سهم ۶ درصدی صنعت نساجی خراسان رضوی در اشتغال کشور

کارشناسان معتقدند سرمایهگذاری ۸/۷ درصدی با اشتغال ۶درصد واحدهای نساجی خراسانرضوی در کشور نشاندهنده قابلیت این استان برای تقویت اقتصاد ملی با تکیه بر توانمندیهای منطقه است اما این موضوع منوط به تامین نقدینگی برای نوسازی ماشینآلات و... است.

این گزارش در گفتوگو با کارشناسانی ازجمله ابراهیم ناصری، معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسانرضوی، وحیده مجیدیفرد، کارشناس صنایع نساجی و پوشاک سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسانرضوی، حمیدرضا اوانی، دبیر انجمن همگن صنایع خراسانرضوی و محمدحسین روشنک عضو اتاق بازرگانی مشهد صنعت نساجی این استان را مورد بررسی قرار داد. معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسانرضوی درباره وضعیت صنعت نساجی در استان اظهار کرد: صنعت نساجی به عنوان قدیمیترین صنعت موجود و باتوجه به جایگاه و موقعیت استان و شهر زیارتی مشهد، اشتغالزایی بالا و نیاز به سرمایهگذاری کم نسبت به سایر واحدهای تولیدی از صنایع مهم استان به شمار میرود.

ابراهیم ناصری با اشاره به اینکه براساس آمار پروانههای صادرشده از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، هماکنون ۳۱۳ واحد تولیدی در صنعت نساجی استان مشغول به فعالیت هستند، افزود: این واحدها از نظر تعداد ۵ درصد، از نظر سرمایهگذاری ۷ درصد و اشتغال ۱۶ هزار و ۹۶۶ نفری، ۹ درصد از وضعیت کلی صنایع استان را به خود اختصاص دادهاند. وی ادامه داد: واحدهای نساجی استان بر اساس آمار پروانههای صادرشده از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان از نظر تعداد ۳درصد از واحدهای کل کشور، سرمایهگذاری ۸/۷درصد و از نظر اشتغال ۶درصد از واحدهای نساجی کل کشور را دربر میگیرند. وی تصریح کرد: واحدهای تولید صنعت نساجی استان در زمینه تولید انواع الیاف، نخ، پارچه، پتو، فرش ماشینی، موکت، پوشاک، چرم و کفش فعالیت دارند که توانستهاند علاوه بر رونق بخشیدن به تولید و اشتغال، در بخش اقتصاد استان نقش اساسی را بر عهده بگیرند.

ناصری ابراز کرد: هماکنون بخش بزرگی از اشتغال صنعت نساجی کشور در واحدهای صنفی مشغول به فعالیت هستند که خراسانرضوی از نظر واحدهای صنفی نساجی پس از پایتخت، رتبه دوم را در کشور به خود اختصاص داده که این امر نشانگر توانمندیهای فراوان استان در این صنعت است که میطلبد مسئولان کشوری و استانی برای توسعه این صنعت توجه هر چه بیشتری به آن نشان دهند.

چشمانداز صنعت نساجی در افق سال ۱۴۰۴

کارشناس صنایع نساجی و پوشاک سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خراسانرضوی با بیان اینکه برنامه راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه صنعت نساجی و پوشاک دستیابی به جایگاه سوم صنعت نساجی در منطقه و رسیدن به رتبه پنجاهم جهان را ترسیم کرده است، اظهار کرد: هماکنون چشمانداز صنعت نساجی استان با توجه به موقعیت گردشگری، توسعه حلقههای پاییندستی زنجیره تامین (پوشاک و مصنوعات چرمی سبک) با ارزش افزوده بالاتر است که به طور حتم این توسعه منجر به گسترش و توسعه واحدهای تامینکننده مواد اولیه این صنایع خواهد شد.

وحیده مجیدی فرد با اشاره به اینکه هماکنون در واحدهای تولیدی صنایع نساجی استان سالانه حدود یک میلیون و ۸۳۰ هزار تن انواع الیاف، نخ، پارچه و پوشاک تولید میشود، افزود: علاوه بر این در واحدهای تولیدی صنایع نساجی استان سالانه ۱۳ میلیون تخته پتو، ۱۲۴ میلیون مترمربع فرش، ۱۱۶ میلیون مترمربع موکت، ۱۶۰ میلیون فوتمربع چرم و ۲۶۰ میلیون جفت کفش تولید میشود که حجم قابلتوجهی از تولید صنایع نساجی کشور را به خود اختصاص داده است.

وی با تاکید بر اینکه صنعت نساجی استان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند، ابراز کرد: بحران ناشی از شرایط رکود در بازار و فروش نرفتن محصولات تولیدی، قاچاق محصولات نساجی، افزایش قیمت تمامشده محصول به دلیل هزینههای سربار به ویژه هزینههای بیمه و مالیات و دریافت نکردن مالیات بر ارزش افزوده از مشتریان به دلیل نامناسب بودن شرایط بازار به وسیله تولیدکنندگان ازجمله مواردی است که گریبانگیر صنعت نساجی استان شده است. مجیدیفرد ادامه داد: در کنار این مشکلات، فرسودگی ماشینآلات و بروز نبودن فناوری مورد استفاده در خط تولید صنایع نساجی، کمبود نقدینگی با توجه به نقدینگی بالای مورد نیاز، مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه پتروشیمی (در واحدهای مصرفکننده این محصولات) از بورس و دسترسی نداشتن به مواد اولیه مرغوب (بهویژه پارچه) برای تولید محصولات باکیفیت از دیگر مواردی است که صنعت نساجی استان را با مشکلات اساسی روبهرو کرده که برطرف شدن آنها نیازمند همکاری و همراهی مسئولان استانی و کشوری است.

