افزایش نرخ مبادله‌ای و کاهش تدریجی تخصیص راهکار یکسان‌سازی نرخ ارز

در بازار آزاد ارز نیز نرخ هر دلار ۳۴۵۶ تومان، هر یورو ۳۹۱۸ تومان، هر پوند ۴۹۸۰ تومان، لیر ترکیه ۱۱۹۸ و درهم امارات ۹۴۵ تومان اعلام شده است. نرخ فروش هر قطعه سکه تمام بهار طرح جدید امروز شنبه در بازار یک میلیون و ۴۲ هزار تومان، طرح قدیم یک میلیون و ۳۹ هزار تومان، نیم سکه ۵۲۲ هزار تومان، ربع سکه ۲۷۳هزار تومان و سکه گرمی ۱۸۰هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد. همچنین نرخ هر گرم طلای زرد ۱۸عیار در بازار داخلی ۱۰۵ هزار و ۸۳۸ تومان و هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۲۹۹دلار است.

بر این اساس فاصله نرخ مبادلهای و آزاد دلار به رقم 403 تومان رسیده و این رقم هنوز تا مقدار مورد نظر کارشناسان برای حرکت به سمت یکسانسازی نرخ ارز فاصله دارد. برخی کارشناسان معتقدند که برای رسیدن به شرایط یکسانسازی نرخ ارز باید تخصیص ارز مبادلهیی به تدریج کاهش یابد تا تقاضا برای ارز مبادلهای کاهش یافته و ارز آزاد جایگزین آن شود همچنین امکان افزایش نرخ ارز مبادله و کاهش فاصله آن با نرخ بازار آزاد فراهم شود.

کاهش تخصیص ارز مبادلهای تدریجی باشد

مشاور بانکی اتاق بازرگانی ایران معتقد است که کاهش تخصیص ارز مبادلهای اقدام درست و منطقی است اما باید به شکل تدریجی اتفاق بیفتد تا آسیبهای آن در فضای اقتصادی بروز نکند.

محمدمهدی رییسزاده اظهار کرد: مدتی است که موضوع کاهش تخصیص ارز مبادله ای در صنایع مختلف مطرح شده و کاهش این نوع ارز گامی در جهت یکسانسازی نرخ ارز است. به عنوان نمونه این اقدام از سال گذشته در صنایع نساجی آغاز شد و بسیاری از مواردی که پیش از این ارز مبادلهای دریافت میکردند همگی تبدیل به ارز متقاضی شدند.

وی ادامه داد: کاهش تخصیص ارز مبادلهای اقدام درست و منطقی است اما باید به تدریج صورت بگیرد چراکه هنوز شرایط کامل برای یکسانسازی نرخ ارز در کشور اتفاق نیفتاده است. تخصیص ارز مبادلهای به بخشی از صنایع میتواند باعث ایجاد نوعی رانت شود؛ به عنوان نمونه در صنعت نساجی از مواد اولیهای مانند مواد پتروشیمی استفاده میشود. استفاده کردن از ارز مبادلهای برای مواد پتروشیمی عملا باعث خواهد شد که سود هنگفتی در بخش صنایع بالادستی صنعت یعنی بخش پتروشیمی شکل گیرد درحالی که بخش نساجی که مصرفکننده این مواد است چنین سودی را ندارد یا گاهی اصلا سودی ندارد.

رییسزاده تصریح کرد: درحالی که اگر ارز متقاضی از بخش بالادستی به سمت بخشهای پاییندستی باشد این مساله به وجود نمیآید و توازن بهتری بین حلقههای مختلف ارز از ابتدا تا انتها به وجود میآید. وی اضافه کرد: در مجموع این اقدام گام درستی در جهت یکسانسازی نرخ ارز است اما نیاز است که این کار به تدریج صورت بگیرد چراکه اگر به یکباره ارز مبادلهای حذف شود و کلیه واردات با ارز متقاضی انجام شود، باعث میشود به شکل ناگهانی تقاضا در بازار افزایش پیدا کند و اگر بازار نتواند جوابگو باشد نرخ ارز دچار شک میشود و افزایش پیدا میکند.

روند جهانی نرخ ارز

بازار جهانی ارز در هفته گذشته تحت تاثیر آمار اشتغال امریکا همچنین عدم ارائه زمانبندی برای افزایش نرخ بهره در این کشور از سوی فدرال رزرو قرار گرفت به طوری که ارزش دلار در مقابل سایر ارزها تضعیف شد اما این روند اواخر هفته معکوس و شاخص تا حدودی تقویت شد.

در هفته منتهی به ۱۲ژوئن (۲۳خرداد) وضعیت بازار جهانی ارز بار دیگر تحت تاثیر اظهارات خانم یلن (رییس کل فدرال رزرو) قرار گرفت به طوری که وی در اظهاراتی گرچه وضعیت اقتصادی امریکا را نسبت به قبل بهتر ارزیابی کرده بود ولی برخلاف سخنرانی دو هفته قبل خود در مورد زمان افزایش نرخ بهره کلیدی سخنی به میان نیاورد.

یلن بدون اشاره به زمان افزایش نرخ بهره، رشد تدریجی آن را برای اقتصاد امریکا مثبت ارزیابی کرد. این درحالی است که وی اخیرا در مورد افزایش نرخ بهره در ماههای آینده سخن گفت و خود موجب اثرگذاری در ارزش دلار شد.

با این حال در کنار این موضوع، آمارهای ناامیدکننده اشتغال امریکا همچنین تصمیم بانک مرکزی استرالیا در حفظ نرخ بهره و عدم افزایش سیاستهای پولی که موجب تقویت پول این کشور در مورد دلار شد از عوامل تضعیف ین بوده است. این درحالی است که براساس گزارش بانک مرکزی ارزش دلار امریکا در هفته اخیر در برابر ین حدود 0.41 درصد و فرانک 1.21 درصد تضعیف شد. اما اواخر هفته اخیر ارزش دلار در برابر یورو 0.99 و پوند  ۰.۱. ۸ درصد تقویت شده است. این گزارش حاکی از آن است که مانند هفته گذشته احتمال خروج انگلیس از اتحادیه اروپا که موجی از ریسکگریزی را در بازارهای مالی ایجاد کرد از عوامل تقویت دلار بوده چراکه در پی این موضوع یورو و پوند در برابر ارزهای مطمئن ازجمله دلار امریکا تضعیف شد.

در بازار جهانی طلا نیز رشد 2.62 درصدی ثبت شده که ارقام اشتغال هفته ما قبل در امریکا همچنان این تلقی را بر بازار حاکم کرد که نرخ بهره این کشور در ماه جاری مالی افزایش نخواهد داشت. این موضوع موجب رشد قیمت طلا شد.

در بازار نفت نیز بهای نفت برنت و امریکا نسبت به هفته ما قبل افزایش داشت. کاهش ذخیره نفت امریکا، کاهش احتمال افزایش نرخ بهره کلیدی این کشور با توجه به سخنان اخیر خانم یلن و ریزش بیشتر تولید نفت نیجریه طی حمله به خطوط لوله این کشور از مهمترین دلایل افزایش بهای نفت برنت عنوان شده است.