شمارش معکوس آغاز صادرات گاز به عراق

امضای تفاهمنامه صادرات گاز ایران به کشور عراق در سال 88 صورت گرفت. دو سال بعد این تفاهمنامه به قرارداد تبدیل شد. بر اساس این قرارداد ایران متعهد میشد که روزانه 20 تا 25 میلیون متر مکعب گاز به عراق صادر کند. حجم این قرارداد که به منظور تأمین سوخت نیروگاههای «المنصوره» و «الصدر» بغداد است، با الحاقیهای به 25 میلیون مترمکعب رسید با این تبصره که در روزهای گرم سال این مقدار تا 35 میلیون مترمکعب افزایش یابد.

آبان ماه سال گذشته نیز دومین قرارداد صادرات گاز ایران به عراق به امضا رسید تا روزانه 25 تا 40 میلیون مترمکعب گاز برای تأمین سوخت نیروگاه «شط البصره» ارسال شود. اگر چه طبق قرارداد نخست، باید صادرات گاز ایران به عراق از سال 2013 آغاز میشد، اما به دلیل مسائل امنیتی در کشور عراق ساخت خط لوله در این کشور مطابق با برنامه پیش نرفت.

اواخر فروردین ماه سال 94 «علیرضا غریبی» مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران اعلام کرد که تست 50 کیلومتر از خط لوله صادرات گاز به عراق آغاز شده و در مرحله بعد، تست 47 کیلومتر باقیمانده این خط نیز انجام میشود؛ بر این اساس صادرات گاز به کشور عراق از اردیبهشتماه میسر میشود؛ اما این وعده محقق نشد.

«حمیدرضا عراقی» معاون وزیر نفت در میانه بهار 94 درباره تأخیر صادرات گاز به کشور عراق با تأکید بر این که آمادگی برای صادرات گاز به این کشور وجود دارد، گفت: «البته تست خط لوله صادرات گاز به عراق در اردیبهشت ماه آغاز شد اما به دلیل مشکلات فنی عملیات به اتمام نرسیده است. اگرچه به دلیل شرایط منطقه، تست خط لوله صادراتی با کمبود آب مواجه است اما عملیات تست همچنان در حال انجام است و  امیدواریم این عملیات تا خردادماه به اتمام برسد.»

این عملیات تست و راه اندازی در مرحله اول تا اواسط تابستان و در مرحله دوم تا اواسط زمستان کامل شد و خط لوله 97 کیلومتری صادرات گاز به عراق که از چارمله در استان ایلام آغاز و در نفت شهر (مرز ایران و عراق) به پایان میرسد از ابتدای اسفند 94 آماده ارسال گاز به این کشور است.

طبق گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، قرار بود صادرات گاز به عراق از اسفندماه سال گذشته آغاز شود اما این مهم محقق نشد. پیگیری خبرنگار تسنیم حاکی از این است که دو طرف هنوز در خصوص نحوه انتقال وجه پول خرید گاز از ایران به توافق نظر نرسیدهاند و مذاکرات بر سر این موضوع ادامه دارد.

در پایان اردیبهشتماه 95، هیئتی از بانک مرکزی ایران عازم عراق شد تا این مسئله را حل و فصل کند. در این سفر وزارت برق عراق که خریدار گاز ایران است، پایان خردادماه و اوایل تیرماه را زمان مناسب برای آغاز دریافت گاز از ایران اعلام کرد و شرکت ملی گاز ایران نیز این زمان را مورد تأیید قرارداد.

قرار است با اجرای نخستین قرارداد صادرات گاز به عراق، از ابتدای تیرماه سال جاری، ارسال گاز به عراق با حجم روزانه چهار میلیون مترمکعب آغاز شود و در ادامه تابستان به هفت میلیون مترمکعب در روز برسد. صادرات گاز ایران به عراق در سال نخست در مرز 7 میلیون مترمکعبی باقی خواهد ماند و از ابتدای تیرماه سال آینده این رقم به 14 میلیون مترمکعب افزایش مییابد. مقررشده میزان صادرات گاز ایران به عراق از تیرماه سال 97 به 25 میلیون مترمکعب برسد و در روزهای گرم تابستان 97 این رقم تا 35 میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد.

طبق قرارداد به امضا رسیده، حجم صادرات گاز به عراق در آغاز فصل سرما در سال 97 به 25 میلیون مترمکعب کاهش مییابد. قرارداد صادرات گاز به عراق 6 ساله است و صادرات گاز ایران به عراق برای تأمین سوخت نیروگاههای بغداد با حجم 25 میلیون مترمکعب ادامه مییابد و در فصل گرم این رقم تا 35 میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.

میزان درآمد ایران از صادرات گاز به عراق حدود 4 میلیارد دلار در سال پیشبینیشده است که در دو سال نخست با توجه به حجم کمتر صادرات نسبت به رقم نهایی، بخشی از این درآمد محقق میشود.