عدم دستیابی ایران به منافع اقتصادی، بقای برجام را تهدید می‌کند

روزنامه آمریکایی «نیویورکتایمز» در سرمقاله خود با اذعان به پایبندی کامل ایران به مفاد توافق هستهای نوشت که تهران آن طور که طبق برجام انتظار داشت، به طور کامل از مزایای اقتصادی توافق هستهای بهره نبرده است و این مسئله به تضعیف اصلاحطلبانی چون «حسن روحانی» رئیسجمهوری ایران منجر شده است.

طبق این گزارش، ایران به 50 میلیارد دلار از داراییهای بلوکه خود دسترسی پیدا و حسابهای بانکی خارجی جدید افتتاح کرد و صادرات نفتی را با افزایش دو برابری به روزانه دو میلیون بشکه رساند، اما این کشور هنوز به سطح سرمایهگذاری خارجی که روحانی وعده آن را داده بود، نرسیده است.

نیویورکتایمز در این باره توضیح داد در حالی که تحریمهای بینالمللی لغو شده است، اکثر تحریمهای غیر هستهای آمریکا همچون ممنوعیت دسترسی به دلار، برجای خود باقی است که این مسئله معاملات با ایران را پیچیده کرده است و بانکهای خارجی ریسکگریز را در خصوص ورود به تجارت با ایران نگران کرده است.

طبق سرمقاله این روزنامه آمریکایی، از اندک استثنائاتی که اجازه صادرات آمریکا به ایران را میدهد  هواپیمای مسافربری است. توافق ماه گذشته شرکت بوئینگ برای فروش 80 هواپیمای مسافربری به ارزش 17.6 میلیارد دلار به هواپیمایی «ایران ایر» و اجاره 29 هواپیمای دیگر به ایران موجب شد که دیگر شرکتهای خارجی برای ورود به بازار ایران اعتماد بیشتری داشته باشند.

این روزنامه آمریکایی سپس نوشت که این نکته مهم است که ایران از عمل به تعهداتش نفع ببرد اما نمیتوان در خصوص اجرای تمامی بندهای برجام خوشحال و خرسند بود. ایران میتوانست از بهبود روابط خود با آمریکا و دیگر قدرتهای مهم 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) به منظور ایفای یک نقش سازندهتر در دیگر موضوعات به ویژه بحران سوریه استفاده کند.

این گزارش به تحریمهای غیرهستهای علیه ایران اشاره کرد و مدعی شد ایران همچنان به دلیل آنچه که این روزنامه عدم توقف برنامه موشک بالستیکی خود و همچنین مسائل حقوق بشری و کمک به گروههایی که آمریکا آن را تروریستی میداند همچون حماس و حزبالله از تحریمهای آمریکا رهایی نیافته است.

نیویورکتایمز با اشاره به تمامی این موارد نتیجهگیری کرد، ابهاماتی وجود دارد که موجب شده است تردیدهایی در خصوص پایداری برجام به وجود آید. این ابهامات شامل افزایش تنشهای بین ایران و عربستان، نگرانی واشنگتن از فعالیتهای ایران در منطقه و همچنین انتخابات ریاستجمهوری سال جاری آمریکا و انتخابات ریاستجمهوری 2017 ایران میشود که این انتخابات میتواند نیروهایی را تقویت کند که به دنبال برهم زدن برجام هستند.