یکسان بودن 85 درصد از خطاها در دو دوره شوک نفتی

فرشاد مومنی در «سمینار اقتصاد ایران در چشم انداز سال 1395» اظهار کرد: گرفتاری اقتصاد ایران در این است که چون دستیابی ما به مقام توصیف امکان پذیر نیست مقام تحلیل در انزوای کامل به سر می برد و به همین جهت در اقتصاد سیاسی با آزمون و خطاهای نافرجام روبرو هستیم و آزمون های مکرر در معرض آزمون قرار میگیرد.

وی افزود: ما در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی با بهرهگیری از کارشناسان مطرح کشور تجربه ایران و نظام قاعده گذاری آن در شوک نفتی اول (سال های 53 تا 56) را با تجربه شوک آخر نفتی (سال های 1384 تا 1390) را مقایسه کردیم و این مقایسه نشان داد بیش از 85 درصد خطاهای سیاستی که در شوک اول نفتی رخ داده بود در شوک آخر هم تکرار شد.

مومنی خاطرنشان کرد: در این فاصله تعداد دانشکدههای اقتصاد بیش از 100 برابر و تعداد استادان و کارشناسان رشته اقتصاد چند 10 برابر شده است و حال باید پرسید چرا بود و نبود این ظرفیت به شدت تحول یافته کارشناسی اثر عملی خاصی در ارتقاء سیاست گذاری کشور نداشته است!

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: این یک مسئله بنیادی ملی است و از آنجائی که در جاهای دیگر هم تجربه شده می توانیم منطقهای آن را بشناسیم و از آنها به شکل عالمانه در تحلیل استفاده کنیم.

وی اضافه کرد: اقتصاد شناسان بزرگ توسعه از مشاهده چنین واقعیتهایی به صورت مکرر در جهان استفاده معرفتی بسیار قابل اعتنایی کردهاند که به لحاظ مضمونی در سطح نظری با عنوان برگشت پذیری در زمینه عملکرد واحدهای اقتصادی و برگشت ناپذیری روند تحولات ذخیره دانش بشری صورت بندی شده است؛ درواقع روند انباشت دانش بشری برگشت ناپذیر بوده و دائما انباشت رخ می دهد.

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: از اینجا میتوان ریشههای توسعه نیافتگی را جستجو کرد؛ یعنی انباشت ذخیره دانایی لازم است ولی کافی نیست؛ شرط کفایت در کلی ترین بیان این است که ساختار نهادی باید بیش از آن که مشوق رانت و ربا و فساد باشد باید مشوق دانایی، کارایی و بهره وری باشد.

این اقتصاددان با بیان اینکه اقتصادهای پیش رو در توسعه تمرکز ویژهای روی علوم شناختی دارند و معتقدند اقتصاد علم انتخاب است، افزود: سازههای فکری یعنی فرهنگ و توسعه اتفاق نمیافتد مگر اینکه همه ما برای خود مسئولیت تعریف کرده باشیم؛ چرا که با برخورد واقع بینانه با مسائل است که میتوانیم گرهها را باز کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر علم در ایران یک نیروی اجتماعی قدرتمند نیست و در مجموع زور اجتماعی دانایی به غیر دانایی نمیرسد و اگر بخواهیم توسعه اتفاق بیفتد اول باید سازههای ذهنی تغییر کند.