5 سناریوی کاهش قیمت پلیمرها

با توجه به تجربه معاملات در این بازار، هرچند که کاهش قیمتها هنوز هم میتواند ادامه داشته باشد، ولی با برخی شواهد فنی، میتوان به بهبود بازار در آینده امیدوار بود.

معاملات محصولات شیمیایی در بورس کالای ایران بر خلاف هفته پیش از آن رونقی محسوس را نشان داده که از بهبود انتظاری حجم تولید در صنایع میان دستی محصولات پتروشیمی حکایت میکند. این نکته را باید جدی گرفت زیرا امیدواریها به تقویت حجم تولید را افزایش داده و میتواند به بهبود کلی اوضاع در بازار محصولات پتروشیمی منتهی شود. از سوی دیگر با توجه به عرضههای نسبتا مطلوب روز گذشته و البته حضور منطقی خریداران، حجم معاملات هفتگی این گروه کالایی نزدیک به 36 درصد رشد داشته که میتوان از آن بهعنوان بازگشت تولیدکنندگان به فرآیند تولید نام برد.

این ویژگی در بازار محصولات شیمیایی در کنار قیمتهای پایین پلیمرها میتواند به آغاز روندی جدید از بهبود بازار منتهی شود هرچند که اغلب صاحب نظران این حوزه به صراحت در این خصوص اظهارنظر نمیکنند. در هر حال باید گفت که با توجه به گذشت زمان و تغییراتی جدی در بازار محصولات پتروشیمی، این بازار به آرامی در حال تغییر شکل است که البته از دلایل فنی و سنتی خاصی برخوردار است. هماکنون و برای تحلیل دقیق شرایط کلی بازار باید دلایل افت نرخها را بررسی کرده تا بتوان چشم انداز خروج از رکود را در کوتاه مدت تخمین زد. با توجه به شرایط خاص بازار و سناریویهای کلی کاهش قیمتها، میتوان در نهایت این گونه استناد کرد که دوره کاهش قیمتها چندان هم طولانی نخواهد شد و بازار به سمت بهبود حجم تولید و البته تثبیت قیمتها حرکت خواهد کرد.

5 سناریوی کاهش قیمت پلیمرها

همان گونه که روز گذشته به آن اشاره کردیم، جهتگیری نزولی قیمت پلیمرها در بازار آزاد باز هم ادامه یافت تا جایی که شتاب نزولی روزهای قبل را حفظ کرده و حتی عمق و وسعت بیشتری را نیز تجربه میکند. ضعف معاملات در بورس کالا و بیمیلی خریداران در کنار دورنمای مبهم تولید در صنایع پایین دستی و همچنین ضعف مبرم تقاضای موثر، مواردی است که تاکنون به افت قیمتها منجر شده و البته ضعف نقدینگی و بالابودن نسبی عرضهها در بازار آزاد، باز هم به وخامت بیشتر اوضاع افزوده است. این در حالی است که با توجه به عرف معاملاتی در این بازار در کنار بازارهای مشابه و همچنین جهتگیری کلی قیمتها که باعث میشود روند صعودی و یا نزولی ایجاد شده، مدتی میهمان بازار باقی بماند، به نظر میرسد جهتگیری کاهشی قیمتها باز هم ادامه داشته ولی نمیتوان به صراحت گفت که این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

در هر حال باید به این نکته اشاره کرد که قیمتهای پایین فعلی شاید یکی از کمترین قیمتهای روزهای اخیر باشد. این شرایط را باید این گونه تکمیل کرد هماکنون در بازار داخلی و البته بهصورت پراکنده و گاهی با حجمهایی بسیار پایین، قیمتهایی کمتر از نرخهای بورس نیز پیشنهاد شده که نشان دهنده ابهام در بازار و همچنین خروج معاملات از حالت طبیعی آنها است. به عبارت دیگر در صورتی که برای خرید یک کالای خاص در گوشه و کنار بازار به دنبال قیمتهایی پایین باشیم میتوانیم حتی قیمتهایی کمتر از قیمت تمام شده در بورس کالا را نیز بدست آورده هرچند که این ادعا در مورد بسیاری از کالاهای مشهور و رایج نیز تجربه میشود. با توجه به این شرایط و برای تحلیل اوضاع این روزهای بازار باید چند سناریوی خاص را برای توجیه این وضعیت مورد نظر قرار دهیم.

