روایت کمیجانی از ۶ مشکل بزرگ بانک‌ها

نشست تخصصی اولین سمینار بانکداری جامع با حضور کارشناسان بانک مرکزی و  تصمیمسازان اصلی نظام بانکی برای بهبود سطح مشارکت و افزایش امکان تبادل تجربیات در سطح بین المللی برگزار شد.

در این نشست اکبر کمیجانی، قائممقام بانک مرکزی، ضمن تبریک ایام الله دهه فجر گفت: با توجه به شرایط خاص کشور، کاستیهایی در نظام بانکی کشور به وجود آمده که با استفاده از تجربه کشورها و تبادل نظر با اساتید داخلی و متخصصان بینالمللی میتوان راهحلهایی را شناسایی کرد.

وی با بیان اینکه تلاشهای گستردهای در نظام بانکی کشور برای تطبیق با قوانین و مقررات بین المللی صورت گرفته، اظهار داشت: هنوز شکاف بزرگی بین بانکداری کشور  با بانکداری بین المللی وجود دارد، باید تلاش شود تا این شکاف از بین برود.
کمیجانی در خصوص ضروریات حرکت بهسوی بانکداری بین المللی گفت: در این ارتباط علاوه بر انتقال وجوه و عملیات کارگزاری میتوانیم از منابع خارجی برای تحقق اهداف اقتصادی استفاده کنیم.

وی با ابراز «برای تحقق اهداف نظام بانکی با لایحه برنامه ششم توسعه اقتصادی مواجه هستیم» تصریح کرد: متوسط 8 درصد رشد اقتصادی از مهمترین اهداف کشور است، که باید با همراهی نظام بانکی حاصل شود.

قائممقام بانک مرکزی با بیان اینکه چه منابعی برای رسیدن به این رشد اقتصادی لازم است، گفت: برای رسیدن به این هدف بایستی ابتدا دید چه بخشی از منابع داخلی و چه بخشی از منابع خارجی میتواند تأمین شود.

وی در خصوص چالش دیگری که برای رسیدن به متوسط رشد اقتصادی 8درصدی وجود دارد، گفت: باید بررسی شود که آیا درحال حاضر اقتصاد کلان آمادگی لازم برای جذب منابع خارجی را دارد؛ و آیا بسترهای لازم برای جذب و بهرهمندی از منابع خارجی فراهم شده است.

کمیجانی این سمینار را، راهی مناسب برای دستیابی به تجربیات بین المللی دانست و گفت: تمام اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه دارای یک نظام بانکی و مالی کارآمد میباشند.

وی با اعلام اینکه طی 30 سال اخیر ادبیات مالی و اقتصادی برای فراهم کردن بسترهای رشد اقتصادی بهسمت نظام مالی و بانکی توسعه یافته پیش رفته است، گفت: در کشور، طی دو دهه اخیر در مورد تحول نظام بانکی تدابیری اندیشیده شده تا شکافی که بین نظام بانکی داخلی و بین المللی وجود دارد کمتر شود.

قائممقام بانک مرکزی با اظهار اینکه برای فایق آمدن به شکاف به وجود آمده در عرصه بانکداری داخلی و بین المللی بایستی سیاستگذاری دقیقی صورت گیرد، گفت: ابتدا باید دید مدلی که در کسب و کار و مسائل اقتصادی به کار میبریم با مدل کسب و کار جهانی منطبق است یا خیر.

وی نظارت بانکی را در تحول نظام بانکی برای انطباق سازی بین المللی مهم دانست و افزود: کمتوجهی به استانداردهای نظارتی و مقررات از عمده دلایل بروز بحرانهای اخیر بوده است. بحرانهای بزرگی که ابتدا از نظام مالی شروع شده و به دیگر بخشهای اقتصاد گسترش یافتهاند؛ مانند بحران دهه 1990 شرق آسیا و یا بحران به وجود آمده در آمریکا در سال 2008.

کمیجانی با ابراز «طی سالهای تحریم موفقیتهایی در نظام بانکی داشتهایم ولی هنوز شکافهایی وجود دارد» گفت: تا حدودی از خسارتهای دوران تحریم کاسته شده، ولی ما بایستی از تجربه بحرانهای به وجود آمده در عرصه بین المللی برای بهبود نظام بانکی کشور استفاده کنیم.

