اطلس سرمایه‌گذاری جهان

پنج شاخص اصلی مورد بررسی در این اطلس جدید شامل منابع انسانی، نوآوری و تکنولوژی، دولتها و سیاستهای عمومی، بازار و منابع مالی کمیاب و زمین و منابع طبیعی است.

منابع انسانی: این شاخص خود زیرمجموعههای مختلفی را شامل میشود:

1-جمعیت و زبان

پراکندگی جمعیت و زبان در دنیا به دلیل پیشبینی هزینههای مصرفی و گسترش ارتباطات یکی از مهمترین شاخصهای سرمایه گذاری در دنیا محسوب میشود. در واقع براساس آخرین دادهها در حال حاضر، 7میلیارد و 256 میلیون و 490 هزار انسان روی کره زمین زندگی میکنند. چین با جمعیت 1/37 میلیارد نفری خود بیشترین جمعیت را دارد و پس از آن به ترتیب هند با 1/25 میلیارد، آمریکا با 323 میلیون نفر، اندونزی با 256 میلیون نفر و برزیل با 204 میلیون نفر پر جمعیتترین کشورهای دنیا هستند. بیش از 3/7 میلیارد نفر از جمعیت جهان در هند، چین و آسیای جنوب شرقی زندگی میکنند که پیشبینی میشود تا سال 2030 بالغ بر 59درصد از هزینههای مصرفکنندگان طبقه متوسط مربوط به این ناحیه باشد و شرایط خوبی برای سرمایهگذاری در زمینههای مختلفی مانند درمان، زیرساختها و گردشگری فراهم شده است. زبان چینی همچنین با یک میلیارد و 197 میلیون نفری که به این زبان صحبت میکنند، پرکاربردترین زبان دنیا است، دومین زبان پرکاربرد جهان اسپانیولی با 399میلیون کاربر و سپس زبان انگلیسی با 335 میلیون کاربر است.در اکثر کشورهای جهان، یعنی حدود 110 کشور، زبان انگلیسی رایج است.

2-نسل سیلور و نسل وای

میزان بالا رفتن سن در جهان، نیازهای متفاوتی را برای سرمایهگذاری ایجاد کرده است. پیشبینی میشود تا سال 2050 برای اولین بار در تاریخ بشر، تعداد جمعیت بالای 65 سال، از جمعیت زیر 14 سال در دنیا بیشتر شوند و تا 855 میلیون نفر افزایش پیدا کند. ژاپن در حال حاضر پیرترین کشور جهان است و تا سال 2050 پیرترین کشور باقی خواهد ماند، اسپانیا و آلمان و ایتالیا نیز بعد از ژاپن، پیرترین کشورهای دنیا خواهند بود. کشورهای اروپایی بیشترین میانگین سنی بالای 65 سال را خواهند داشت و آفریقا جوانترین قاره خواهد بود. در خاورمیانه تا سال 2050 جمعیت بالای 65 سال که نسل «سیلور» نامیده میشوند حدود 10 درصد بالا خواهد رفت و در ایران 20 تا 25 درصد از جمعیت، بالای 65 سال خواهند بود. نسل «وای» که میانگین سنی بین 18 تا 34 سال را دارند و نیروی فعال کاری حال حاضر بهشمار میروند در تمام کشورهای دنیا دچار بحرانهای اقتصادی هستند.

3-جمعیت شهرنشین

چشمانداز رشد شهرهای دنیا تا 10 سال دیگر، اهمیت سرمایهگذاریهای بزرگ را در زیرساختها نشان میدهد. تا سال 2050 چین با یک میلیارد نفر جمعیت شهرنشین، هند با 875 میلیون، آمریکا با 365 میلیون و نیجریه با 218 میلیون نفر بیشترین جمعیت شهرنشین دنیا را خواهند داشت و میزان جمعیت شهرنشین جهان از 3/9 میلیارد به 6/4 میلیارد نفر خواهد رسید. ایران نیز جزو کشورهایی است که بیش از 75 درصد از جمعیت آن شهرنشین خواهند بود و هیچ کشوری در دنیا کمتر از 25 درصد جمعیت شهرنشین نخواهد داشت.

