اوج‌گیری نفوذ وزیر نفت ایران در اوپک

به گزارش ارانیکو به نقل از شانا، به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، وزیر نفت ایران در ماههای اخیر، همزمان با تلاش این کشور برای بازگشت به بازارهای جهانی در پی پایان تحریم های غربی علیه ایران، نقش نیرومندتری در میان بزرگ ترین تولیدکنندگان انرژی جهان پیدا کرده است.

نفوذ زنگنه در حالی اوج میگیرد که عربستان سعودی همزمان با آغاز طرح بسیار گستردهای برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، در ماه گذشته علی النعیمی وزیر نفت خود را پس از مدتها، تغییر داد و اکنون به نظر میرسد قدرت صنعت نفت این کشور بیشتر در دست محمد بن سلمان معاون ولیعهد و دومین فرد قدرتمند این کشور قرار داشته باشد.

به گفته جان هال رئیس موسسه انگلیسی آلفا انرژی، که از مدتها پیش اوپک را زیر نظر دارد، با رفتن النعیمی، اکنون زنگنه پرنفوذترین فرد اوپک است. وی افزود: زنگنه برای به حداکثر رساندن تولید تلاش خواهد کرد و سعودیها دیگر مصالحه نخواهند کرد.

به گفته افراد آگاه، زنگنه پس از بازگشت به وزارت نفت، دیدگاه خود را بر نظم دادن مجدد به موازنه قدرت در میان بزرگترین تولید کنندگان نفت جهان به ویژه عربستان سعودی متمرکز کرده بود که بزرگترین رقیب ایران و رهبر بالفعل اوپک به شمار میرود.

جمی وبستر عضو مرکز سیاست انرژی جهانی دانشگاه کلمبیا، گفت: زنگنه در اوپک امتیازات زیادی از جمله افزایش تولید ایران و تجربیاتش را دارد. زنگنه ٦٣ ساله تاکنون چند تلاش برای کاهش سیل نفت خام از سوی اوپک، شامل ایران و کشورهای غیرعضو مانند روسیه و آمریکا را خنثی کرده است.

با اینکه مازاد عرضه موجب پایین آمدن بهای نفت خام به میزان بی سابقهای در زمستان شد، اما از دید ایران پیشنهادها برای کاهش سطح تولید، تلاشی برای محدود کردن روند فزاینده فروش نفت این کشور است.

سازمان کشورهای صادر کننده نفت «اوپک» با ١٤ عضو، تولید بیش از یک سوم نفت جهان را در اختیار دارد. زنگنه چند درخواست را برای مصاحبه رد کرده است. ایران و عربستان سعودی از سیاست نفتی به عنوان ابزاری برای رقابت در مسیر نفوذ در خاورمیانه استفاده میکنند و اکنون روابط دیپلماتیک آنها در پایین سطح از نظر تاریخی قرار گرفته است.

تهران میخواهد که تولید خود را به سطح پیش از تحریمها یعنی ٤ میلیون بشکه در روز یا بیشتر برساند که در در پی محدود شدن تجارت و معامله با ایران توسط آمریکا و غرب برسر برنامه هستهای ایران، به کمتر از ٢ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در روز کاهش یافت. زنگنه روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت: تولید ایران اکنون به ٣ میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه در روز رسیده است و سطح تولید پیشین نزدیکتر میشود.

زنگنه که از ١٩٩٧ تا ٢٠٠٥ نیز وزیر نفت بود، به خطرپذیری شهرت یافته است، زیرا در جنگ تولید نفت با عربستان سعودی، پا به پای تولید عربستان پیش میرفت تا جایی که موجب کاهش بهای نفت به ١٠ دلار برای هر بشکه در اواخر ١٩٩٠ شد. وی سپس با النعیمی به توافقی برای محدود کردن تولید رسید که موجب افزایش بهای نفت به مدت یک دهه شد.

زنگنه از هنگام انتصاب مجدد به سمت وزیر نفت در ٢٠١٣ بیشتر همتایان سعودی خود را ناامید و خنثی کرده است از جمله یک طرح با حمایت عربستان و توافق روسیه در آوریل گذشته برای تعیین محدودیتهای تازه بر سطح تولید نفت، در پی مخالفت ایران، شکست خورد.

وی که در مدت ٢٥ سال، پستهای گوناگون وزارتی را به عهده داشته است، به عنوان شاهزاده وزیران شهرت پیدا کرده است. زنگنه در دوره خدمات دولتی خود در هنگام جنگ با عراق، با واردات مواد غذایی، ساخت جاده و تجهیزاتی برای منحرف کردن موشکهای فرانسوی عراق، به جنگ کمک کرد.

وی که در دوره تصدی وزارت نیرو، چند سد ساخته است، در دوره محمد خاتمی رئیس جمهوری اصلاح طلب وزیر نفت بود و پس از انتخاب محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری در ٢٠٠٥ برکنار شد. به عنوان یک مذاکره کننده سرسخت و تند مزاج شهرت دارد، هر چند که در نهایت میتوان با وی به مصالحه رسید.