بازار فرمان نمی‌پذیرد

گرانی اوج میگیرد و دولتیها تنها به ابراز نگرانی از این شرایط بسنده میکنند. گرانی معیشت مردم را به مخاطره انداخته است و مسوولان به دنبال مقصریابیاند و نه حل مشکل. قفسههای فروشگاهها سبک شدهاند و فروشگاههای بزرگ و زنجیرهای دیگر جوابگوی تمام نیازهای خانوادهها نیستند و یافتن گوشت، مرغ و بسیاری از اجناس وارداتی موردنیاز در آنها کار بسیار سختی شده است. تولیدکنندگان داخلی این روزها فشار افزایش قیمت ارز و گرانتر شدن واردات را در قیمت تمامشده لحاظ کردهاند تا شاید از این رهگذر کرکرههای تولید را چند صباحی بیشتر بالاتر نگهدارند.

بخش مولد اقتصاد سالهاست که روزگار خوشی ندارد و این ناخوشی با محدودیتهای ایجادشده و افزایش هزینههای ناشی از هدفمندی، بسیار آزاردهنده شده است. بالا بودن قیمت تمامشده، پایینبودن بهرهوری و افزایشهای ایجادشده ناشی از تحولات سیاسی و اقتصادی اخیر، گرانیهای فعلی را موجب شده و دولت را بر آن داشته است بر خلاف تمایلات خود مجوز افزایش قیمتها را صادر کند. این اقدام دولت شاید بهواسطه رسیدن گرانیها به کوچه ریاستجمهوری باشد چرا که به گفته احمد توکلی، رییس مرکز پژوهشهای مجلس، گرانیها آنقدر زیاد است که به گوجهفرنگی نارمک هم رسیده و صدای دولت هم درآمده است.

توکلی در جریان بررسی نحوه اجرای فاز دوم قانون هدفمندکردن یارانهها در صحن علنی مجلس و با بیان اینکه اعتراض مردم از تورم و گرانیها بسیار شدید است، گفت: آنقدر این تورم و گرانی زیاد شده که به گوجهفرنگی نارمک هم رسیده و صدای دولتیها نیز از این گرانیها درآمده است. وی با بیان اینکه دولت در اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها اصرار دارد که دوساله کار را تمام کند، اظهار داشت: من در جریان بررسی این قانون نیز پیشنهاد دادم که زمان اجرای این قانون را از حداکثر پنجسال و به صورت تدریجی اصلاح کنند اما متاسفانه این پیشنهاد تصویب نشد و اکنون دولت با اصرار خود برای اجرای صحیح این قانون این بلاها را بر سر مردم آورده است. این نماینده مجلس ادامه داد: اگر تا این حد تندروی کنید، عاقبت دولت مجبور میشود دندهعقب بگیرد و نهتنها اجرا را متوقف کند بلکه عقبگرد نیز داشته باشد.


شیر 1800تومان، موز 5هزارتومان

بر اساس این گزارش پس از تصویب قیمت جدید شیر در کارگروه تنظیم بازار، دو شرکت معروف لبنیات تنها دو روز پس از تصویب قیمت شیرخام به کیلویی ۷۲۰تومان، قیمتهای خود را افزایش دادند. شرکتهای یادشده امروز بهترتیب با ۱۰۰ و ۲۰۰تومان افزایش هر لیتر شیر بستهبندی پتروپک خود را به قیمتهای ۱۷۰۰ و ۱۸۰۰تومان عرضه کردند. این در حالی است که کارخانههای فرآوری لبنی یادشده طی یکسال گذشته که دولت ۲۸درصد به صورت رسمی مجوز افزایش قیمت داده است این شرکتها تا ۱۰۰درصد قیمت خود را افزایش دادهاند. پیش از این در سال جدید قیمت لبنیات در بازار به بهانه بالا بودن قیمت شیرخام افزایش افسارگسیختهای پیدا کرد و روزشنبه با تصویب قیمت شیرخام به ۷۲۰تومان در استانداری تهران قرار شد افزایشهای قبلی فرآوردههای لبنی به حالت قبل برگشته و قیمتهای جدید - که طبیعتا کمتر از قیمتهای قبل میشود- با اعمال نرخ جدید شیرخام لحاظ شود. گرانی فقط مختص این گروه از مواد غذایی نیست و به گفته رییس اتحادیه فروشندگان میوهوترهبار استان تهران حاکمشدن دلالان بر بازار موز ایران موجب شده است تا موز کیلویی پنجهزار تومان در سطح شهر فروخته شود. حسینمهاجران در گفتوگو با مهر درخصوص دلایل گرانی موز در بازار گفت: سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان سال گذشته برای کنترل بازار، طرحی را در رابطه با کنترل قیمت موز ارایه داده بود که متاسفانه دلالها از فرصت بهوجودآمده سوءاستفاده کردند و موزی را که باید کیلویی هزار و 550تومان بهفروش میرسید، به قیمت سه هزار و 200تومان در اختیار میوهفروشان گذاشتند و میوه فروشان هم آن را به قیمت سههزار و300 تا سههزار و500تومان فروختند. وی با اشاره به اینکه واحدهای ما پنج سال موز را با رقابت بدون سود توزیع کردند اما متاسفانه هماکنون توزیعکنندگان هم باید موز را از دلالها خریداری کنند بهطوری که در شرایط فعلی دلالها حاکم بر بازار موز شدهاند، گفت: اگر روی این موضوع نظارت واقعی صورت نگیرد، یک دهنکجی به مردم محسوب میشود.