4-فعالیت زنان

فعال بودن زنان یک کشور، از عوامل مهم انسانی در سرمایهگذاری است. نرخ زاد و ولد از سال 2010 تا 2030 میزان فعالیت زنان را تا 91 میلیون نفر افزایش خواهد داد. اما هنوز در سال 2014، میزان مشارکت مردان 77 درصد و زنان 50 درصد و کمتر از مردان است. در بیشتر کشورهای دنیا میزان فعالیت زنان بیش از 55 درصد است به جز چند کشور در خاورمیانه و شمال آفریقا که فعالیت زنان کمتر از 25 درصد است و ایران نیز جزو این کشورها است.

5- فقر

در این اطلس برای نشان دادن میزان جمعیت فقیر هر منطقه، قارهها را بر اساس نسبت جمعیت زیر خط فقر هر ناحیه به جمعیت افراد زیر خط فقر در دنیا تقسیمبندی کردهاند. از سال 2009 افرادی که روزانه با کمتر از 1/25 دلار زندگی میکنند را زیر خط فقر محسوب میکنند و در حال حاضر 14 درصد از جمعیت جهان زیر خط فقر زندگی میکنند. بر این اساس جنوب آفریقا بیشترین تعداد افراد زیر خط فقر را در خود جای داده و اروپا و آمریکای شمالی کمترین میزان فقر را شاهد است.

6-سرمایههای مازاد

بالا رفتن میانگین سنی در دنیا و پیشرفت تکنولوژی باعث افزایش عمل زیبایی و تولید لوازم آرایشی در دنیا شده است. بر همین اساس در این اطلس 5 کشوری که بیشترین عمل زیبایی را داشتهاند مشخص شدهاند که نشاندهنده سرمایه مازاد در آن کشورها است. کرهجنوبی رتبه یک را در عمل زیبایی دارد که در سال 2014 در این کشور از هر 50 نفر یک نفر عمل زیبایی انجام داده است و پس از آن آمریکا، برزیل، ژاپن و کلمبیا به ترتیب رتبههای دوم تا پنجم را کسب کردهاند. میزان هزینه اینگونه سرمایههای مازاد در جهان، حدود 4/5 تریلیون دلار تخمین زده شده است.

7-گردشگری

رونق گردشگری باعث فعالتر شدن چرخه اقتصادی کشورها میشود و هر چه صنعت گردشگری کشوری پر رونقتر باشد، شانس آن برای جذب سرمایه بیشتر است. براساس آمار سازمان جهانی گردشگری در سال 2015 حدود 1/2 میلیارد سفرهای توریستی در دنیا ثبت شدهاست که نسبت به سال قبل از آن بیش از 4/4 درصد رشد داشته است. فرانسه با 84 میلیون گردشگر و پس از آن آمریکا، اسپانیا، چین و ایتالیا بیشترین آمار ورود گردشگران را در سال 2015 داشتهاند. پیشبینی میشود سهم سفرهای گردشگری به کشورهای در حال توسعه از 45 درصد در سال 2014 به 57 درصد در سال 2030 برسد. پس از منابع انسانی شاخصهای دیگری نیز در تهیه اطلس سرمایهگذاری مورد بررسی قرار گرفتهاند که به این شرحند:

نوآوری و تکنولوژی

مغز انسان و قدرت تجسم آن باعث پیشرفت تکنولوژی و در نهایت باعث تغییر نوع مشاغل و سرمایهگذاریها میشود. این اطلس، نوع فعالیت انسانها را در دنیای مجازی مورد بررسی قرار داده است. بازیهای کامپیوتری همچون بازی ماینکرفت که همزمان نقش یک شبکه اجتماعی را ایفا میکنند در حال گسترش در جهان هستند و پیشبینی میشود تا سال 2025 به بزرگترین بخش صنعت واقعیت مجازی تبدیل شوند. همچنین شبکه اجتماعی فیس بوک با ماهانه بیش از 1/5 میلیارد کاربر و توئیتر با حدود 4میلیارد کاربر فعال در دنیا نشاندهنده افزایش کاربران اینترنت در دنیا هستند و این روند میتواند باعث فعالتر شدن چرخه اقتصاد مشارکتی و تبادلات اینترنتی شود. آمریکا، برزیل، ژاپن و انگلیس در حال حاضر بیشترین میزان کاربران اینترنتی را دارند. در مقابل نیز حملات سایبری در تمام دنیا باعث پرداخت هزینههای هنگفتی شده است. در سال 2015حدود 77 میلیارد دلار هزینه برای جلوگیری از این حملات پرداخت شده است. استفاده از روبات به جای انسان بهعنوان نیروی کار نیز از تبعات پیشرفت تکنولوژی در دنیا است. در سال 2012 ژاپن با بیش از 310 هزار و 508 روبات بیشترین تعداد روبات در دنیا را داشت و در سال گذشته هتلی در این کشور افتتاح شد که تمام کارکنان آن روبات بودند. پیشبینی میشود تا سال 2020 حدود 7 میلیون شغل در دنیا از بین بروند و 2 میلیون شغل به سمت توسعه تکنولوژی و هوش مصنوعی در اقتصادهای نوظهور تغییر جهت بدهند.