سناریوی اول را میتوان خرید از بورس کالا با قیمتهایی بسیار پایین تر دانست که البته چندان هم دور از ذهن نیست. بهعنوان مثال در روزهای پایانی سال گذشته به یکباره حجم معاملات بورس کالا افزایش یافت آن هم با قیمتهایی بسیار کمتر از نرخهای فعلی یعنی با وجود رقابت اسفندماه سال گذشته، باز هم قیمتهایی بسیار پایین به ثبت رسید که با توجه به قیمتهای تمام شده آنها، امکان فروش در بازار داخلی با قیمتهایی کمتر وجود دارد.

سناریوی دیگر را باید خرید بهوسیله کدهای معاف از مالیات دانست یعنی آن دسته از خریدارانی که در مناطق آزاد قرار دارند و البته به دلیل ذات صادراتی بودن آنها، معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند، مواد اولیه مورد نیاز خود را در مسیر حرکت یا حتی پس از آن، به سرزمین اصلی وارد کرده و در بازار داخلی و مخصوصا تهران به فروش میرسانند. این مطلب هرچند که بارها تجربه شده ولی به آرامی در مسیر تقلیل و تضعیف قرار گرفته است یعنی نمیتوان به کل بازار تعمیم یافته بلکه بخش محدودی از گریدها را در بر میگیرد. سناریوی سوم را باید فروش مستقیم شرکتهای بزرگ پتروشیمی به بازار داخلی دانست یعنی میتوان این احتمال را مطرح کرد که عرضههایی به موازات بورس کالا به ثبت رسیده و سپس با قیمتهایی کمتر در بازار داخلی به فروش میرسد. این سناریو را باید این گونه تکمیل کرد که برای ثبت قیمتهایی پایین در بازار داخلی یا ارزش افزوده پرداخت نشده یا قیمتهایی بسیار پایین تر به خریدار عرضه شده است که هر دو این موارد نمیتواند چندان هم فراگیر باشد زیرا با تجربه ماههای اخیر شرکتهای پتروشیمی همخوانی ندارد. از سوی دیگر نگاهی تحلیلی به آمار و ارقام معاملات در بورس کالا و همچنین حجم تولید و صادرات نشان میدهد که این احتمال به آرامی در حال رنگ باختن است ولی هنوز هم بهصورت ناملموس وجود داشته و دارد.

سناریوی چهارم را باید خریدهای اعتباری به شمار آورد، زیرا بسیاری از معاملات ماههای اخیر در بورس کالا یا حتی بازار داخلی بهصورت اعتباری و مدتدار صورت گرفته و هماکنون به زمان سررسید این مطالبات نزدیک شدهایم. این وضعیت باعث خواهد شد که عرضهکنندگان هم اکنون مجبور باشند تا قیمتهای فروش خود را کاهش داده و به عبارت ساده تر به هر قیمتی اجناس خود را به فروش برسانند. این مطلب در شرایطی به ثبت میرسد که ضعف فراگیر نقدینگی نیز در بازار خودنمایی کرده یعنی عرف نامطلوب خرید اعتباری و فروش نقدی برای کسب نقدینگی و به تعویق انداختن مطالبات ( در اصطلاح بازار به این اقدام نقد و عرف کردن میگویند) باز هم خودنمایی کند. سناریوی پنجم را باید در دورنمای منفی قیمتها جستوجو کرد یعنی با توجه به ترس فعالان بازار از کاهش قیمتهای پایه در بورس کالا، از هم اکنون هم حجم خرید خود را کاهش داده یا آن را متوقف کردهاند و هم تلاش میکنند تا اجناس موجود را به هر شکل ممکن به فروش برسانند.

این نکته نیز در رفتار فعالان بازار قابل مشاهده است، ولی باید گفت که هماکنون حتی قیمتهای جهانی محصولات پتروشیمی اعلام نشده و باید تا اعلام رسمی آنها تا روز جمعه منتظر ماند حتی برخی از قیمتهای مورد استناد در روز دوشنبه در بازارهای جهانی اعلام میشود، بنابراین باید نگران این طرزفکر بود هرچند که وضعیت گریدهای مختلف با یکدیگر متفاوت است. نگاهی به 5 سناریوی فوق نشان میدهد که به رغم کاهش قیمتها و همچنین ترس فعالان بازار از ادامه این وضعیت کلی، بازار مستعد تغییر شکل بوده ولی به زمان نیاز دارد. در نهایت باید گفت که هرچند تغییر شکل قیمتها احتمالا سرنوشت بازار خواهد بود ولی این انتظار نیز وجود ندارد که از فردا قیمتها بهصورت شتابانی به مسیر افزایش نرخ بازگردد.