منافع عده‌ای در عدم شفافیت بدهی دولت نقش دارد

عباس آخوندی در نشست صبحانه کاری اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: من برای صحبتهای امروزم عنوان «جانسختی اندیشه سوسیالیست و سرگردانی بازار» را انتخاب کردهام. اصلیترین جانمایه بحث من این است که برای رسیدن به یک اقتصاد پویا رویکرد جامع در امور سیاسی و اجتماعی لازم است. یکی از مورخان میگوید برای توسعه ایران باید برای ورود تجدد و مدرنیته بازنگری شود.

وی خاطر نشان کرد: بعد از شکست ایران در جنگ روس بستر ایجاد اندیشه سوسیالیست در ایران فراهم شد و با توجه به فقر دانش و فقر مادی در ایران بیشترین زمینه برای توسعه اندیشههای سوسیالیستی فراهم آمد.

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه از سال 1305 تا امروز که 90 سال میگذرد هنوز مسالهی قیمتگذاری حل نشده است، گفت: اصول بخش عمدهای از انقلاب سفید، سوسیالیستی است در آن زمان بازار فاقد هیچ حس واقعی بود و تا حسی نسبت به این مسائل نداشته باشیم، امکان توسعه ملی وجود ندارد.

آخوندی با اشاره به صحبت عالیخانی راجع به شاه مخلوع یادآور شد: عالیخانی راجع به محمدرضاشاه میگوید اگر او شاه نبود احتمالا یک مهندس کشاورزی با گرایش سوسیالیستی میشد.

وی با بیان اینکه اندیشه سوسیالیستی در ایران تاکنون ادامه یافته تصریح کرد: دو اتفاق در دهه گذشته در کشور رخ داد یکی ابلاغ سیاستهای اصل 44 بود و همزمان با آن سهام عدالت مطرح شد که در جهت کم اثر کردن اصل 44 بود. مجموع سهام عدالت بیش از 30 میلیارد دلار قیمت داشت که در واقع 30 درصد انباشت سرمایه کشور محسوب میشد.

وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: قانون هدفمندی یارانه ها برای این بود که اصلاح قیمت انرژی را در جهت بالابردن بهرهوری انجام دهیم، اما بهرهوری به اینجا رسید که ما پول در بیاوریم و توزیع کنیم، لذا هدفمندی یارانهها از همان سال اول با کسری مواجه شد.

آخوندی موضع اتاق بازرگانی را در قبال هدفمندی یارانهها منفعلانه دانست و گفت: موضع اتاق این بود که یارانه تولید بخش خصوصی را بدهید این یعنی وابسته کردن کل اقتصاد ایران به دولت. ما دلمان لک زده که بازار یک بار بگوید ما یارانه نمیخواهیم شما بگذارید در قیمتگذاری، آزادانه عمل کنیم، اما چنین چیزی از جامعه بازرگانان ندیدیم.

وی تاکید کرد: موضع اتاق بازرگانی با موضع فردی که میخواست 45 هزار تومان بگیرد یکی بود. حالا با چنین وضعی چگونه انتظار داریم ایران توسعه پیدا کند.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به انتقادهای روزهای اخیرش از سازمان حمایت از مصرفکنندگان گفت: بعضی میگویند انتقادات من از سازمان حمایت ناشی از ناراحتی من از قیمتگذاری راهآهن است در حالی که دغدغه من توسعه اقتصادی است.

آخوندی با بیان اینکه هنوز میزان بدهی دولت روشن نیست، اظهار کرد: معلوم است که در این عدم شفافیت عدهای منافع دارند. از این بدهی چرا فقط مبلغ 381 هزار میلیارد تومان اعلام شده و تنها بدهی پیمانکاران درشتنمایی میشود که بیش از 15 هزار میلیارد تومان نیست. بقیه بدهی کجاست؟ منافع چه کسانی در آن است؟ بیش از هفت سال در مورد میزان مطالبات معوق صحبت میشود که نسبت آن به سرمایه بانکها 1.7 است.