وی استانداردهای نظارتی را از مهمترین مشکلات نظام بانکی عنوان کرد و گفت: کمبود سرمایه، بدهیهای انباشته شده، تنگنای نقدینگی، نظام سنجش اعتباری چه در سطح خرد و چه در سطح شرکتها، بنگاهداری و شرکتداری بانکها از دیگر مشکلات عدیده نظام بانکی کشور است.

قائممقام بانک مرکزی با بیان اینکه در دهههای اخیر بحث حاکمیت شرکتی وارد ادبیات نظام بانکی بین المللی شده است، تأکید کرد: برای نزدیک شدن به بانکداری بینالمللی بایستی معیارهای بانکداری متعارف بینالمللی در چارچوب ضوابط بانکداری اسلامی کشور مورد توجه قرار گیرد.

دیواندری رییس پژوهشکده پولی و بانکی نیز ضمن تشکر از قائممقام بانک مرکزی گفت: نظام بانکی ما با مشکلات بزرگ و جدی مواجه است و اگر برای این مشکلات چارهای اندیشیده نشود، طبیعتاً ما را با مشکلات سیستمی بزرگتری همچون مشکل مدیریت نقدینگی و توازن بین سپردهها و تسهیلات، نرخ بالای مطالبات معوق، عدم شفافیت صورتهای مالی بانکها، قیمت بالای تمامشده پول، تمرکز غیرضروری بر جمعآوری سپرده بدون تحلیل مالی و رقابت مخرب درخصوص افزایش سود بانکی مواجه خواهد کرد.

وی معایب شعبهمحوری را بهشرح زیر برشمرد: برخورداری از ریسکهای سیستماتیک در مدیریت فرایندها، مشکلات حقوقی در قراردادها و ترهین وثایق، اعتبارسنجی، کارشناسی و نظارت اعتباری غیرحرفهای، وجود فساد در خدمات اعتباری، منفعل بودن سیستمهای IT در بانکها، اداره غیرحرفهای برخی بانکها و نظارت ناپذیر بودن آنها.

دکتر دیواندری همچنین بهبود مدل کسب و کار نظام بانکی را راهکار مقابله با این مشکل برشمرد و سمینار نظام بانکداری جامع را مقدمهای بر تفکر مجدد در بانکهای کشور عنوان کرد.

وی افزود: در ادامه کار باید پروژهها و اقداماتی انجام شود تا بتوانیم در مدل کسب و کار بانکی تغییراتی ایجاد کنیم.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی با استناد به نتایج تحقیقی که طی آن 50 بانک خارجی در شرایط بحرانی توانسته بودند خود را حفظ کنند، هشت ویژگی ممتاز آنها را چنین برشمرد:

1ــ پیروی از الگوی بانکداری جامع
2 ــ Multi Chanel بودن
3 ــ استفاده از مدلهای صنعتی
4 ــ داشتن سیاستهای احتیاطی و مدیریت ریسک (حاکمیت شرکتی)
5 ــ انضباط مطلوب در بحث سرمایه
6 ــ داشتن توان توسعه مدل
7 ــ بهرهگیری بهینه از تکنولوژی و IT
8 ــ استفاده مناسب از منابع انسانی

پژوهشکده پولی و بانکی با درک شرایط حاضر تصمیم به برگزاری سمینار آموزشی بانکداری جامع گرفت و هدف از برگزاری این سمینار تخصصی در واقع تأکید بر اهمیت موضوع و بالا بردن سطح درگیری فکری و مشارکت سازمانی در حل مشکلات نظام بانکی بود.

وی دیگر اهداف سمینار را بهشرح زیر عنوان کرد :
آشنایی مدیران و کارشناسان بانک مرکزی با ماهیت بانکداری جامع و فرصتهای پیش رو
تبیین شرایط محیطی و مدلهای کسب و کار جدید
تبیین تأثیر مفاهیم بانکداری جامع بر جریانهای درآمدی
تغییر نگرش استراتژیک به مدل کسب و کار بانکداری.

همچنین، در سمینار بانکداری جامع سخنرانان داخلی و خارجی در زمینه مدلهای کسب و کار بانکداری، راجع به الگوهای متعارف و مدرن بانکداری به ایراد سخن پرداختند.

گفتنی است؛ اولین سمینار بانکداری جامع ویژه مدیران ارشد نظام بانکی 15 و 16 بهمن 1394 در جزیره کیش برگزار میشود.