مسیرسنجی ارز و طلای 95

بازار طلا و سکه سال 95 نیز با توجه به ثبات در بازار ارز، متاثر از تحولات جهانی در بازار اونس خواهد بود. برجام نویدبخش فصل نوینی از ارتباط اقتصادی و مالی ایران با دنیاست و از این منظر، سال آینده، سالی متفاوت برای اقتصاد ایران خواهد بود. نرخ ارز نیز یکی از مهمترین مسائل پیش روی اقتصاد ایران در این سال است. در حقیقت، سال 95 از دو منظر برای بازار ارز مهم خواهد بود. یک مساله انتظار تک نرخی شدن ارز بعد از چند سال بحران ارزی و دو نرخی و گاه سه نرخی بودن قیمت ارز است. تداوم دو نرخی بودن ارز، علاوه بر رانت مزمن در اقتصاد ایران برای گروههای خاص، عدم تعادلهای اقتصادی را به بار آورده که اصلاح این بیماریهای اقتصادی، نیازمند تلاش زیاد سیاسی و اقتصادی تصمیمگیران اقتصادی کشور است.

مطمئنا گذار از این دوران بحرانی به دوران قاعدهمند و تک نرخی، زمانبر خواهد بود و تدبیر دولت بهعنوان بزرگترین عرضهکننده ارز را نیاز خواهد داشت. یادمان باشد که با برداشته شدن تحریمها، دولت بعد از سالها مقهور بازار بودن، به دوران اقتدار خود در بازار ارز باز میگردد. بنابراین مساله مهم بعدی پیرامون نرخ ارز، این است که اگر قرار باشد ارز تک نرخی شود، این نرخ چقدر خواهد بود تا هم تعادل عرضه و تقاضای ارز برقرار شود و هم دولت برخلاف جریان بازار مجبور نباشد که ارز زیادی را به بازار تزریق کند بهخصوص وقتی با کاهش قیمت نفت، دلارهای نفتی بیش از پیش ارزشمند هستند؟ آیا نرخ بازار آزاد باید به طرز معناداری کاهش یابد تا به نرخ مورد نظر دولت در بودجه سال 95 یعنی 3100 تومان برسد یا برعکس، دولت سعی میکند که برای کاهش فشار ناشی از تقاضای ارز، دنباله روی قیمت بازار آزاد باشد؟

به نظر میرسد که دولت باید با افزایش منطقی ارز و نزدیکی به نرخ بازار آزاد، از تکرار اشتباهات گذشته در بازار ارز و تقویت واردات در شرایطی که بنگاههای داخلی تحت فشار رکود هستند، خودداری کند. بازار طلا و سکه نیز در سال آتی متاثر از دو مولفه اساسی است: یکی قیمت دلار در بازار داخل و دیگری قیمت طلای جهانی. قیمت طلای جهانی از ابتدای سال تا کنون حدود 19 درصد بازدهی داشته و توانسته به میزان چشمگیری زیانهای سه سال قبل را جبران کند. اما در کل خریدن و نگهداری طلا در سه سال گذشته، سیاست خسارت باری بوده است. سکه طلا در سه سال گذشته، نه تنها بیش از 25 درصد ارزش خود را از دست داده است، علاوه بر این درآمد سپردهگذاری در نظام بانکی را که بدون ریسک و حداقل 60 درصد بوده (هزینه فرصت) از دست داده است. با توجه به احتمال ثبات در بازار ارز داخلی در سال 95، ورود یا تداوم حضور در این بازار نیز بیش از هر چیز در گرو تحولات جهانی قیمت طلاست.

با توجه به بازدهی بالا و سریع طلا از ابتدای سال 2016 میلادی، تداوم این روند نیازمند اتفاق مهمی در عرصه اقتصاد جهانی است. از جمله تحولات مهم ریسک بازار چین است که بخش مهمی از افزایش قیمت طلا در سال جاری مدیون سقوط و زیان سهامداران بازار چین بوده است. در ضمن با توجه به جنگ ارزی و تلاش کشورها برای کاهش نرخ ارزهایشان، صعود بیش از حد شاخص دلار نیز در سال جاری محتمل نیست و میتوان انتظار داشت که نیروی افزایشی قیمت طلا سرجای خود باقی بماند. اما افزایش بیش از 10 درصد قیمت طلای جهانی از سطح فعلی محتمل به نظر نمیرسد و در صورت رشد قیمتی، حرکت اصلاحی قابل پیشبینی است. با لحاظ کردن پتانسیل رشد دلار در بازار داخلی، ماکزیمم میتوان انتظار رشد 15 درصدی بازار سکه و طلای داخلی از سطح فعلی داشت. در ضمن احتمال حداکثر 10 درصد افت قیمتی بازار داخلی به نسبت سطوح قیمتی فعلی نیز منطقی به نظر میرسد.