چند نرخی بودن ارز چه صدماتی به اقتصاد وارد می‌کند؟

علیرضا عسگریمارانی اظهار کرد: شکاف قیمتی که میان دلار مبادلاتی و دلار در بازار آزاد وجود دارد، مسبب ایجاد رانت در صنایع کشور شده که اگر این اختلاف قیمت 15 درصدی برداشته شود میتواند انگیزه تولیدکنندگان داخلی کشور را برای حرکت کردن بیشتر کند چرا که این عمل میتواند رانت موجود در بازار را از بین ببرد.

مدیر عامل شرکت سرمایهگذاری ملی ایران با بیان اینکه تکنرخی شدن نرخ ارز در تمام فضا به نفع اقتصاد کشور و عملی شدن آن بسیار منطقی و عاقلانه است، گفت: اما باید به این نکته توجه کرد که کشورهای کالاپایه مانند کانادا و استرالیا و کشورهایی که تولیدات و صادرات بالایی دارند، طی دو سال گذشته ارز خود را با میانگینی 30 درصدی در مقابل دلار آمریکا تضعیف کردند. برای مثال کشور ترکیه که ارز خود را 35 درصد در مقابل دلار آمریکا تضعیف کرده؛ باتعرفه پایینی که کشور ما برای کالاهای آن دارد، همچنین امکان قاچاقی که از میادین مرزی کشور برای آنها موجود است، توانستهاند از طرق مختلف جنسهای خود را به مملکت ما وارد کنند به طوریکه صنایع ما نتواند با آنها رقابت کند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: بنابراین در ارتباط با این شائبهها نباید در اقتصاد به دنبال این باشیم که ارز تکنرخی شود بلکه باید این نرخ به صورت شناور واقعی تعیین شود تا در جایگاهی قرار بگیرد که به واسطه آن صادرات غیرنفتی کشور تقویت شود و این صادرات غیرنفتی تا جایی افزایش یابد که بتواند با واردات ارز جدیدی که میآورد، ریسک کند و در سطح اقتصاد جهانی این کار را انجام دهد.

عسگریمارانی معتقد است: اگر قرار است نرخ ارز تکنرخی شود دولت باید افزایش تعرفه برای مدت حداقل پنجسال را برای صنایعی که توان رقابتی با صنایع سایر ندارند را در نظر بگیرد که از این طریق توان داخلی صنایع را در درون مملکت پوشش دهد و هم قدرت پیدا کند که این حرکت اقتصادی را در سطح جهان به سرانجام مناسب برساند.

او معتقد است: اما در مجموع مباحث اقتصادی پیچیدگیهایی دارد که باید چند تصمیم باهم گرفته شود که در این صورت اگر نرخ سود بانکی پایین نیاید ممکن است نرخ ارز نرخ واقعی خود را نشان ندهد. به نوعی دیگر، یعنی اینکه اگر نرخ ارز ثابت باشد ولی نرخ سود بانکی بالا باشد یکسری از ایرانیها یا سرمایهگذاران خارجی ممکن است سرمایههای خود را به به بانکهای ایران بیاورند تا بتوانند سود بیشتری دریافت کنند. بنابراین سیاستهای اقتصادی باید با هم تلفیق شوند تا میزان تقسیم صدا یا حرکت اقتصادی با هم تلفیق شود و همزمان نرخ سود واقعی و ارز تکنرخی شود که انشاالله در سال جاری یک اتفاق مثبت و بزرگ اقتصادی پیش بیاید.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که اگر نرخ سود بانکی به دامنه تورم نزدیک شود، آیا تاثیری در بازار سرمایه میگذارد به اقتصادنیوز گفت: در بازار اقتصاد همواره همه بخشهای بازار سرمایه از نرخ سودبانکی تاثیر میپذیرند. یعنی به هرحال p/e در بازار سرمایه کمتر از p/e در بازار پول است چراکه به طور پیشفرص بازار پول، بازاری بدونریسک یا کمریسک اما بازارسرمایه بازاری باریسک است و تفاوت آنها در این است که بازار سرمایه به طور مستقیم در تولید و اشتغال کشور نقش دارد. بانکداری کشور نیز در رشد و توسعه بازار نقش دارد اما به اندازه بازار سرمایه نیست. از این رو کشورهایی که اقتصاد آنها اقتصاد پیش رو است، سعی میکنند تا از بازار پول مالیات بگیرند در حالیکه بازار سرمایه را معافیت بیشتری بدهند در صورتی که در کشور ما به این صورت نیست و از بازار سرمایه مالیات گرفته میشود اما از سایر بازارها همانند سپردههای بانکی، اوراق صکوک و... مالیات گرفته نمیشود.

نرخ سود بانکی باید پایینتر از نرخ تورم باشد

عسگریمارانی در ادامه گفت: جدا از برجام یکی از موفقیتهای دیگر این دولت موفقیت در کنترل وکاهش تورم بوده اما موفقیت در این کنترل و کاهش تورم زمانی میتواند کامل شود که نرخ سود سپرده پایینتر از نرخ تورم باشد. زیرا وقتی مردم ببینند که نرخ سود کمتر از تورم به آنها داده میشود مجبورا تصمیم میگیرند که در بخش تولید سرمایهگذاری کند. افرادی هم که نمیتوانند خودشان کار کنند سرمایه و پولهای خود رابه دست واحدهای تولیدی مثبت و مطمئن مانند صنعت خودرو، کاشی، پتروشیمی، سیمان و... بسپارند تا این صنایع از طریق این نقدینگیها تولیدشان را افزایش دهند و با تولید محصولات رقابتی صادراتشان را بیشتر کنند. پس از این طریق سرمایه بیشتری در بخش تولید سرازیر میشود و مشکل اقتصاد و مشکل اشتغالزایی در کشور حل میشود.

او ادامه داد: این شعار اشتباهی است که میگویند نرخ سود بانکی باید به اندازه تورم باشد؛ بلکه باید این نرخ کمتر از نرخ تورم باشد. به این دلیل که اگر نرخ سود بالا باشد موجب میشود پولی که در حساب بانکی است، بالاترین بازده را در این شرایط اقتصاد کشور داشته باشد. که این یک بیماری اقتصاد را درست کرده و به همین دلیل نمیتوان وام ارزانقیمت در بخش مسکن یا بخش کشاورزی و... داده شود.

عسگریمارانی در پایان اضافه کرد: اقتصاد باید بچرخد یعنی دولت باید به عنوان سیاستگذار برای کشور تصمیماتی بگیرد تا مردم را به سمت تولید و اشتغال حرکت دهد.