سایه اختلاف گازی با ایران روی سفر نخست‌وزیر ترکیه

داوود اوغلو پیش از سفر به تهران میگوید ایران تولیدکننده مهم انرژی و ترکیه نیز روی خط انتقال انرژی قرار گرفته و اگر فاصلهای که ترکیه در خصوص صنعتی شدن و سایر موارد طی کرده را از جنبه ایران ارزیابی کنیم، خواهیم دید که ایران و ترکیه از ظرفیت بالایی برخوردارند.

ترکیه بخش زیادی از گاز مورد نیاز خودرا از روسیه و پس ازآن از ایران تامین میکند، اما در رابطه با این دو منبع اصلی تامین انرژی از یک سو با روسیه دچار تنشهای سیاسی است و از سوی دیگر در دادگاهی ایران را به دلیل گرانفروشی محکوم به پرداخت جریمه کرده است.

اگرچه آنکارا با همسایه شمالی خود رابطه چنان دوستانهای ندارد اما رابطه سیاسیاش با تهران به استثنای اختلاف سیاستها در سوریه، نسبتا خوب است و البته حالا مهمان تهران نیز شده است.

با این حال روابط گازی ایران آنکارا چندان بدون فراز و نشیب نبوده است، چراکه پس از که بار شکایت ایران از ترکیه و دریافت غرامت، ترکیه نیز علیه ایران وارد دادگاه شد.

شرکت بوتاش در ژانویه سال ٢٠١٢ میلادی دو شکایت در زمینه «نامطمئن بودن شرکت ملی گاز ایران در تحویل گاز» و «کاهش قیمت گاز به دلیل تجاری» به دیوان داوری بین المللی ارائه کرد.

این دیوان با رای ١٠ نوامبر ٢٠١٤ میلادی، شکایت گازی ترکیه از ایران را مبنی بر نامطمئن بودن شرکت ملی گاز ایران در تحویل گاز رد کرد و بر دفاع انجام شده توسط شرکت گاز صحه گذاشت.

اما ترکیه شکایت خود را با تکیه بر موضوع کاهش قیمت گاز ادامه داد و بر این اساس ایران را به گرانفروشی گاز و پایین نیاوردن قیمت با وجود کاهش قیمت جهانی متهم کرد و در نهایت توانست ایران را به پرداخت غرامتی یک میلیارد دلاری محکوم کند.

تحلیلگران انرژی میگویند در شرایط فعلی به نفع ترکیه است که از گرفتن خسارت از ایران صرف نظرکند، چراکه ایران نیز به دنبال گسترش صادرات گاز به همسایهها است و ترکیه میتواند گزینه خوبی برای این افزایش صادرات باشد تا از این طریق وابستگیاش را به روسیه کاهش دهد.

از سوی دیگر این کشور دروازهای برای ورود به اروپا است که اگرچه حال حاضر ممکن است بازار هدف ایران برای صادرات گاز نباشد اما در آینده با افزایش تولید گاز و بهرهبرداری کامل از پارس جنوبی اروپا در فهرست مشتریان گاز ایران قرارخواهد گرفت که در آن زمان ترکیه میتواندنش موثری را ایفا کند.

داود اوغلو در سفر خود به تهران به دنبال گسترش روابط است و البته برای ایران نیز یکی از مهمترین حوزههای پساتحریم، حوزه انرژی است، بنابراین یکی ازنتایج این سفر میتواند توافقی برای نگرفتن خسارت، دریافت تخفیف گازی و البته گسترش روابط در این حوزه باشد.