چرا دولت تمایلی برای دادن ارز به تولید کننده ندارد ؟

مصوبه هایی که اخیرا دولت در حال تصویب آن است به نوعی مانع دادن ارز دولتی به تولید کنندگان می شود و البته دولت در این راستا این فرایند را به اسم حمایت از تولید انجام می دهد.

اگر گذشته را نگاهی بیندازیم، به راحتی آنچه امروز دولت انجام می دهد، قابل ردگیری می باشد. به عنوان مثال حساب ذخیره ارزی را در نظر بگیرید، آنچه سبب شد، حساب ذخیره ارزی موضوعیت پیدا کند، نواسانت درآمدهای نفتی بود، از آنجا که وابستگی به درآمدهای نفتی یک از آثار منفی اش انتقال بی ثباتی ناشی از نوسانات قیمت نفت بود، مجلس شش ام بر آن شد، با تصویب شکل گیری حساب ذخیره ارزی علاوه بر آنکه جلوی بی ثباتی ناشی از نوسانات قیمت نفت را بگیرد، مازاد درآمد نفت را به این حساب منتقل کرده که از این منابع 50 درصد نقش ثبات دهی به اقتصاد ایران او 50 درصد به پروژه های بخش خصوصی منتقل شود.

حال این حساب به صفر رسیده است و این در حالی بوده است که در این چند سال بهترین دوران شکوفایی درآمدهای نفتی را داشته ایم، و جالب تر این جاست که علت صفر شدن این نبوده است که 50 درصد به بخش خصوصی و 50 درصد برای جلوگیری از نوسانات قیمتی نفت مصرف شده باشد، بلکه علت آن بوده است که دولت به این منابع نگاه رانت آلوده داشته و منابعی را که نزدیک به 169 میلیارد دلار بود ه است را به مثابه درآمدهای نفتی خویش می دیده است، به گونه ای که خباز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این ماجرا این گونه گفته است: دولت نهم به واسطه ی مصوباتی که اتخاذ کرده است، حساب ذخیره ارزی را تبدیل به صندوقی ساخت که اعتبارات آن صرف پروژه هایی شود که دولت پولی برای آن نداشت و حاصل این سیاست ها منجر به صفر شدن منابع حساب ذخیره ارزی شد.

آنچه گفته شد، بیان یک تجربه بود، تجربه ی این که چگونه یک دولت ای که رانت، نقش علتی و درمانی برای سیاست هایش را دارد، چگونه در صدد است این منابع را از آن خود کند.

حال به نظر می رسد نوبت به صندوق توسعه ملی رسیده است، آنگونه که از مصوبه اخیر دولت مبنی بر تکلیف بانک ها برای پرداخت تسهیلات صندوق توسعه ملی به صورت ریالی به متقاضیان برمی آید، این است که دولت به دنبال هدایت ارزها به سمت خودش می باشد.

اگر بخواهیم از نگاه اقتصاد سیاسی این مساله را بررسی کنیم، خوب است این گونه گفته شود: دولت رانت محور، توزیع رانتش به نوعی است که خود سود برد. هم اکنون ارز دولتی یک رانت محسوب میشود.

دولت در دو مصوبه جداگانه تمایل خودش را به عدم اعطای ارز دولتی به تولید کنندگان و بخش خصوصی نشان داده است و علت آن است که این گونه تخصیص ارز،( تخصیص ارز به تولید کنندگان) به نفع دولت نیست.

آیا با توجه به این که بانک مرکزی بانک ها را به گران فروشی ارز متهم کرده و به این بهانه، از حساب های آنها مابه التفاوت آن را برداشته است، این را به ذهن متبادر نمی کند که نباید ارز دولتی را به بانک ها سپرد؟

سوای این مطلب، تولید کنندگان از همه بیشتر به ارز دولتی احتیاج دارند و این در حالی است که ارزهای موجود در صندوق توسعه ملی برای بخش خصوصی می باشد، چرا باید بخش کشاورزی که نزدیک به 98 درصد خصوصی می باشد، از ارز هایی که برای اوست، بی نصیب شود؟ چرا باید ارز های صندوق توسعه ملی آن هم به گفته دکتر احمدی نژاد قفل شده باشد، آیا قفل شدن اعطاء ارز به تولید کنندگان بهانه ای برای ندادن ارز به آنها و دادن پول به جای ارز به آنها نمی باشد؟

این عمل دقیقا توسط مصوبه ی دیگری تکرار شد، مصوبه ای که بر اساس آن دولت به بهانه ی حمایت از تولید، عملا اعلام کرد که ارزهای خود را گران در بازار فروخته و بخشی از درآمدهای آن را صرف پوشش کسری بودجه و بخشی دیگر را برای حمایت از تولید در نظر خواهد گرفت. حال این در حالی است که هزینه های تحمیل شده برای تولید کننده بیش از دو برابر درآمدهایی است که دولت از این ناحیه متصور می شده است.

آیا تاکنون گلایه و شکلایتی از یک وارد کننده دیده اید؟ آیا تاکنون دیده اید که وارد کننده ای گلایه کند؟ چرا باید سود و کمیت وارد کنندگان روز به روز افزایش یابد؟ چرا باید بشنویم که وارد کنندگان ارز های دولتی دریافت کرده و سپس با ارز گران محصول خود را به فروش می رسانند؟ آیا این نشان از این نیست که رانت دولت ( ارز) به وارد کنندگان اختصاص می یابد نه به تولید کنندگان؟

آیا ممکن است هدف دولت ، واردات باشد، نه کنترل تورم از طریق ابزار واردات؟ اگر هدف کنترل تورم است، پس چرا شرایطی را مهیا می سازیم که وارد کننده بتواند با چند برابر خرید، بفروشد؟ چرا کنترلی بر قیمت واردات نیست و فقط زورمان به کشاروزانی رسیده است که 98 درصد آن ها توسط بخش خصوصی اداره میشود؟ کشاورزانی که حتی درآمدهایشان کمتر از هزینه هایشان می باشد... آیا همه این ها برای این نیست که دولت مجبور به حمایت از تولید کننده نشده و از طریق واردات درآمدزایی کند؟