صنعتی کردن بازیافت فلزات، حلقه گمشده صنایع در ایران

به گفته فریبرز خروشی / کارشناس فولاد، ریشه این مشکل را میتوان به سهولت، در نبود «بازیافت صنعتی ضایعات فلزی» در ایران جستوجو کرد. آنچه امروزه درباره بازیافت ضایعات فلزی مورد استفاده قرار میگیرد روشی سنتی است که نه تنها کمکی اساسی برای صنعت فولاد نیست بلکه خود نیز باعث ایجاد مشکلاتی شده است. درواقع، این روش به جای بازیافت، فقط تفکیک ضایعات فلزی را انجام میدهد.

در محل انجام این تفکیکها (که بیشتر در مناطق کشاورزی قرار دارند) با سوزاندن قطعاتی که دارای روغن هستند، آلودگیهای محیطی شدیدی ایجاد میشود. تناسب نداشتن بازیافت به روش سنتی با نیاز صنایع مدرن فولاد و خودروسازی باعث شده تا هم فولادسازها کمبود شدید ماده اولیه داشته باشند و هم چند میلیون وسایل نقلیه فرسوده در سراسر کشور محیطزیست را آلوده کرده و موجب تصادفات و خسارات متعددی شوند. به علاوه، بسیاری از قطعات فرسوده خودروها نیز(موتور، گیربکس و... ) در روستاها و شهرها بهکار گرفته میشوند که مزارع و قناتها را آلوده میکنند. همچنین قراضه حاصل از روش سنتی در مقایسه با روش صنعتی حدود ۴ برابر گرانتر تمام میشود.

نتیجه اینکه بازیافت سنتی، پرهزینه، غیربهداشتی، عامل آلودگی محیطزیست و نامتناسب با صنعت در ایران است. در روش بازیافت صنعتی ضایعات فلزی روش صنعتی بازیافت جوابگوی نیازهای صنایع فولاد خواهد بود و قراضه تفکیک شده براساس استانداردهای بینالمللی تولید میشود. ضمن اینکه ماشینآلات بهکار گرفته شده همراه با محیطزیست، قابل نقلوانتقال، کمهزینه و با تولید بالا هستند و فولادسازها قادر به سفارش قراضه مورد نیاز میشوند. در کنار این مزیتها بازیافت کامل خودروها انجام شده و به سرعت شهرها پاکسازی میشوند و در عین حال امکان صادرات قراضه و بازیافت سریع و بسیار سودآور فلزات غیرفولادی در یک ماشین فراهم میشود.  به این ترتیب میتوان حلقه گمشده صنایع در ایران را «صنعتی کردن بازیافت فلزات» دانست.

این فرآیند هر چه زودتر صنعتی شود، نتایج مثبت آن، سریعتر بهدست خواهد آمد. خودروها، ماشینآلات، کارخانهها و ناوگانهای فرسوده از چرخه خارج و از شدت آلودگی محیطزیست کاسته میشود. خودروهای جدیدتر به سرعت باعث بهترشدن و کمتر شدن سوخت و نیز کاهش تصادفات و ضایعات میشوند، مشکلات اقتصادی خودروسازها کاهش پیدا میکند، صنایع فولادسازی، قراضههای استاندارد و قابلسفارش خواهند داشت که اثر فوری آن در تولید آهنآلات ساختمانی، لوازم صنعتی و یدکی دیده خواهد شد. با صنعتی شدن بازیافت، راه برای بازسازی و نوسازی صنایع فرسوده (کارخانههای صنعتی، ماشینآلات کشاورزی، ناوگانهای حملونقل زمینی، هوایی، دریایی و... ) هموار خواهد شد و صنعتی جدید، سودآور و مفید با امکان صادرات در کشور شروع به فعالیت میکند. و در نهایت بسته شدن چرخه فولاد، امکان برنامهریزی در گسترش توسعه پایدار را فراهم میکند.