کاهش هزینه؛ مزیت استفاده از قراضه برای تولید فولاد

به گفته کارشناسان بهرهگیری از قراضه منجر به کاهش هزینه در واحدهای تولیدکننده فولاد میشود و این یکی از مهمترین مزیتهای مصرف قراضه نسبت به آهناسفنجی برای تولید فولاد است.

قراضهها از اهمیت فراوانی برخوردارند زیرا دوباره وارد چرخه تولید شده و مورد استفاده قرار میگیرند.

از آهن قراضه بهعنوان طلای صنعت فولاد یاد میشود، فلزاتی مستعمل و غیرقابل استفاده که بهدلیل ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی در صنعت فولاد نقش تسهیلکننده داشته و به همراه ماده اولیه فولاد یعنی محصولات فرآوری شده سنگآهن امکان تولید فولاد را فراهم میکند.

امروزه قراضه آهن و فولاد نهتنها در بازارهای داخلی، بلکه در بازارهای جهانی از رونق بسیار خوبی برخوردار است زیرا استفاده از قراضهها در چرخه تولید صرفهجویی ۷۵ درصدی در مصرف انرژی را نیز فراهم خواهد کرد، به طور کلی بازیافت از هدررفتن منابع سودمند و سرمایههای ملی جلوگیری میکند و مصرف مواد خام و مصرف انرژی را کاهش میدهد.

بازار قراضه فولادی به جهت کاربرد بالایی که در تولید فولاد دارد از اهمیت زیادی در کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه برخوردار است.

در این بین کشور ترکیه به دلیل کمبود منابع سنگآهن برای توسعه صنعت فولاد، فناوری کارخانههای خود را براساس استفاده از قراضه طراحی کرده است.

صنعت فولاد ترکیه برخلاف ایران به آهن قراضه متکی است و این کشور توانسته با استفاده از آهن قراضه در سال ۲۰۱۳میلادی رتبه هشتمین فولادساز بزرگ دنیا و سومین فولادساز بزرگ اروپا بعد از روسیه و آلمان را از آن خود کند.

این کشور با داشتن بیشترین تعداد کارخانههای قوس الکتریکی در جهان بهعنوان بزرگترین واردکننده قراضه در دنیا شناخته میشود. براساس آمار معاونت پژوهش شرکت ملی فولاد ایران، در سال ۱۳۹۳ واردات آهن قراضه ۲۲ هزار و ۴۹۸ تن و مصرف آهن قراضه در ایران حدود ۲ میلیون و ۴۴۴ هزار و ۴۹۹ تن بوده است.

همچنین در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۴ واردات آهن قراضه ۷۱۲ تن و مصرف آهن قراضه در ایران حدود ۴ میلیون و ۶۶۵ هزار و ۷۶۸ تن بوده است.

براساس آمار منتشر شده از سوی سایت گمرک ایران در ۱۰ماه سال گذشته کشورهای پاکستان، چین، افغانستان، ترکیه و هند مشتری قراضه فلزات ایرانی بودند.

براساس این آمار در ۱۰ ماه سال۹۴، از کالای «قراضه و ضایعات فولاد ممزوج» معادل یک هزار و ۹۱۱ کیلوگرم به کشور پاکستان وارد شده است. همچنین از کالای «قراضه و ضایعات مس» معادل ۳۵ هزار و ۹۹ دلار کالا به کشور چین صادر شده است.

آلمان نیز از دیگر مشتریان قراضه و ضایعات فلزات ایران است. در ۱۰ ماه نخست ۹۴ یک مرتبه کالای «قراضه و ضایعات فولاد ممزوج» با ارزش ۲۸ هزار و ۶۵ دلار و یک مرتبه دیگر کالای «قراضه و ضایعات آهن» با ارزش ۱۱۶۸ دلار به کشور آلمان صادر شده است.

افغانستان از دیگر کشورهای مشتری قراضه فلزات ایران است. از کشور ایران کالای «قراضه و ضایعات آهن» به ارزش ۲۴۲ دلار به کشور افغانستان صادر شده است.

پیتر مارکوس، یکی از تحلیلگران بزرگ بازار جهانی نیز در کنفرانس فولاد به بحث قراضه اشاره داشته و گفته است در سال ۲۰۲۵م چین به ۲۰۰ میلیون تن قراضه پایه آهنی و در سال ۲۰۳۵م به بیش از ۴۰۰ میلیون تن خواهد رسید که چیزی ۵۰ درصد بیش از تولید فولاد آن زمان خواهد بود.

