اهرم نفتی رشد بورس تهران

درحالیکه نگرانی از ایجاد یک فضای رکودی در پی کاهش حجم و ارزش معاملات در روزهای اخیر وجود داشت، افزایش تقاضای سهام گروههای کالایی بر درکمین بودن خریداران برای دریافت سیگنالی بنیادین تاکید دارد.

معاملات بورس تهران روز گذشته در حالی ادامه یافت که شاخص کل در ابتدای ساعات معاملات در سقف کانال 75 هزار واحدی قرار داشت و آرام آرام تا پایان ساعات معاملاتی با رشد 312واحدی به عدد 76 هزار و 293 واحد رسید. پس از گذشت ماهها که تمام توجهات به صنعت خودرو معطوف بود، به نظر میرسد حالا بازار به آرامی توجه خود را به سمت گروههای دیگر میبرد. روز گذشته از میان 37 صنعت بورسی، 22 صنعت با رشد شاخص و در طرف دیگر 13 صنعت با افت شاخص مواجه شدند. نکته قابل توجه معاملات روز گذشته، کاهش محسوس ارزش معاملات در بورس و فرابورس بود. طی معاملات دیروز در بورس تهران، اندکی بیشتر از یک میلیارد ورقه بهادار به ارزش 230 میلیارد تومان و در 72 هزار نوبت دست به دست شد با احتساب معاملات بلوکی. این در حالی است که در ماههای پایانی سال گذشته ارزش معاملات روزانه 2/5 تا 3 برابر این مقدار بود. تعداد معاملات نیز نسبت به آن دوره تقریبا نصف شده است.

خیزش پالایشگاهها

بهای جهانی هر بشکه نفت خام طی چهار ماه اخیر رشد آرامی را تجربه کرده است. در حالی که متوسط قیمت هر بشکه نفت برنت در ژانویه سال میلادی جاری حدود 31 دلار بود، حالا این قیمت از مرز 49 دلار نیز عبور کرده است. همین موضوع سبب شد که سهام شرکتهای پالایشی در روز گذشته بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در واقع این پالایشگاهها بودند که زمینه رشد شاخص کل را در روز گذشته فراهم کرده و نشانههایی هرچند کمرنگ از لیدری بازار را از خود نشان دادند.

از میان شرکتهای حاضر در گروه فرآوردههای نفتی، «شبندر» (پالایشگاه بندرعباس)، «شپنا» (پالایشگاه اصفهان) و «شبریز» (پالایشگاه تبریز) بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل گذاشتند و قیمت پایانی هر کدام از این نمادها تقریبا 5 درصدرشد کرد. ارزش معاملات در این گروه نیز از متوسط ماهانه خود پیشی گرفته است. ارزش معاملات در گروه فرآوردههای نفتی طی یک ماه اخیر تقریبا 125 میلیارد تومان بوده است که برای 23 روز معاملاتی اخیر رقم میانگین حدودا 5/5 میلیارد تومانی را نشان میدهد. این در حالی است که ارزش معاملات این صنعت در روز گذشته تقریبا 19 میلیارد تومان بود.

در واقع افزایش قیمت نفت باعث شده است پالایشگاهها دوباره بخشی از توجهات فعالان بازار را به خود جلب کند. قرار گرفتن قیمت نفت در بالای قیمت متوسط از ابتدای سال میلادی باعث شده برخی از فعالان بازار با قدرت بیشتری روی نمادهای پالایشگاهی ریسک کنند. چنانچه قیمت نفت در محدودههای فعلی تثبیت شود، احتمالا اوضاع پالایشگاهها بهتر از شرایط فعلی خواهد شد. این شرکتها در بودجههای سالانه خود و در اولین پیشبینیهای سال 1395 بهای نفت را در محدوده 30 تا 40 دلار در نظر گرفتهاند. تثبیت بهای نفت در قیمتهای بیش از 40 دلاری میتواند زمینه را برای تعدیل مثبت این شرکتها فراهم کند. البته این موضوع مشروط به همراهی قیمت فرآوردههای نفتی همگام با نفت است.

از طرف دیگر دولت نیز برای بودجه سال جاری، قیمت نفت را حدود40 دلار در نظر گرفته است. بنابراین، رشد قیمت نفت نه تنها میتواند بهصورت مستقیم صنعت پالایشگاهی را رونق بخشد، بلکه بهطور غیرمستقیم میتواند سایر گروههای بورسی را نیز از درآمدهای نفتی بهرهمند سازد. این در حالی است که اغلب کارشناسان بینالمللی در حوزه نفت، رشد بیشتر بهای نفت یا تثبیت آن در قیمتهای فعلی را با برخی موانع ارزیابی میکنند. اما آنچه در واقعیت تجربه میشود، رشد آرام نفت و ایجاد چشماندازی مثبت برای اقتصاد ایران است. نباید فراموش کرد که 5 ماه پیش، نفت برنت قیمتهای کمتر از 30 دلار را نیز در هر بشکه تجربه کرد. از آن محدوده قیمتی تاکنون، نفت بیش از 70 درصد رشد قیمت داشته است. اگرچه بهای نفت هنوز فاصله زیادی تا اوج دارد (قیمتهای بیش از 100 دلاری)، اما دست کم از کف قیمتی نیز رشدهای مناسبی داشته است. این مسائل باعث ایجاد خوشبینیهایی در صنعت پالایشی کشور شده است.

