مختصات سرمایه خارجی در صنایع کوچک

براساس دادههای اعلام شده از سوی معاون سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم در مجموع یک میلیارد و 800 میلیون دلار سرمایه خارجی در شهرکهای صنعتی جذب شده است که در حدود 700 میلیون دلار از این رقم در دوران پسابرجام جذب شهرکها و نواحی صنعتی شده است. به گفته فعالان صنعتی، با لغو تحریمهای بینالمللی و با ورود هیاتهای مختلف تجاری به کشور، پیشبینی میشود که سرمایهگذاران خارجی با اطمینان خاطر بیشتری برای سرمایهگذاری وارد شهرکها و نواحی صنعتی شوند؛ اقدامی که با لغو تحریمهای بینالمللی تا حدودی محقق شد و در صورت ادامه این روند میتوان گفت گره مالی شهرکهای صنعتی که در سالهای اخیر به تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی مستقر در این شهرکها، منجر شده، باز شود.

براساس آمار اعلام شده، جذب سرمایه یک میلیارد و 800 میلیون دلاری در سه سال دوران فعالیت دولت یازدهم در حالی است که سرمایه خارجی جذب شده از ابتدای راهاندازی شهرکهای صنعتی (سال 62) تاکنون نزدیک به سه میلیارد و 800 میلیون دلار بوده است که با توجه به آمار اعلام شده از سوی غلامرضا سلیمانی میتوان گفت نزدیک به نیمی از سرمایه خارجی جذب شده در شهرکها و نواحی صنعتی در دولت یازدهم محقق شده است. به گفته معاون سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران از ابتدای راهاندازی شهرکها و نواحی صنعتی تاکنون برای 161 طرح در شهرکها و نواحی صنعتی در کشور سرمایهگذاری خارجی صورت گرفته است که از این تعداد 47 طرح به دولت یازدهم اختصاص داشته است.

سلیمانی درخصوص اشتغال ایجاد شده در شهرکهای و نواحی صنعتی از زمان راهاندازی تاکنون نیز عنوان کرد: در مجموع برای 13هزار و 513 نفر شغل از زمان راهاندازی شهرکها و نواحی صنعتی در کشور ایجاد شده که سهم دولت یازدهم در این خصوص نزدیک به دو هزار و 700 نفر شغل بوده است.

معاون سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران همچنین در پاسخ به این پرسش که از 161 طرح پیشبینی شده در شهرکهای صنعتی چه تعداد طرح به بهرهبرداری رسیده است نیز افزود: از 161 طرح پیشبینی شده از ابتدای راهاندازی شهرکهای صنعتی و نواحی آن 121 طرح تاکنون به بهرهبرداری رسیدهاند که سهم دولت یازدهم از طرحهای به بهرهبرداری رسیده برابر با 47 طرح بوده است.

سلیمانی در پاسخ به این پرسش که آیا آمار مبنی بر اینکه چه تعداد طرح در دوران پسابرجام به بهرهبرداری رسیدهاند نیز عنوان کرد: از 47 طرحی که در دولت یازدهم به بهرهبرداری رسیده است 24 طرح در دوران پسابرجام بوده است. از سوی دیگر با شدت گرفتن مشکل نقدینگی واحدهای صنعتی کوچک و متوسط بسیاری از واحدهای تولیدی توقف تولید را در دستور کار خود قرار دادند و برخی دیگر نیز برای حفظ واحد تولیدی خود به تولید زیر ظرفیت پرداختند؛ بهطوری که برخی از واحدهای تولیدی برای حفظ تولید خود به ظرفیت 30 تا 40 درصدی بسنده کردند، این روند موجب شد آمار متفاوتی از واحدهای غیرفعال در شهرکهای صنعتی منتشر شود؛ بهطوری که برخی از فعالان اقتصادی از تعطیلی 30 درصدی واحدهای تولیدی در شهرکهای صنعتی خبر میدهند و برخی دیگر واحدهای غیرفعال را بیش از این تعداد عنوان میکنند. آماری که معاون سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران در رابطه با آن میگوید: براساس آخرین آمار در حال حاضر 19 درصد از واحدهای تولیدی مستقر در شهرکهای صنعتی غیرفعال شدهاند که بررسی مشکلات این واحدها برای بازگرداندن مجدد آنها به خطوط تولید در دستور کار قرار گرفته است. از سوی دیگر، دولت نیز تسهیلاتی را برای این واحدها پیشبینی کرده تا در صورتی که واحدی به دلیل مشکل مالی غیرفعال شده است، بتواند مجدد به چرخه تولید بازگردد.

طرحهای موفق در جذب سرمایه خارجی

آمار اعلام شده بیانگر آن است که در دولت یازدهم برای 47 طرح مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی، سرمایهگذاری خارجی جذب شده است. در میان کشورهایی که برای سرمایهگذاری در شهرکها و نواحی صنعتی وارد کشور شدهاند، افغانستان با 13 طرح بیشترین سرمایهگذاری را صورت داده است. پس از آن کشور عراق در رده دوم بیشترین سرمایهگذاری در شهرکهای صنعتی و نواحی صنعتی قرار دارد. اما ترکیه در میان سرمایهگذاران خارجی با 7 طرح مستقل و یک طرح مشترک با جمهوری آذربایجان در جایگاه سوم قرار گرفته است. براساس دادههای اعلام شده کشورهای امارات و چین نیز هر کدام با سرمایهگذاری در پنج طرح، جمهوری آذربایجان با یک سرمایهگذاری در یک طرح بهصورت مستقل و یک طرح بهصورت مشترک با ترکیه در جایگاه بعدی قرار گرفته است. اما کشورهای فرانسه، ژاپن، آلمان، ترکمنستان، ایرلند و یوگسلاوی هر کدام با یک طرح در جایگاههای بعدی قرار گرفتهاند. با توجه به آمار مذکور میتوان گفت بیشترین سرمایهگذاری خارجی در شهرکها و نواحی صنعتی مربوط به کشورهای همسایه ایران بوده و کشورهای اروپایی در این میان سهم بسیار اندکی داشتهاند.

از سوی دیگر، براساس آمار مذکور بیشترین سرمایهگذاری خارجی جذب شده به تولید بنزین معمولی، گازوئیل یورو4 و حلالهای نفتی مربوط میشده که دو کشور ترکیه و جمهوری آذربایجان بهصورت مشترک در این طرح مشارکت داشتهاند. میزان اشتغالی که این طرح در کشور به وجود آورده نیز برابر با 61 نفر شغل بوده است. تولید کیسه و نایلون پلاستیکی دومین طرحی است که بیشترین سرمایهگذاری را به خود اختصاص داده است. عراق سرمایهگذار این طرح بوده و این طرح اشتغال 11 نفری را به همراه داشته است. اما سومین طرح به ساخت قطعات گچی ساختمانی اختصاص داشته که این طرح نیز توسط عراق صورت گرفته و اشتغال ایجاد شده توسط این طرح نیز 40 نفر بوده است. تولید سیگار فیلتردار چهارمین طرحی است که بیشترین سرمایهگذاری در شهرک و نواحی صنعتی را به خود اختصاص داده، سرمایهگذاری صورت گرفته برای این طرح از سوی امارات بوده که اشتغال 350 نفری را به همراه داشته است. اما تولید بلوک سبک گازی پنجمین طرحی است که بیشترین سرمایهگذاری در شهرکها و نواحی صنعتی را به خود اختصاص داده است. اشتغال ایجاد شده توسط این طرح در کشور برابر با 57 نفر بوده است.