نشست اوپک در قطر می‌تواند مسیر آینده بازارهای نفت را تعیین کند

تارنمای پایگاه خبری یاد شده نوشت؛ مهلت برگزاری کنفرانس اوپک و همکاران آن در خارج از این سازمان دو هفته مهلت باقی مانده مانده است.

قرار است کنفرانس مزبور در دوحه پایتخت قطر برگزار شود که همسایه جنوبی جمهوری اسلامی و در خلیج فارس واقع شده است .

کشورهای صادرکننده نفت خام سراسر جهان از سال 2010 سود چشمگیری از صادرات نفت به دست آوردند، زیرا قیمتها پیرامون 100 دلار در هر بشکه در نوسان بود، تا اینکه به دلیل افزایش تولید نفت در آمریکا و به طور همزمان، تولید رکوردوار نفت در کشورهای اوپک (غیراز ایران)، عرضه این ماده خام بر تقاضای آن پیشی گرفت و منجر به سقوط قیمتهای نفت در ژوئن 2014 (خرداد 93) شد.

ظرف 19 ماه پس از ژوئن 2014، قیمتهای نفت خام 70 درصد کاهش پیدا کردند و در ژانویه 2015 (دی 93) قیمت نفت برنت به کمترین سطح خود در طول 12 سال گذشته رسید و نفت خام آمریکا نیز این اتفاق را یک ماه بعد، یعنی در ماه فوریه تجربه کرد.

افت ارزش نفت یعنی مهمترین کالای کشورهایی که اقتصادشان به شدت وابسته به صادرات آن است، این احساس مشترک را در آنها برانگیخته که برای کاهش تولید به منظور تثبیت قیمتها باید دست به کار شد.

همانگونه که «جفری یو» استراتژیست ارشد بازار ارز شرکت بین المللی خدمات مالی یو.بی.اس سوئیس به پایگاه خبری بلومبرگ درتاریخ اول آوریل (13فروردین) گفت: بازاری که کارکرد آن طبیعی و نرمال است، قیمت هر بشکه نفت باید بین 50 تا 80 دلار باشد.

موافقتنامه حفظ تولید نفت در سطح تولید رکوردگونه ژانویه 2016 که در 16 فوریه (27 بهمن) توسط عربستان سعودی، روسیه، قطر و ونزوئلا امضا شد و سپس نیجریه نیز از آن پشتیبانی کرد، به تغییر جهت روند کاهشی قیمتهای نفت کمک کرد، اما تحولات این بازار سبب افزایش قیمتها شد.

براساس این گزارش از اول آوریل ( 13 فروردین ) 12 کشور اعلام کرده اند که در کنفرانس دوحه شرکت خواهند کرد که شامل عربستان سعودی، روسیه، کویت، نیجریه، امارات متحده عربی، اندونزی، ونزوئلا، بحرین، الجزایر، عمان، اکوادور و قطر می شود.

ونزوئلا

بانک سرمایه گذاری آر.بی.سی کانادا در مطالعه اخیر خود، پنج اقتصاد را مشخص کرده است که از تحولات بازار نفت تاثیر میپذیرند، مگر اینکه قیمتهای نفت بالا بروند. ونزوئلا که دارنده بیشترین ذخایر اثبات شده نفت در جهان است، از جمله این کشورهاست.

وضع اقتصاد ونزوئلا میتواند بطور تقریبی بیان شود، زیرا این کشور انتشار آمار واقعی را از اواخر سال 2014 متوقف کرده است.

بحبوحه بحران نفتی، بانک مرکزی ونزوئلا نرخ 180 درصدی تورم را تائید کرد، هر چند اقتصاددانان این نرخ را 275 درصد برآورد کردند و انتظار میرود نرخ تورم ونزوئلا در سال 2016 به 720 درصد برسد.

دولت ونزوئلا بی درنگ از هر تلاشی برای بالا بردن قیمتهای نفت حمایت میکند، اما چنانچه این تلاشها، قیمت نفت را 100 درصد افزایش دهند، نجات ونزوئلا از ورشکستگی اقتصادی همچنان مستلزم افزایش بیشتر سطح قیمتهای نفت خواهد بود.

روسیه

این کشور غیراوپکی ، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکلگیری دوباره اقتصادش، تقریبا به صادرات نفت و گاز وابسته شده و صدور منابع انرژی به اروپا و آسیا را در دستور کار دارد و علاوه بر سقوط قیمتهای نفت، بلکه از کاهش بهای گاز نیز روسیه آسیب دیده است.

علاوه بر این، تحریمهای اقتصادی تحمیل شده بر این کشور از سوی غرب به دلیل موضوع اوکراین نیز بر اقتصاد روسیه تاثیر منفی گذاشت .

