پس‌لرزه‌های چین در بازار فولاد

توقف 24 ساعته فعالیت بورس اوراق بهادار چین بعد از پشت سرگذاشتن دو سقوط 7/ 0 درصدی، اتفاقی بود که افت ارزش یوآن را در مقابل دلار به همراه داشت.

اما و اگرهای زیادی در رابطه با چرایی توقف فعالیت بورس چین و چگونگی افت ارزش یوآن در مقابل دلار از سوی کارشناسان وجود دارد، اما ماجرا هرچه که بوده به قدری تاثیرگذار است که میتواند اقتصادی بسته مانند اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

به عقیده کارشناسان کاهش ارزش یوآن در بخش فولاد میتواند خود را به شکل افزایش واردات محصولات فولادی ساخت چین به کشور نشان دهد.

این پیشبینی در شرایطی وجود دارد که فولادسازان با وجود رکود عمیق بازار، با کاهش تولید و مشکلات زیادی دست به گریبان هستند.

اما برخی کارشناسان در حالی افزایش واردات را یکی از تبعات فوری کاهش ارزش یوآن میدانند که در مقابل نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با اشاره به افت ارزش یوآن در سبد ارزی دنیا، به خبرگزاری مهر گفت: اگر رکود نبود، کاهش ارزش یوآن منجر به افزایش واردات بیشتر کالای چینی به ایران میشد. مجیدرضا حریری اگرچه عقیده دارد رکود موجود در کشور باعث میشود که تقاضای واردات محصولات چینی به شکل واقعی به کشور منتقل نشود، اما به نظر میرسد فعالان صنعت فولاد از افت ارزش یوآن در مقابل دلار و قدرت بیشتر این کشور برای صادرات نگرانیهایی دارند.

همانطور که اشاره شد افزایش واردات فولادهای چینی به کشور یکی از نگرانیهای اساسی فعالان صنعت فولاد است.

به عقیده فعالان حوزه فولاد با افزایش صادرات فولاد چین، تمام تلاشهایی که برای افزایش تعرفه واردات فولاد انجام شده است بینتیجه خواهد ماند.

نگرانی از افزایش صادرات فولاد چین به کشور در حالی در میان فعالان صنعت فولاد وجود دارد که به نظر میرسد گلایه فولادسازان ایرانی از واردات محصولات فولادی چینی به کشور و همچنین تلاش برای کنترل واردات از مهمترین دغدغههای آنها بوده است.

اما آیا آنطور که فولادسازان تاکید دارند؛ بزرگترین مشکل فولادسازان دامپینگ چین و تلاش این کشور برای صادرات فولاد است؟ این سوال در شرایطی وجود دارد که ناگفته پیداست چین بهعنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد دنیا، قطعا در تغییر جهت بازارهای فولادی اثرگذار است، اما با این وجود آیا میتوان تمام مشکلات فعلی صنعت فولاد را به چین و تحولات و تصمیمهای آن معطوف کرد؟

معاون بازاریابی و فروش ذوبآهن اصفهان در رابطه با سوال طرح شده میگوید: صنعت فولاد ایران حالا با مشکلات زیادی همراه است اما نمیتوان همه چیز را از چشم چین دید زیرا عوامل مختلفی در افزایش مشکلات فولادسازان چینی وجود دارد که یکی از آنها واردات فولادهای چینی به کشور در شرایط رکود است.

نعمتالله محسنی پایین بودن بهرهوری در تولید، عقب ماندن این صنعت از تکنولوژیهای پیشرفته تولید و همچنین ناقص بودن چرخه تولید در صنعت فولاد را از جمله مشکلاتی میداند که در کنار بحث واردات از چین برای فولادسازان وجود دارد.

محسنی در ادامه میگوید: در چین نیز قیمت نیروی انسانی کمتر از ایران نیست اما به هرحال آنها توانستهاند با افزایش بهرهوری هزینههای تولید خود را کاهش و حجم تولید را افزایش دهند.

از نگاه این مدیر حوزه فولاد چین با وجود تاثیری که در دنیای فولاد دارد، تنها منشا مشکلات فولادسازان ایرانی نیست و نمیتوان کاستیهایی که حالا در صنعت فولاد ایران وجود دارد را از چشم این غول فولادی دید.

او میگوید: به هرحال رقبا در تمام بازارها و در تمام زمینههای تولید وجود دارند و عامل مهمی برای پیشرفت هستند.

تشدید تهدید چین

اما یک کارشناس صنعت فولاد در رابطه با اتفاقات اخیر در چین که به کاهش ارزش پول ملی این کشور در مقابل دلار منجر شد، میگوید: اینکه اتفاقات اخیر چین خودخواسته بوده یا ناخواسته مشخص نیست اما به هرحال آنها برای افزایش ارزش پول خود تحت فشار بودند درحالی که طی اتفاقی مانند توقف فعالیت بورس این کشور، یک شبه شاهد کاهش ارزش پول این کشور بودیم.

رضا زائرحیدری در ادامه میگوید: در مجموع این اتفاق به نفع صادرات چین است و باعث میشود تلاشهایی که در ایران برای افزایش تعرفه واردات در آستانه نتیجه دادن بود، پیش از اجرا خنثی شود. اشاره زائرحیدری به احتمال افزایش 15 درصدی تعرفه واردات در آیندهای نه چندان دور بود که از نگاه او در پی کاهش ارزش یوآن، چنانچه شاهد این میزان افزایش تعرفه نیز باشیم؛ تاثیری بر کنترل واردات فولاد نخواهد داشت.

از نظر این کارشناس صنعت فولاد بهتر است حالا تنها محصولاتی به کشور وارد شوند که به آنها نیاز است. زائرحیدری میگوید: برخی محصولات فولادی در کشور تولید نمیشوند و توجیه کافی برای واردات آنها وجود دارد اما متاسفانه ما شاهد ورود انواع فولادهای ساختمانی به کشور هستیم آن هم در شرایطی که تمام این محصولات به اندازه کافی در کشور به تولید میرسند.

واردات فولادهای چینی در حالی در شرایط رکود به بازارهای داخلی ادامه دارد که از نگاه کارشناسان، واردات فولاد تبدیل به مسیری برای تامین مالی برخی افراد شده است که حتی در صنعت فولاد تخصصی ندارند.

از دیگر سو برخی شنیدهها حاکی از اقداماتی غیرقانونی برای واردات فولادهای معمولی به کشور با نام فولادهای آلیاژی است. این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که تعرفه فولادهای آلیاژی از سایر محصولات فولادی کمتر است.

از نگاه زائرحیدری جذب سرمایههای خارجی به چین برای تولید فولاد یکی دیگر از نتایج کاهش ارزش یوآن به شمار میرود.

او در توضیح بیشتر میگوید: حالا همه چیز در چین ارزانتر است، بنابراین سرمایهگذاران بیشتری برای ورود به چین تحریک خواهند شد که میتواند چین را در زمینه تولید فولاد با قدرت بیشتری همراه کند.

با تمام این تفاسیر پیشبینی کارشناسان این است که افت ارزش یوآن که طی هفته گذشته شاهد آن بودیم در نهایت کاهش قیمتهای جهانی را به همراه خواهد داشت.

این پیشبینی در شرایطی وجود دارد که شاخص قیمت فولاد در بازارهای جهانی در روزهای آغازین سال 2016 مثبت بود، با این وجود زائرحیدری عقیده دارد بعد از کاهش ارزش یوآن؛ تا پایان هفته جاری میتوان شاهد ریزش شاخص قیمت فولاد در بازارهای جهانی بود.