فعالان بازار هنوز «دست به مهرهاند»

روند معاملات روز گذشته، نکته مهم دیگری را نیز به فعالان بازار گوشزد کرد. از زمان رشد شاخص کل تا محدوده 81 هزار واحد و سپس آغاز اصلاح قیمتها، تاکنون شاخص کل اصلاح 6/4 درصدی را تجربه کرده است. ارزش معاملات نیز کاهش یافته و نشانگر رکودی نسبی در معاملات سهام است. طبیعی است که با کاهش قیمتها تعداد فروشندگان کاهش یافته و فشار فروش حاکم بر بازار تعدیل میشود. مشکل جایی آغاز میشود که خریداران اصلاح قیمتها را کافی ندانند و برآیند تصمیمات سمت تقاضا موجب ایجاد حمایتهای قیمتی نشود. در آن صورت است که بازار وارد مرحله رکودی عمیق میشود. درست مانند آنچه در بازه زمانی ابتدای سال 93 تا اواخر آذر سال 94 تجربه شد. معاملات روز گذشته نشان داد که فعالان بازار هنوز برای ورود به بازار و خرید آماده هستند و تنها منتظر ایجاد تغییرات واقعی در اقتصاد و سودآوری شرکتها هستند. به رغم آنکه بسیاری از کارشناسان قیمتهای فعلی نفت را شکننده میدانند و احتمال بازگشتهای قیمتی چندان پایین نیست، اما فعالان بازار به آن واکنش نشان داده و برای خرید سهام پالایشگاهها صف تشکیل دادند.

این موضوع میتواند تا حد زیادی خوشحالکننده باشد؛ چرا که نشان میدهد نقدینگی خارج شده از بورس از ابتدای سال جاری، بهطور کامل بازار سهام را فراموش نکرده است و تنها منتظر فرصتی است تا بتواند با ریسکی کمتر ورود به بازار را از سر بگیرد. در واقع به نظر میرسد فعالان بازار این بار منتظر نشانههای واقعی هستند و انتظارات صرف دیگر نمیتواند نقش تنها محرک بازار را بازی کند.

خودروییها همچنان در نوسان

طی معاملات روز گذشته، گروه خودرویی باز هم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. اما روند اخیر شاخص گروه خودرویی و نمادهای این گروه نشان داده است که بازار برای ادامه رشد قیمت در این نمادها مردد باقی مانده است. از طرفی منتشر شدن سهام جایزه در برخی نمادها و از طرف دیگر بازدهی قابل توجه این نمادها از ابتدای زمستان سال گذشته، باعث شده است گروه بزرگی برای شناسایی سود آماده باشند. از طرف دیگر همچنان انتظارات از این صنعت در پسابرجام بالا است و سهامداران این گروه امیدوارند فعالیت این شرکتها بسیار سودآورتر از گذشته شود. اکثر نمادهای خودرویی در روز گذشته با افت قیمت مواجه شدند. این در حالی است که نمادهای گروه خودرویی در روزهای گذشته نیز روند خاصی را از خود نمایان نکردهاند.

در نتیجه گروه خودرویی بیشترین تاثیر منفی را برشاخص کل گذاشت و از میان نمادهای خودرویی، سهام شرکت ایران خودرو بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل گذاشت. همچنین نمادهای «حکشتی»، «فولاد»، «فملی» و «آکنتور» نیز در ردههای بعدی بیشترین تاثیرگذاری منفی بر شاخص کل قرار گرفتند و هریک به ترتیب دماسنج بازار را 25، 19، 14 و 12 واحد تنزل دادند. همچنین پس از نمادهای پالایشی، «کچاد»، «کگل» و «تیپیکو» بیشترین اثر مثبت را برای شاخص کل به ارمغان آوردند.

بیشترین رشد قیمتها در روز گذشته متعلق به نمادهای تولید محور خودرو، تولیدی مهرام، کاشی پارس، رادیاتور ایران، تایدواتر خاورمیانه، بیمه دانا و لامپ پارس شهاب بود. در مقابل نمادهای رینگسازی مشهد، سایپا آذین، سرمایهگذاری اعتبار ایران، شیر پاستوریزه پگاه خراسان، کنتورسازی ایران، محورسازان ایران خودرو و صنایع خاک چینی ایران با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.

همچنین در بازار روز گذشته نماد معامله بلوکی حمل و نقل بینالمللی خلیج فارس، اوراق مشارکت ملی نفت، اوراق مشارکت شهرداری سبزوار و سهام تایدواتر خاورمیانه بیشترین تقاضا را داشتند. در مقابل سهام سایپا آذین، کنتورسازی ایران، صنایع ریختهگری ایران، داروسازی فارابی، اوراق مشارکت سایپا، جام دارو و صنایع شیمیایی سینا با بیشترین عرضهها مواجه بودند.در پایان معاملات دیروز زامیاد با معامله 62 میلیون سهم بیشترین حجم معاملات و پالایش نفت اصفهان با معامله بلوکی 166میلیارد ریالی بیشترین ارزش معاملات را در اختیار داشتند.