نرخ برابری روبل در مقابل دلار آمریکا بیش از 100 درصد کاهش یافته و این واحد پولی را به یکی از بی ثبات ترین ارزهای اروپایی در دوسال گذشته تبدیل کرده است.

تحریمهای اروپا به سازماندهی مجدد صادرات انرژی در روسیه سرعت بخشید و این کشور را به چین نزدیکتر کرد.

سال 2015 تجارت روسیه با چین، 12/1 درصد کل فعالیتهای تجاری خارجی این کشور را تشکیل داد، در حالی که در سال 2014 بالغ بر 11/3 درصد آن بود.

چین در حالی که به دنبال افزایش حجم واردات نفت خود در سالهای آینده است تا به بزرگترین مصرف کننده نفت در جهان تبدیل شود، اما «فولیانگ زونگ» معاون شرکت تجاری یونیپک (Unipec) چین، افزایش قیمت نفت را به نفع روسیه می داند.

ایران

پس از تشدید تحریمها علیه ایران در سال 2012، تولید نفت این عضو اوپک به میزان یک سوم کاهش پیدا کرد و با لغو تحریمهای ایران در ژانویه (دی ماه ) گذشته، تا زمانی که تولید نفت این کشور به سطح پیش از تحریم بازگشت نکند، ایران علاقهای به گفت و گو در مورد متوقف ساختن تولید در سطح ماه ژانویه نخواهد داشت.

یک منبع آگاه به رویترز گفته است، وزیر نفت ایران در نشست اوپک شرکت میکند، اما در گفت و گوهای مربوط به طرح فریز نفتی حاضر نمیشود.

تداوم ارزانی نفت به معنی سود کمتر برای ایران از محل فروش نفت است و امکان خارج سازی تولیدکنندههای پرهزینهتر نفت از بازار را فراهم سازد و در عین حال این فرصت را برای ایران فراهم میکند تا جای خالی آنها را پر کند و تولید خود را افزایش دهد.

الجزایر و نیجریه

هر چند این دو کشور عضو اوپک در بسیاری از موارد با هم تفاوت دارند، اما اکنون مشکلات مشابهی دارند. هر دو کشور در فهرست «کشورهای متزلزل صادرکننده نفت» بانک آر.بی.اس قرار دارند.

دو کشور یاد شده در گذشته مستعمره قدرتهای بزرگ اروپایی بوده اند، اکنون قربانی حملات سازمانهای تروریستی القاعده و بوکوحرام هستند.

کاهش بیشتر قیمتهای نفت، کار این کشورها را در مبارزه با سازمانهای تروریستی یاد شده سختتر میکند.

اکوادور

نفت 40 درصد صادرات اکوادور را تشکیل میدهد و این کشور از کاهش تولید نفت به منظور افزایش سطح قیمتها بطور فعال حمایت میکند و مسئولان این کشور و «کارلوس پارجا» وزیر نفت آن طرفدار طرح فریز نفتی هستند.

عربستان سعودی

عربستان سعودی که بزرگترین تولیدکننده نفت در جهان محسوب می شود، در ابتدا از اقدام مشترک برای کاهش تولید به سطوح سال 2015 خودداری کرد و برای بیرون کردن تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا و تحت فشار قرار دادن روسیه، اقدام به افزایش تولید کرد، اما اکنون برای نخستین بار با کسری بودجه مواجه شده است و در جست و جوی راهی برای کاهش مخارج و رهایی از وابستگی به نفت است.

اول آوریل، «محمد بن سلمان» معاون ولیعهد عربستان سعودی از طرح بزرگ سرمایه گذاری دو هزار میلیارد دلاری خبر داد که این کشور خاورمیانهای را از بزرگ ترین تولیدکننده به بزرگترین سرمایه گذار جهان تبدیل می کند.

شاهزاده محمد همچنین گفت: چنانچه ایران قصد موافقت با طرح فریز نفتی را نداشته باشد، کشورش هیچ طرحی در مورد فریز نفت را بررسی نخواهد کرد.

دورنما

متفاوت بودن اهداف کشورهای شرکت کننده در کنفرانس دوحه، در حقیقت این برایند نیروی یک کشور یا گروهی از کشورها است که میتواند مشخصات بازار را به جهات مختلف منتقل کند.

جمهوری اسلامی ایران به روشنی خود را از فرایند مذاکرات فریز نفتی مستثنی کرده و عربستان سعودی با پیشرفت مذاکرات بدون مشارکت ایران مخالفت کرده است و پیش بینی میشود نشست 17 آوریل چیزی بیش از گردهمایی کسانی که به احتمال زیاد حتی از بودن با یکدیگر در یک اتاق بیزار هستند، نخواهد بود.

فرصت دو هفتهای تا برگزاری کنفرانس دوحه باقیمانده است، این امکان را به طرفهای مربوطه میدهد تا در رابطه با تصمیم خود در مورد تولید تفکر کنند.