جهش ۱۰۰ درصدی واردات بنزین/ دلارهای بنزینی کجا می‌روند؟

پس از گم شدن سالانه حدود ۹ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سطح شبکه انتقال و توزیع کشور حالا نوبت به گم شدن محموله بنزینهای وارداتی شده است.

در طول دو سال گذشته حجم واردات بنزین ایران به صورت افسار گسیختهای افزایش یافته به طوریکه سال گذشته حدود سه میلیارد و ۲۰۰ میلیون لیتر بنزین به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار وارد ایران شده است.

از سوی دیگر در حالی حجم واردات بنزین ایران سال گذشته رکورددار شده که در طول حدود یک دهه گذشته با اجرای طرح سهمیه بندی و عرضه کارتی بنزین هیچگاه حجم واردات این فرآورده نفتی به بیش از دو میلیون لیتر در روز نرسیده بود.

همزمان با افزایش بی سابقه واردات بنزین، ساخت طرحهای جدید پالایشگاهی ایران شامل احداث پالایشگاه نفت سنگین بهمن گنوی جاسک، پالایشگاه میعانات گازی پارس شیراز، پالایشگاه آناهیتای کرمانشاه، طرح توسعه و بهینهسازی پالایشگاه نفت اصفهان و طرح توسعه و تثبیت پالایشگاه نفت آبادان هم تاکنون پیشرفت چندانی نداشته و در مرحله مطالعات متوقف مانده است.

در این بین وضعیت ساخت فاز اول پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس و طرح بنزین سازی پالایشگاه نفت بندرعباس هم از پیشرفت لاک پشتی برخوردار است و به نظر نمیرسد امکان بهرهبرداری از این دو طرح نفتی در سالجاری فراهم شود.

این در حالی است که در روزهای پایانی سال گذشته، بیژن زنگنه وزیر نفت در مراسم روشن کردن نمادین مشعل پالایشگاه ستاره خلیج فارس با اشاره به بهرهبرداری از فاز اول این پالایشگاه میعانات گازی، تاکید کرده بود: سال ۹۵، سال خودکفایی ایران از واردات بنزین است.

با این وجود روز گذشته سایت خبری وزارت نفت با انتشار گزارشی به نقل از مسئول مستقیم اجرای فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس منتشر کرد که به استناد این گزارش هم اکنون تکمیل و بهرهبرداری از بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان با مشکلات شدید مالی دست و پنجه نرم میکند.

محمدعلی دادور قائم مقام پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با تاکید بر اینکه بدون شک با کمبود بودجه و نقدینگی، بهره برداری از فازهای پالایشگاه به تاخیر میافتد، گفته است: کمبود بودجه امکان رسیدن فازها را به مرحله تولید به تعویق میاندازد، زیرا واحدهای کاتالیستی و تحت لیسانس نیازمند تزریق بودجه و ایجاد شرایط مناسب هستند.

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه تکمیل فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیازمند تزریق نقدینگی است، تصریح کرد: بدون شک بدون بودجه و نبود نقدینگی بهرهبرداری از فاز نخست پالایشگاه با تولید ١٢٠ هزار بشکه میعانات به خرداد ماه سالجاری نمی رسد.

به گفته قائم مقام پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس برای تکمیل چهار واحد اصلی فاز نخست این پالایشگاه به یکهزار میلیارد ریال نقدینگی و در بخش خرید کالا، ٥٠ میلیون یورو اعتبار و اشتغال به کار بیش از ١٠ هزار نفر هستیم که در صورت نبود بودجه با مشکل جدی در راه اندازی فاز نخست روبرو خواهیم شد.

بنزینهای وارداتی در ایران گم شدند

عباس کاظمی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی سال گذشته از بهره برداری واحد تقطیر پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا بهمن و سپس اسفند ماه سال ۱۳۹۴ خبر داده بود. با این وجود، این وعده هیچگاه محقق نشد و قرار است واحد تقطیر این پالایشگاه میعانات گازی خرداد ماه امسال راهاندازی شود.

مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی درحالی وعده بهره برداری از واحد تقطیر پالایشگاه خلیج فارس را تا پایان بهار امسال میدهند که بنا بر اظهارات قائم مقام این پالایشگاه، راه اندازی واحد تقطیر به تزریق منابع مالی نیاز دارد و هم اکنون نبود نقدینگی بزرگترین علامت سئوال بهرهبرداری از این پروژه نفتی به شمار میرود.

در این بین در حالی با ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون یورو منابع مالی امکان راه اندازی واحد تقطیر پالایشگاه ستاره خلیج فارس و ایجاد زمینه توقف واردات بنزین فراهم می شود که اخیرا شرکت ملی نفت ایران و شرکت ویتول سوئیس قراردادی به منظور واردات بنزین و حتی تهاتر نفت خام با بنزین امضا کردهاند.

در همین حال درحالی به استناد آمارهای رسمی سال گذشته بیش از ۳.۲ میلیارد لیتر بنزین وارد ایران شده که جهش مصرف داخلی این فرآورده نفتی سال گذشته در محدوده دو درصد بوده است اما حجم واردات در مقایسه با سال ۹۳ رشدی حدود دو برابری را تجربه میکند.

به عبارت دیگر در حالی رشد مصرف داخلی بنزین تنها دو درصد بوده که سال ۹۴ در مقایسه با سال ۹۳ حجم واردات بنزین از ۴.۵ میلیون لیتر به بیش از ۹ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است.

مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی درباره دلایل اختلاف ۹۸ درصدی بین مصارف داخلی و واردات بنزین در سال ۹۴ تنها به یک جمله بسنده میکنند: «بنزین وارداتی را ذخیره سازی میکنیم.»

با این شرایط سئوالی که این روزها بیش از هر زمان دیگری مطرح بوده، آن است که با توجه به افزایش دو درصدی مصرف بنزین داخل چرا واردات این فرآورده نفتی ۱۰۰ درصد افزایش می یابد؟ و با توجه به نیاز شدید مالی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، چرا دلارهای نفتی ایران خرج خرید بنزین از شرکتهای سوئیسی میشود؟