مزایای استفاده از قراضه

کاهش مصرف انرژی و هزینه از مهمترین مزایایی استفاده از قراضه در کارخانههای فولادی است از اینرو برای بسیاری از واحدهای تولیدکننده فولاد بهرهگیری از قراضه به صرفهتر است.

در همین حال مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان اظهار کرد: قراضهها کلاسبندی میشود؛ قراضهای که در ایران مورد استفاده قرار میگیرد گرید A نیست اما کیفیت آن با آهن اسفنجی برابری میکند.

محمدرضا بنی اسدی تصریح کرد: قراضه در مقایسه با آهن اسفنجی انرژی الکتریکی کمتری مصرف میکند و برای کارخانههایی که ذوب دارند مصرف قراضه بهصرفهتر است.

بنیاسدی با اشاره به اینکه استفاده از قراضه باعث کاهش هزینه و کاهش مصرف انرژی میشود، عنوان کرد: قیمت قراضه ۱۰ یا ۱۵درصد نسبت به آهناسفنجی بالاتر است اما درحالحاضر قیمت قراضه پایین بوده و در ایران برای قراضه میزان تقاضا زیاد و عرضه پایین است.

وی با بیان اینکه استفاده فولادسازان از قراضه برای آنها به صرفهتر است، گفت: در ایران آهن اسفنجی فراوان یافت میشود و طراحی کورههای ذوب را براساس مصرف ۹۰درصد آهن اسفنجی و ۱۰درصد قراضه در نظر گرفتهاند اما در کشورهای اروپایی طراحی کورههای ذوب ۴۰درصد قراضه و ۶۰درصد آهناسفنجی است.

مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان تصریح کرد: برای تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد در افق ۱۴۰۴ منابع قراضهای که در کشور وجود دارد کفایت نمیکند از این رو نیاز به واردات قراضه احساس میشود اما باتوجه به اینکه کارخانههای زیادی برای تولید آهن اسفنجی احداث میشود در وضعیت مناسبی قرار داریم و با مازاد آهن اسفنجی در کشور مواجه هستیم.

به گفته بنی اسدی کشورهای عراق، روسیه و اوکراین صادرکننده قراضه هستند.

قراضه؛ ماده اولیه تولید فولاد

یک کارشناس صنعت فولاد درباره قراضههای فولاد گفت: تمام قراضههای فلزات از سطح کشور جمعشده و به واحدهای ذوب میرود و در آنجا پس از سپری شدن مراحل ذوب وارد چرخه تولید میشود.

به گفته محمدرضا ایزدیان قراضهها دارای مزیتهای گوناگونی هستند زیرا بسیار راحت ذوب میشوند و یک بار در چرخه تولید قرار گرفتند اما مشکل عمدهای که در این حوزه وجود دارد مربوط به جمعآوری این مواد است.

ایزدیان تاکید کرد: در این بخش متولی دولتی وجود ندارد متاسفانه جمعآوری قراضهها با خار و خاشاک همراه است که این مسئله باعث میشود در مرحله ذوب سربارهها افزایش پیدا کند. این کارشناس فولاد خاطرنشان کرد: بهترین راهحل این است که قراضهها پاکیزه جمعآوری شوند.

در این صورت، سرعت عمل بالا رفته و در نتیجه انرژی کمتری مصرف میشود زیرا هرچه میزان خار و خاشاک و مواد زاید بیشتر باشد انرژی بیشتری برای ذوب و خالص کردن مواد مصرف میشود.

ایزدیان تصریح کرد: در گذشته تنها تعداد محدودی از شرکتها برای تولید فولاد مورد نیاز کشور اقدام به فعالیت میکردند و به طبع آن نیاز به آهن قراضه بسیار ناچیز بود اما امروزه واحدهای تولیدی زیادی از آهن قراضه بهعنوان ماده اولیه محصول استفاده میکنند که این امر منجر به افزایش تقاضا برای آهن قراضه شده است.

وی اظهار کرد: بازیافت قراضه فولاد، ضرورت استخراج سنگآهن را کاهش داده و نیز انتشار دیاکسیدکربن را به میزان چشمگیری محدود کرده است همچنین تاثیر قابلتوجهی بر کاهش مصرف انرژی، آب و نیز آلودگی هوا دارد.

قراضه فولاد به پشتوانه همین کارآمدیها در جهان بهعنوان ماده اولیه مورد نیاز در فرآیند تولید محصولات جدید فولادی شناخته شده و امروزه قراضه آهن و فولاد کالایی قابل تجارت در سطح جهان به شمار میآید.