از مازاد بودجه 54 میلیاردی تا کسری بودجه 98 میلیارد دلاری!

بازگشت نفت خام ایران به بازار پس از لغو تحریمها ممکن است اکنون قیمتها را به سطوح پایین جدیدی وارد کرده است. کاهش 76 درصدی قیمت نفت طی 19 ماه گذشته باعث شده که مازاد مالی 54 میلیارد دلاری عربستان در سال 2013 به کسری بودجه 98 میلیارد دلاری در سال 2015 تبدیل شود. عربستان سعودی شرایط اقتصادی را که در حال حاضر در کاهش بودجه دولتی این کشور مشهود هستند کاهش داده و اولین افزایش در قیمت بنزین یارانهای برای یک دهه گذشته را اعمال کرده، اما حاکمان جدید این کشور هیچ نشانهای مبنی بر تغییر موضع در زمینه سیاست نفتی نشان نمیدهند.

خالد الفلاح رییس شرکت نفت آرامکو موضع خود را در این زمینه تقویت کرده و میگوید عربستان در برابر قیمت پایین نفت برای یک دوره طولانی مقاومت خواهد کرد و به تنهایی برای بالابردن قیمتها در بازار اقدام نخواهد کرد. این به معنای این است که دیگر کشورهای تولیدکننده نفت و سرمایهگذاران در شرکتهای انرژی شیل و سنتی نباید منتظر این باشند که عربستان برای نجات بازار وارد عمل شود.

سیاستهای ریاضت اقتصادی در کشوری که مشروعیت حکمرانی حاکمان آن نه از رایگیری بلکه از تامین رفاه اجتماعی مردم تامین میشود، دشوار است، اگرچه برخی مقامات به طور ضمنی اعلام کردهاند که قیمت پایین نفت فرصتی برای انجام اصلاحاتی است که از مدتها قبل باید انجام میشده ولی به تاخیر افتاده است.

برخی رانندگان عربستانی اواخر سپتامبر برای پرکردن باک بنزین خودروهای خود درست قبل از افزایش قیمتها مقابل جایگاهها صف کشیدند، اما بسیاری از رانندگان در گفتگو با رویترز در خصوص این تغییر نظر مساعدی داشتند. اینکه مردم عربستان چگونه با اشکال جدید ریاضت اقتصادی شامل مشاغل جدید دولتی کمتر یا کاهش بورسیههای تحصیلی کنار خواهند آمد در سالهای آینده مشخص خواهد شد.

اما اینکه آیا ریاضت اقتصادی یک پوشش مناسب برای تغییرات اقتصادی است یا آیا یک تهدید برای نظم اجتماعی شکننده این کشور محسوب میشود مشخص نیست و واقعیت امروز بازار نفت اینست که ریاض گزینه های چندانی ندارد مگر اینکه تنزل شرایط اقتصادی را تحمل کند.