دولتها و سیاستهای عمومی

جنگهای پیدرپی در دنیا امنیت سرمایهگذاری را مرتبا تهدید میکند. آمریکا بیشترین بودجه نظامی را در دنیا به خود اختصاص داده که حدود 610 میلیارد دلار است و بعد از آن چین با بودجه 216 میلیارد دلار قرار دارد. نسبت جمعیت شیعه به سنی در کشورهای خاورمیانه در این اطلس مشخص شده است که 2 کشور ایران با 90 درصد شیعه و عربستان 90 درصد سنی مشخص شدهاند. ریسک تکنولوژی در شمال آمریکا و ریسکهای اجتماعی و اقتصادی در اروپا و خاورمیانه، ریسکهای محیطی و سیاسی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بالاترین ریسکهای هر منطقه هستند که در این اطلس مشخص شدهاند. نقشه میزان حملات تروریستی و روند صادرات و واردات مواد مخدر در دنیا نیز منتشر شده است که خاورمیانه در هر دو نقشه بحرانیترین منطقه است. میزان پول از دست رفته در کشورهای در حال توسعه با فعالیتهای غیرقانونی مانند فرار از پرداخت مالیات یکی از موارد مورد توجه در سرمایهگذاری بوده است که چین و روسیه در این زمینه بیشترین پول را از دست دادهاند.

بازار و منابع مالی کمیاب

در این بخش میزان بدهی کشورهای جهان، تبادلات جهانی و صادرات اصلی هر کشور، بازارهای آزاد و شناور، توافقهای تجاری بین کشورها، اختلاف طبقاتی در کشورها، تعداد و تاثیر شرکتهای سهامی، مورد بررسی قرار گرفتهاند. دولت آمریکا با 29/05 درصد از کل بدهیهای دولتی جهان، بیشترین سهم بدهی در جهان را به خود اختصاص داده است و پس از آن ژاپن با 19/99 درصد از بدهی کل جهان در رتبه دوم قرار دارد. بر اساس بررسی بدهیهای کشورها در حال حاضر ونزوئلا در قاره آمریکا در بالاترین میزان ریسک فروپاشی اقتصادی قرار دارد و پس از آن یونان و اوکراین در اروپا و پاکستان در آسیا با اختلاف زیادی نسبت به ونزوئلا در خطر هستند. در این اطلس به قراردادهای سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا–اقیانوسیه (APEC)، اتحادیه اروپا (EU)، مرکوسور (MERCOSUR)، اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (ASEAN)، قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) و پیمان آندین (CAN) مربوط به کشورهای آمریکای لاتین اشاره شده است.

زمین و منابع طبیعی

انتشار گازهای گلخانهای و تغییر شرایط جوی یکی از مهمترین مسائل سیاسی، اجتماعی و محیطی در 10 سال اخیر است و به همین دلیل بیشتر سرمایهگذاریهای جهان به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر پیش میرود. بیشترین انتشار گازهای گلخانهای مربوط به کشورهای چین و آمریکا است. صنایع مختلف کشاورزی، انرژی، خدمات مالی و بیمهای، سفر و گردشگری همه در خطر نابودی قرار گرفتهاند. بیشترین انرژی موجود در کره زمین انرژی خورشید است و این در حالی است که ساخت نیروگاه خورشیدی فضای زیادی را اشغال نمیکند و در ازای آن انرژی زیادی تولید میشود. بررسی ساحلهایی که میزان باد کافی برای ساخت نیروگاههای بادی دارند و انرژی طبیعی موجود در هر کشور نیز برای تهیه اطلس سرمایهگذاری مورد بررسی قرار گرفته است. کشورهایی که با بحران آب روبهرو شدهاند و مردم آن به سوءتغذیه دچار هستند مانند نیجریه، پاکستان و کنیا نیز شناسایی شدهاند. همچنین در این گزارش به این نکته اشاره شده است که میزان تولید زبالههای جامد شهری در تمام دنیا در حال افزایش است و میتواند باعث تخریب سریعتر منابع طبیعی شود.