سوئیفت ، دریچه‌ای رو به سوی بازارهای مالی جهان

دکتر محمدرضا محسنی مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی سمات گفت: سوئیفت یا جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) ، در سال 1973 میلادی با همکاری 239 بانک در 15 کشور اروپایی و آمریکای شمالی تاسیس شد و در سال های بعد، چارچوب، رویه­های اجرایی و ساختار حقوقی- قانونی آن شکل گرفت.

محسنی گفت : در نهایت در سال 1977 میلادی اولین پیام بین بانکی از طریق این سیستم فرستاده شد، مرکز اصلی سوئیفت در کشور بلژیک است و سه مرکز اصلی تبادل داده­ها و اطلاعات نیز در کشورهای هلند، آمریکا و سوئیس، عملیات اصلی سوئیفت را با توجه به موقعیت جغرافیایی تراکنش­ها انجام می­دهند.

محسنی اظهار داشت : هرچند در ابتدا سوئیفت تنها در حوزه­ بین المللی و بین بانکی فعالیت داشت، اما سطح فعالیت سوئیفت در جهان به مرور زمان توسعه و گسترش یافت، تا آن­جا که در حال حاضر نه تنها در حوزه­ بین بانکی، بلکه در کل بازارهای مالی (بازار پول و بازار سرمایه) و نه تنها در حوزه­ بین­المللی، بلکه هم در حوزه برون مرزی و هم حوزه درون مرزی، سوئیفت مطمئن­ترین و سریع­ترین سامانه تبادل اطلاعات است.

وی گفت : به طور معمول وقتی صحبت از سوئیفت و خدماتش می­ شود، نگاه اکثر کارشناسان معطوف به جنبه بین بانکی- بین المللی آن است، اما محدوده­ فعالیت سوئیفت بسیار فراتر از این­ هاست و می­ تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای تبادل یا پردازش طلاعات بازار سرمایه باشد.

محسنی افزود : به طور مثال، سوئیفت خدمات کارا و گسترده­ای را برای شرکت­های سپرده گذاری مرکزی و اتاق­های پایاپای و تسویه وجوه ارائه می­دهد. سوئیفت خدمات خود در خصوص شرکت­های سپرده گذاری مرکزی را با عنوان راه حلی جامع و اثبات شده برای برقراری تراکنش­های اطلاعاتی استاندارد با تمام طرف حساب­های داخلی و بین المللی شرکت­های سپرده گذاری مرکزی، از قبیل بورس­های مختلف، بانک­های مرکزی، قانون گذاران و ...  تعریف می­کند.

در واقع با استفاده از سوئیفت می­توان از طریق سیستمی کارا، قابل اطمینان و دارای حداقل ریسک عملیاتی اقدام به تبادل اطلاعات تراکنش­های شرکت­های سپرده گذاری مرکزی با تمام ارکان مرتبط بازار مالی در بخش داخلی و بین المللی کرد.

مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی بورس (سمات) گفت : سیستم تبادل اطلاعات سوئیفت براساس استاندارد رویه­ جهانی تبادل پیام­ها در صنعت مالی یا ایزو 20022 فعال است که جدیدترین و معتبرترین زبان پذیرفته شده­ تبادل اطلاعات در بین نهادها و شرکت­های بزرگ مالی در دنیاست. به عنوان مثال انجمن بین المللی مشتقات و سواپ (ISDA) و همچنین شرکت ویزا کارت (Visa Card) از این استاندارد بین­المللی استفاده می­کنند و برای همکاری و استفاده از خدمات آن­ها لازم است که تبادل اطلاعات نیز بر مبنای استاندارد ایزو 20022 باشد.

بنابراین با استفاده از خدمات سوئیفت علاوه بر بهره بردن از کارایی آن، به دلیل استفاده از استاندارد تبادل اطلاعات روز جهان، می­توان با شرکت­های مالی بین المللی با کمترین هزینه تطبیق سیستمی، همکاری و مشارکت کرد.

محسنی تاکید کرد : به دلیل اینکه سوئیفت می­تواند اطلاعات یک شکل، یکپارچه و سازمان یافته را از تمام نهادهای مالی داخلی و خارجی، برای سپرده گذاری مرکزی مهیا کند، شناسایی هویت مشتری به شکل قابل قبولی قابل انجام است تا در جهت جلوگیری از پولشویی و سایر تخلفات پولی- مالی گام مهمی برداشته شود. به علاوه سوئیفت با فرآیندهایی مانند فرآیند شناسایی مشتری (KYC) سازگار است و می­تواند منابع اطلاعاتی مورد نیاز آن را تامین کند.

