صادرات نفت ارزان و فروش بنزین گران/سناریوی گرانی بنزین روی میز رفت؟

سقوط آزاد قیمت جهانی نفت خام، دامن اکثر فرآوردههای نفتی را هم در بازار جهانی گرفته به طوریکه بهای انواع محصولات نفتی به ویژه بنزین، گازوئیل و نفت کوره در بازارهای مختلف بینالمللی همچون خلیج مکزیک، روتردام، سنگاپور و خلیج فارس با کاهش روبرو شده است.

براساس اعلام منابع رسمی قیمت گذاری فرآورده های نفتی، هم اکنون قیمت هر لیتر بنزین کم گوگرد و با اکتان بالا در خلیج مکزیک با کاهش بیسابقه به بشکهای ۳۸ دلار، در بازار روتردام اروپا به بشکهای ۵۱ دلار و در بازار سنگاپور و خلیج فارس به بشکهای ۴۵ تا ۴۶ دلار (هر بشکه معادل کمتر از ۱۵۹ لیتر است) کاهش یافته است.

به عبارت دیگر، هم اکنون بهای هر لیتر بنزین با اکتان بالا در بازار خلیج مکزیک به ۲۳ تا ۲۴ سنت، بازار سنگاپور و خلیج فارس به لیتری ۲۸ تا ۲۹ سنت کاهش یافته که براساس برآوردهای انجام شده، با توجه به شکسته شدن رکورد ذخیرهسازی بنزین در آمریکا و سنگاپور پیش بینی میشود حتی در صورت تثبیت قیمت نفت تا چند هفته آینده روند کاهشی قیمت بنزین در بازار ادامه یابد.

از سوی دیگر همزمان با سقوط آزاد قیمت بنزین در بازارهای منطقهای و جهانی، قیمت دلار به عنوان مهمترین ارز واردات بنزین به کشور هم روندی رو به کاهش در بازار داخلی در پیش گرفته و قیمت هر دلار هفته جاری در تهران به کمتر از ۳۴۵۰ تومان کاهش یافته است.

همزمان با مرور تحولات قیمت جهانی نفت خام، بنزین و نوسان قیمت دلار در بازار داخلی، در شرایط فعلی قیمت یک لیتر بنزین با اکتان بالا در بازار خلیج فارس به کمتر از یکهزار تومان و بهای این فرآورده پرطرفدار نفتی در بازاری همچون خلیج مکزیک به لیتری کمتر از ۹۰۰ تومان کاهش یافته است.

در حال حاضر براساس تعیین تکلیفی قیمت بنزین توسط دولت، بهای یک لیتر بنزین با اکتان ۸۷ تا ۹۰ لیتری ۱۰۰۰ تومان و قیمت یک لیتر بنزین سوپر با اکتان بالا ۱۲۰۰ تومان به مردم عرضه میشود.

کاهش شدید قیمتها و توقف قاچاق بنزین

از سوی دیگر در حالی بازار جهانی شاهد سقوط آزاد قیمت نفت خام و به تبع آن بنزین است و حتی قیمت بنزین در برخی از کشورهای به کمترین میزان کاهش یافته است که براساس لایحه پیشنهادی دولت تدبیر و امید به مجلس شورای اسلامی، دولتمردان خواستار افزایش ۵ درصدی قیمت انواع فرآوردههای نفتی از جمله بنزین برای سال ۱۳۹۵ شدهاند.

در این بین کاهش قیمت بنزین در سطح کشورهای منطقه خاورمیانه به ویژه همسایهها حتی با واکنش مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران هم مواجه شده است.

سیدناصر سجادی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران اخیرا در گفتگویی با اشاره به عرضه تک نرخی بنزین در کشور، تاکید کرده است: هم اکنون با توجه به آمارهای کاهش مصرف بنزین به نظر میرسد قاچاق بنزین در کشور از رونق افتاده است.

در همین حال، بیژن زنگنه وزیر نفت هفته گذشته در واکنش به برنامههای دولت به منظور افزایش قیمت بنزین برای سال آینده، در جمع خبرنگاران، اعلام کرد: در حال حاضر هیچ بحث و یا پیشنهادی به منظور افزایش قیمت بنزین در سطح هیات دولت مطرح نشده است.

سناریوی گرانی بنزین روی میز رفت؟

بیژن حاج محمدرضا رئیس انجمن جایگاه داران سوخت اخیرا در واکنش به کاهش قیمت جهانی نفت خام و بنزین درباره گران بودن قیمت عرضه شده در جایگاههای سوخت داخل کشور، گفته است: باتوجه به سقوط قیمت نفت به بشکهای کمتر از ۳۰ دلار، هم اکنون قیمت بنزینی که در جایگاههای سوخت عرضه میشود، معادل فوب خلیج فارس (بدون احتساب هزینه انتقال) است.

در این بین در حالی که کاهش قیمت جهانی نفت و بنزین منجر به کاهش قیمت بنزین در اکثر کشورهای همسایه از جمله امارات متحده عربی و ترکیه شده است، وزارت نفت حدود یک ماه پیش طرحی را به در دست مطالعه و نهایی کردن دارد که در صورت تصویب و ابلاغ آن توسط دولت، قیمت عرضه بنزین از سال آینده با افزایش روبرو خواهد شد.

ماجرا از آن قرار است که هم اکنون آخرین مطالعات طرح «عرضه کلاس بندی شده بنزین» در سطح وزارت نفت در حال انجام است که پیش بینی میشود در صورت تصویب و ابلاغ بهای بنزین در اکثر کلانشهرها با افزایشی چندین درصدی همراه شود.

عباس کاظمی معاون وزیر نفت اخیرا با اعلام اینکه با اجرای طرح «کلاس بندی» هیچ گونه تغییری در کیفیت و مشخصات بنزین داده نخواهد شد، گفته است: اما بنزین در جایگاهها در سه کلاس کیفیت تقسیم بندی شده عرضه میشود و جایگاهداران مجاز هستند کیفیت خدمات را از مصرف کننده بگیرند.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی با تاکید بر اینکه جزئیات بیشتر این طرح پس از تصویب و ابلاغ آن اطلاع رسانی خواهد شد، اظهار کرده است: در صورت عرضه کلاس بندی شده بنزین، قیمت این فرآورده نفتی به صورت تکلیفی توسط دولت انجام میشود.

حال باید دید با توجه به سیر نزولی قیمت نفت خام در بازار، آیا دولتمردان میتوانند طرح شناورسازی و آزادسازی کامل قیمت بنزین در کشور را با موفقیت اجرایی کنند؟