تاوان پوپولیسم برای مردم ونزوئلا

اما پس از شوک نفتی و کاهش درآمدهای دولت رئیسجمهور ونزوئلا ناچار شد برای غلبه بر کسری بودجه خود نرخ بنزین را 60 برابر گران کند. شوک آنی به قیمت بنزین در حالی رخ داد که اگر دولت در یک مسیر طبیعی این متغیر را با واقعیتهای سیاسی هماهنگ میکرد، مردم این کشور امروز ناچار به تحمل چنین شوکی نبودند.

افزایش 60 برابری قیمت بنزین در شرایطی که 20 سال از آخرین افزایش قیمت بنزین در ونزوئلا میگذشت، روز چهارشنبه، مادورو، رئیسجمهوری این کشور در اقدامی بیسابقه قیمت بنزین را که ارزانترین بنزین جهان بهشمار میرود، در این کشور 60 برابر افزایش داد و علاوه بر آن 37 درصد از ارزش پول این کشور کاست، اقدامی که به زعم کارشناسان گرچه اقدامی است که مدتها انتظارش میرفت، اما بسیار دیرهنگام است و شدت این تغییرات به هیچوجه حتی نزدیک به نقطه مورد نیاز هم نیست. مادورو که پیش از این یک راننده اتوبوس بود، در سخنرانی 4 ساعته خود که به همین مناسبت ترتیب داد، گفت: «این یک راهکار ضروری است. من مسوولیت آن را بر عهده میگیرم.» مادورو بر این حقیقت واقف است که این اقدام به محبوبیتش در بین مردم که پیش از این هم به شدت کاهش یافته بود آسیب خواهد زد آن هم در شرایطی که تورم سه رقمی اقتصاد ونزوئلا موجب شد حزب حاکم، در انتخابات اخیر این کشور شکست بخورد. علاوه بر این بالاترین نرخ برابری بولیوار (واحد پول این کشور) در برابر دلار باز هم به نفع دلار تغییر کرد و بر این اساس، هر دلار آمریکا 10 بولیوار معامله خواهد شد.

این رقم پیش از این 6/3 بولیوار به ازای هر دلار بود. مادورو اعلام کرده است که سیستم سه نرخی مبادلات ارزی این کشور را تلفیق و به یک سیستم تک نرخی تبدیل خواهد کرد. قرار است نرخ ضعیفتر بولیوار که هماکنون 200 بولیوار در ازای هر دلار معامله میشود، به یک نرخ شناور تبدیل شود. نشریه فایننشالتایمز در تحلیلی در این رابطه نوشته است که اقتصاد شکننده ونزوئلا نیازی مبرم به این کاهش نرخ پول کشور داشته است تا به این وسیله نرخگذاریهای غلطی که تاکنون وجود داشته اصلاح شود. البته گر چه ممکن است این راهکار اقدامی مثبت باشد، بهویژه آنکه خطر ورشکستگی اقتصاد این کشور را تهدید میکند، اما برخی تحلیلگران بر این باورند که این اقدام نیز دیرهنگام است و ممکن است کافی نباشد. سیوبهان موردن، رئیس بخش استراتژی از مرکز نومورا میگوید: «گر چه من هر تغییری در وضعیت اقتصاد کلان ونزوئلا را به فال نیک میگیرم، اما همه اینها گامهای بسیار کوچکی محسوب میشوند. پس از سالها مداخله و کنترل توسط دولت، حالا اقتصاد این کشور نیازمند یک بازسازی کامل است.» ونزوئلا که بزرگترین ذخایر نفت جهان را داراست، با کمبود کالاهای اساسی مواجه است و صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده است که نرخ تورم آن در سال جاری میلادی به 720درصد برسد.

براساس اعلام «بانک آو آمریکا»، اقتصاد ونزوئلا بهخاطر کاهش قیمت نفت به شدت آسیب دید، چون صادرات نفت ونزوئلا طی سه سال اخیر از 975 میلیارد دلار به 37 میلیارد دلار افت کرد. با وجود این، تحلیلگر این بانک میگوید: «مشکلات اقتصادی این کشور با اثرات تجمیعی اشتباهات مکرر در سیاستگذاریها رو به وخامت گذارده است.» افزایش قیمت سوخت در ونزوئلا موضوعی بسیار حساسیتبرانگیز است و هنوز بسیاری از مردم این کشور به یاد دارند که شوک افزایش قیمت گازوئیل در سال 1989 منجر به بروز اعتراضات خشونتآمیز شد که در آن صدها نفر جان خود را از دست دادند و پس از آن به تلاش برای کودتا انجامید. براساس تصمیمات جدید اعلام شده در ونزوئلا، قیمت هر لیتر بنزین اکتان 91، با 1329 درصد افزایش به یک بولیوار میرسد. این قیمت قبلا 0/07 بولیوار بوده است. قیمت هر لیتر بنزین اکتان 95 با 6086 درصد افزایش از 0/097 بولیوار به 6 بولیوار افزایش مییابد. به این ترتیب ارزانترین بنزین جهان که در ونزوئلا عرضه میشد، اکنون به گرانترین بنزین دنیا تبدیل خواهد شد. انتظار میرود قیمتهای جدید 800 میلیون دلار در سال برای دولت صرفهجویی به همراه داشته باشد.