محسنی دیگر خدمات سوئیفت مرتبط با سپرده گذاری­های مرکزی را به این شرح اعلام کرد :

- امکان انجام تسویه و پایاپای معاملات بازار سرمایه از طریق سوئیفت؛ امکان انجام بسیاری از اقدامات شرکتی (Corporate Actions) از جمله رای گیری الکترونیک در مجامع، خدمات وکالتی و ...، همچنین خدمات تامین مالی شامل قرض­گیری یا قرض­دهی اوراق بهادار یا مدیریت وثایق.

- به دلیل اینکه پیام­های ارسالی از طریق سوئیفت به محض ارسال کد (غیر قابل شناسایی) می­شود و تنها در مقصد، پیامِ معنادار خواهد شد، از امنیت بسیار بالایی برخوردار است ، به نحوی که هم­ اکنون در حدود 70 شرکت سپرده گذاری مرکزی در نقاط مختلف دنیا از خدمات آن با اطمینان بالایی استفاده می­کنند و حتی 3 شرکت سپرده گذاری مرکزی بین المللی (ICSD) نیز از خدمات سوئیفت در حوزههای مختلف بهره می­گیرد.

- با استفاده از مراکز انتقال داده سوئیفت که برای انجام یک تراکنش حداقل دو مرکز آماده به کار است (یک مرکز اصلی و یک مرکز پشتیبان که در صورت عدم پاسخگویی مناسب مرکز اصلی فعال خواهد شد) میتوان با اطمینان بالایی از انجام صحیح و کارای تراکنش­های مختلف مالی، بین سپرده­گذاری­ها با یکدیگر، بین سپرده­گذاری­ها و بانک­های داخلی و خارجی و ... اطمینان حاصل کرد. طبق ادعای سوئیفت اطمینان 99/99 درصدی برای انجام بهینه تراکنش­ها و انتقال مناسب پیام­ها وجود دارد و گواه ادعای آن­ها این است که تاکنون هیچ پیام ارتباطی در سوئیفت نبوده که مفقود شده باشد یا به طور مناسب به مقصد نرسیده باشد.

- به دلیل پشتیبانی سرورهای قابل اتکا و مراکز داده با ظرفیت بالا و همچنین به دلیل انجام تمام مراحل ارسال و پردازش اطلاعات توسط سیستم و به صورت خودکار، خطاهای عملیاتی در سوئیفت به حداقل رسیده است و خطاهای ناشی از فعالیت انسانی تا حد بسیار بالایی کنترل شده است.

- انتقال اطلاعات و داده­ها در سیستم سوئیفت حتی در تبادلات بین المللی در تمام روزهای سال به صورت 24 ساعته در کسری از ثانیه انجام می­شود و از این جهت، کارایی در حد مناسبی قرار دارد.

مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی سمات تصریح کرد : واضح است که مزایای سوئیفت غیر قابل انکار و غیر قابل چشم پوشی است. در کل بازار سرمایه ایران و به طور خاص در شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ظرفیت بالایی برای استفاده از خدمات گسترده­ سوئیفت وجود دارد. از آنجایی که این شرکت جهانی میاندیشد و بومی عمل میکند، در طراحی و پیاده سازی و سامانههای خویش از استانداردها و پروتکلهای بین المللی مانند ایزو 20022 ، FIX و مانند آن بهره میگیرد، لذا امکان گفتگوی مناسب این سامانهها با سایر سامانههای بین المللی و جود دارد.

محسنی گفت : بنابر این بازار سرمایه و از جمله شرکت سپرده گذاری مرکزی به عنوانی یکی از ارکان این بازار و ارائه دهنده اصلی خدمات زیرساختی بازار می توانند با نگاهی وسیع تر به امکان اتصال به سامانه سوئیفت بنگرند و آن را محدود به استفاده از خدمات بین بانکی بین المللی، حواله­های بانکی و ... نکنند.

در حقیقت می توان با بهره گیری از این فرصت و با بهبود خدمات ارائه به ذینفعان بازار در تعاملی سازنده و مؤثر به رشد و اعتلای بازار سرمایه کشور کمک شایانی کرد.