تورم تشدید میشود

دولت برای مقابله با این گرانیها نظارت و بازرسیها را افزایش و برخورد قضایی با گرانی را در دستور کار قرار داده است. اقدامی که به باور بسیاری از کارشناسان موجب تشدید تورم خواهد شد. این در حالی است که نباید فراموش کرد درپیشبودن فازدوم هدفمندی و تبعات آن نیز گرانیها را دوچندان خواهد کرد و به نظر میرسد دولت برنامه خاصی برای مقابله با این پدیده و کاهش آثار تورمی سیاستهای اقتصادی خود ندارد. در همین رابطه رییس مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه از دوسو تورمها تشدید شده، گفت: تورمها از این طریق که دولت سهم تولید را نداد، تشدید شد و دولت استدلال کرد چون میتوانستم گازوییل را 350تومان به تولیدکنندگان میدادم اما از آنجا که این گازوییل را با نرخ 150تومان به آنها میدهم لذا دارم به تولید کمک میکنم. همچنین نماینده دولت در کمیسیون تلفیق نیز به صراحت گفت که رویکرد دولت این بود که با اجرای قانون هدفمندی، بنگاههای ناکارآمد از صحنه فعالیتهای اقتصادی حذف شده و جای خود را به فعالان اقتصادی کارآمد بدهند. توکلی ادامه داد: بنابراین تعطیلی برخی بنگاههای اقتصادی کاری غیرعادی نیست یعنی این موضوع در تحلیل دولت امر موجهی است که بنگاههایی که قرار بود از آنها حمایت شود، به حالت تعطیلی درآیند. وی افزود: از طرف ضربه به تولید ما دچار مشکل شدیم و با فشاری که به تولید آمده و همچنین با افزایش نقدینگی بین مردم که دولت آن را عرضه کرده است، این تورم به وجود آمده است.

این نماینده تهران با اشاره به گزارش وزیر اقتصاد درخصوص میزان نقدینگی که بین مردم تقسیم شد، گفت: تا بهمنماه سال گذشته که حدود 14ماه از اجرای قانون میگذشت، طبق گزارش وزیر اقتصاد حدود 45هزارمیلیاردتومان صرف این کار شده است در حالی که قرار بود دولت با گران کردن حاملهای انرژی، درآمد کسب کند و همان درآمد را بین سهبنگاه اقتصادی تولید، خانوار و دولت پخش کنیم لذا اگر دولت این کار را میکرد، نقدینگی تغییری نداشت گرچه به دلیل تغییر روش مصرفکنندگان، برخی کالاها اندکیگران میشد اما تغییر نقدینگی و فشار تقاضای موثر بالا نمیرفت. توکلی بر همین اساس تصریح کرد: دولت در این مدت از حدود 45هزارمیلیاردتومان، 29هزارمیلیاردتومان را به دلیل افزایش قیمتها و حاملهای انرژی از مردم گرفت و بقیه آن را از محل منابع نفتی روی آن گذاشت و به مردم نقدینگی داد. وی با بیان اینکه با این روش پول پرقدرت به جامعه تزریق شد و با ضرب بر 6/4، 55هزارمیلیاردتومان نقدینگی به مردم داده شد، گفت: بنابراین با این روش و با تحریک تقاضا و فشار بر عرضه نتیجه طبیعی آن افزایش قیمتهاست که اکنون نرخ تورم مصرفکننده از آذر 89 تا آذر 90، 5/21درصد و برای تولیدکننده حدود 40درصد است. رییس مرکز پژوهشهای مجلس همچنین گفت: دولت در کمیسیون تلفیق دو پیشنهاد آورده که درآمد کسبشده توسط دولت از محل اجرای هدفمندی به صد یا 135هزارمیلیاردتومان برسد. همچنین نماینده دولت در کمیسیون گفت که اگر با این پیشنهادها موافقت شود، قیمت هر متر مربع آب 350تومان میشود، همچنین مبلغ برق 142تومان خواهد شد در حالی که اکنون 45تومان است؛ یعنی سه برابر میشود، همچنین قیمت هر متر مربع گاز نیز از 70تومان به 355تومان میرسد.

وی با طرح این سوال که آیا مردم قادر به تحمل این مبالغ هستند، تصریح کرد: کمیسیون تلفیق به دنبال این است که درآمد دولت از اجرای این قانون را 72هزارمیلیاردتومان تعیین کند. این نماینده مجلس با بیان اینکه در 15ماه گذشته 17مورد تخلف از قانون توسط دولت رخ داده است، ادامه داد: دولت با این تخلفات کسری بودجه خود را از طریق بانک مرکزی جبران کرد و این روند اشتباه با شتاب بیشتری ادامه پیدا میکند لذا پیشنهاد میکنم کمیسیون این رقم را واقعی کند و با ارقامی که هیچ سنخیتی با واقعیتها ندارد، فشار بر مردم را افزایش ندهد. توکلی افزود: اگر کمیسیون تلفیق بخواهد مبلغ 72هزارمیلیاردتومان را تعیین کند، قیمتها حدود 2/2 تا 3/4برابر میشود که مطمئنا میگویم این قیمتها برای مردم قابل تحمل نیست. البته دولت آقای احمدینژاد هر کاری که دلش میخواهد انجام میدهد و مجلس هم کاری به کارش ندارد لذا مردم معترضند. وی با تاکید بر اینکه باید ارقام واقعی را در بودجه بگذاریم، گفت: به عنوان رییس مرکز پژوهشها میگویم که در 15ماه گذشته مرکز پژوهشها هیچ گزارش و مصاحبهای درخصوص افزایش قیمتها و تخلفات دولت نداشت تا مبادا دولت بگوید که سنگ جلوی کار ما میاندازید اما اکنون میگویم کارهای صورتگرفته غیرقانونی است و با این روند، تورم تشدید خواهد شد و ما دچار شدت گرفتن رکود در تولید خواهیم شد.