢٠٠٨ تاکنون نتوانسته قد راست کند بهطوریکه هیچیک از اقتصادهای بزرگ اروپا نتوانستند رشد یک تا چهار درصدی را تجربه کنند؛ در نتیجه، این کاهش قطعا اثری نه به شدت سال ٢٠٠٨  در اقتصاد جهان خواهد داشت.

وی افزود: اگر مسئولان پول چینی برای جبران بخشی از آثار این کاهش شاخصها چارهاندیشی نکنند، باید در انتظار دوره جدیدی از رکود در اقتصاد جهانی باشیم. این کارشناس اقتصاد بینالملل گفت: کشورهای بزرگ صنعتی که بخش بزرگی از سرمایهگذاریها را انجام دادهاند، از این شرایط بیشتر زیان خواهند کرد؛ بهطور مشخص تولیدکنندگان مواد اولیه مثل نفت، در این کاهش قیمت متضرر خواهند شد.
این در حالی است که چندیپیش ولیاله افخمیراد، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، از پیشبینی صادرات ۶۵ میلیارد دلاری ایران در سال ۹۴ خبر داد و گفت: چین همچنان اولین شریک تجاری ایران باقی خواهد ماند.