کشورهای شرقی، میزبان محصولات نساجی

دبیر انجمن همگن صنایع خراسانرضوی در زمینه تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی نساجی گفت: با توجه به تنوع مواد اولیه مورد استفاده در خط تولید واحدهای نساجی استان، تامین مواد اولیه مورد نیاز آنها به صورت مشترک تاکنون امکانپذیر نشده و واحدهای تولیدی مستقل اقدام به تامین مواد اولیه مورد نیاز خود میکنند.

حمیدرضا اوانی با اشاره به نبود توجیه اقتصادی کشت پنبه به دلیل کمبود منابع آبی در سطح استان، ابراز کرد: با توجه به مشکلاتی که در مراحل کشت پنبه و نبود توجیه اقتصادی آن ایجاد شده، نوع کشت در بیشتر اراضی استان به سمت محصولات دیگر سوق داده شده که این امر تا حدود زیادی باعث بروز برخی مشکلات برای واحدهای نساجی به منظور تامین مواد اولیه شده است به همین منظور بسیاری از واحدهای نساجی استان برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خط تولید خود اقدام به واردات آن از کشورهای آسیای میانه، ازبکستان، ترکمنستان و... کردهاند. وی ادامه داد: البته بیکیفیتی و نامرغوب بودن پنبههای داخلی که مشکلات زیادی را برای خط تولید این واحدها ایجاد کرده، ازجمله دلایل دیگری است که واحدهای تولیدی صنایع نساجی استان را مجاب به واردات پنبه از سایر کشورها کرده است.

اوانی با تاکید بر اینکه نزدیکی استان به مرزهای شرقی موقعیت مناسبی را برای تولید محصولات صادراتمحور دراختیار واحدهای نساجی استان قرار داده است، ابراز کرد: در سالهای گذشته استقبال مناسبی از محصولات تولیدی در خط تولید واحدهای نساجی استان شد که افغانستان با بیشترین واردات، رتبه نخست را در این زمینه به خود اختصاص داده است. وی گفت: متاسفانه کمبود نقدینگی و برخی مشکلات دیگر باعث شده هماکنون محصولات تولیدی در این واحدها دارای کیفیت مناسب برای رقابت با نمونه موجود در بازارهای داخلی و خارجی نباشد و همین امر باعث شده فقط ۲۰ تا ۲۵ درصد واحدهای نساجی استان مشغول به فعالیت باشند که مسئولان باید برای برطرف کردن مشکلات آنها اقدامات اساسی را در دستور کار قرار دهند.

نساجی، صنعتی زیربنایی

عضو هیاترییسه اتاق بازرگانی مشهد با بیان اینکه صنعت نساجی همواره به عنوان یکی از صنایع اشتغالزا در استان و کشور مطرح بوده است، اظهار کرد: هر کشوری بتواند در مناطق مختلف و صنایع نساجی با همکاری بخش خصوصی اقدام به سرمایهگذاری کند به طور حتم موفقیتهای چشمگیری را بهدست خواهد آورد که به دلیل پیوستگی صنایع موفقیت فراوانی بهدست خواهد آمد.

محمد حسین روشنک با اشاره به اینکه صنعت نساجی را باید به عنوان یک صنعت زیربنایی و مادر در هر کشور به شمار آورد، افزود: با توجه به قدمت طولانی صنعت نساجی در استان، هماکنون این صنعت از شرایط مناسبی برخوردار است و واحدهای خوبی در زمینه تولید نخ، پارچه، فرش، پتو و... در حال فعالیت هستند که اشتغال پایدار و رونق اقتصادی مطلوبی را برای استان به همراه داشته است. وی با تاکید بر اینکه صنعت نساجی در استان و کشور با برخی مشکلات دست و پنجه نرم میکند، ابراز کرد: با توجه به ایجاد شرایط پساتحریم در کشور، شاید برخی تفاهمنامهها و توافقهای انجامشده نتواند جوابگوی صنایع کشور به ویژه صنعت نساجی باشد.

این در حالی است که قبل از برداشته شدن تحریمها مشکلات فراوانی گریبانگیر صنعت کشور شده بود که بخشی از آن به ویژه بروز نشدن ماشینآلات و فناوری مورد استفاده در صنعت به برخی کمکاریهای دولت و بخش خصوصی برمیگردد. روشنک ادامه داد: این امر باعث شده قیمت تمامشده محصولات تولیدی در صنایع نساجی استان و کشور نسبت به سایر کشورها ازجمله ترکیه و چین با افزایش همراه باشد. این در حالی است که اگر برای جلوگیری از افزایش قیمت تمامشده کالای نساجی بر اساس شیوههای تعرفهای به منظور ممنوعیت واردات کالای مشابه بها داده شود بحث قاچاق افزایش مییابد و اگر جلوی قاچاق گرفته شود و تعرفههای واردات محصولات مشابه کم شود، صنعت نساجی توان رقابتپذیری خود در مقابل کالای وارداتی را از دست خواهد داد به همین منظور مسئولان امر باید فکر اساسی در این زمینه کنند.

وی با بیان اینکه قاچاق محصولات مشابه صنایع نساجی مهمترین معضلی است که صدمات جبرانناپذیری به این صنعت زده است، تصریح کرد: مسئولان امر باید با برنامهریزی دقیق و سنجیده حمایتهای لازم را از صنعت نساجی در دستور کار خود قرار دهند تا از واردات کالای مشابه به کشور جلوگیری شود به گونهای که علاوه بر بالا نگهداشتن تعرفه واردات و دراختیار گذاشتن تسهیلات مورد نیاز این صنعت را در کاهش قیمت تمام شده یاری کنند.