وی با طرح این سوال که چرا طی هشت سال گذشته مطالبات معوق به جایی نرسیده است، ادامه داد: این به همان جانسختی اندیشه سوسیالیست بر میگردد این منابع به صورت اداری توزیع شده و به این راحتی قابل حصول نیست.

به گفته وزیر راه و شهرسازی بنگاهداری در ایران بسیار پیچیده است. میزان بدهی برخی صنایع به بانکها از کل سرمایه صنایع بیشتر است در این حالت نمیتوان بخش خصوصی مبتنی بر رقابت داشت. این صدا باید از اتاق در بیاید؛ در حالی که میزان صحبتی که اتاق بازرگانی دربارهی میزان توزیع یارانهها کرده بسیار بیش از صحبت اتاق دربارهی رقابت بوده است.

وی میزان داراییهای بالقوه وزارت راه و شهرسازی را بسیار مطلوب دانست و اضافه کرد: این ظرفیت اقتصادی فوقالعاده هیچ وقت مورد بهرهبرداری قرار نگرفته است. بهطور مثال ایستگاههای راهآهن ما فقط جای سرویسدهی و خدمات است در حالی که همه جای دنیا راهآهن منبع کسب درآمد است. هزاران میلیارد تومان از ثروت کشور بلااستفاده مانده است.

در بخشی دیگری از این نشست محسن جلالپور - رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران - اظهار کرد: شرایط کشور اینگونه بوده که دولتها تا جایی که توانستهاند تاختهاند و منابع را توزیع کردهاند و در جایی که حضور دولت بسیار پررنگ بوده، بخش خصوصی دستاش را بالا برده است؛ چرا که همه قوانین برخلاف قوت گرفتن و اوج گرفتن بخش خصوصی بوده و جای فعالیت نداشته است.

وی دیدگاه وزیر راه و شهرسازی را مطالبه غالب افراد در اتاق بازرگانی دانست و گفت: مطالبه بخش خصوصی این است که همواره خواسته نظام و حاکمیت حفظ شود و با کمک هم مسیر رقابتیکردن اقتصاد را طی کنیم. ما به دنبال یارانه نیستیم، بلکه به دنبال رقابت و جلوگیری از قاچاق هستیم.

جلالپور گفت: شرکتهای بخش خصوصی سرمایههای ملی هستند که هر موقع به مشکل یا مانع برخورد میکنند سرمایههای اصلی کشور به سمت نابودی میرود، لذا انتظار ما این است که نگاه جدیتری به زنده ماندن بنگاهها و مجموعه فعالین اقتصادی شود.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران ظرفیت فنی مهندسی کشور را بسیار بالا دانست که به دلیل شرایط رکود چندان از آن استفاده نمیشود.

جلالپور تاکید کرد: در برنامه ششم انتظار داریم که وزارت راه و شهرسازی در جهت خصوصیسازی و کوچکسازی دولت عمل کند.

در ادامهی این نشست انصاری - نایب رییس اتاق بازرگانی - گفت: نگاه قاطبه بخش خصوصی با اندیشه وزیر راه و شهرسازی همسو است، ولی ما تعجب میکنیم که چطور تفکرات آقای آخوندی در وزارتخانه پیاده نمیشود.

همچنین امیرینژاد - رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران - خطاب به آخوندی گفت: شما باید طوری عمل کنید که اگر صحبتی از طرف یکی از افراد بخش خصوصی از معاونان شما شد و برای آن فرد مشکل ایجاد شد، جنابعالی حمایت متعصبانه خود را از معاونان خود بردارید.

وی اظهار کرد: برای احیاء مجدد بنگاههای نابود شده فرصت لازم است، چرا که در خصولتیها 15 درصد استعداد در جهت شکوفایی اقتصادی نهفته است ولی بخش خصوصی 85 درصد استعداد در جهت توسعه اقتصادی دارد.