اسپانسر جهش تابستانی بورس

داستان از آنجا آغاز شد که پس از اصلاح قیمتها از فروردینماه سال جاری، با فرارسیدن فصل مجامع و تقسیم سود نقدی، برخی قیمتهای سهام روی تابلو به محدوده نسبتا جذابی برای خرید رسید. برخی پالایشگاهها سود سال گذشته خود را تعدیل مثبت دادند و گزارشهای سه ماهه بهتر از انتظار بازار بود. در همین حال خودروییها که برای چند ماه لیدری بازار سهام را به عهده گرفته بودند، روند اصلاح قیمتی و زمانی را در پیش گرفتند. در همین مدت و همزمان با برگزاری مجامع شرکتها و انتشار گزارشهای مالی سه ماهه شرکتها شاخص بورس از محدوده 72 هزار و 500 تا نیمههای کانال 75 هزار واحدی رشد کرد. گفتنی است که در آن مدت حمایتهای اشخاص حقوقی، معاملات بلوکی در نماد عادی و رفتارهایی مبنی بر تلاش برای رشد شاخص توسط حقوقیهای بازار مشهود بود.

همانطور که اشاره شد، رشد بازار در آن مقطع با نگاهی به روند انتشار گزارشهای مالی و وقایع مخابره شده از مجامع شرکتها، تا حدودی توجیهپذیر بود. اما رفته رفته توان بازار برای ادامه رشد تحلیل میرفت و درست در آستانه قرار گرفتن شاخص بورس در کانال 76 هزار واحدی، نشانههای پایان آن روند صعودی مشهود بود. اما ناگهان خبر تقریبا غیرمنتظره کوچ دکتر فطانت از سازمان بورس و انتقال ردای ریاست به دکتر محمدی به بازار مخابره شد. در اولین روزی که شاپور محمدی وظیفه هدایت سازمان بورس و اوراق بهادار را بر عهده گرفت، به یک باره جهشی در نمادهای شاخص ساز بورس تهران آغاز شد. در اولین روز (چهارشنبه ششم مرداد ماه) شاخص بورس بیش از 700 واحد رشد نشان داد. در آن دوره به نظر میرسید حقوقیهای بازار تلاش دارند به هر دلیلی رونق را به بازار بازگردانند. اولین رشد به دلیل به وجود آمدن خوشبینی احتمالی از نقل و انتقال مدیریتی در عالی ترین سطح اجرایی بازار سرمایه قابل درک بود.

اما ماجرا به همین رشد هیجانی ختم نشد. از آن روز تا کنون (با گذشت 6 روز کاری از روی کار آمدن دکتر محمدی بهعنوان رئیس جدید سازمان بورس) شاخص کل بورس با سه کانال شکنی، بیش از دو هزار و 800 واحد (معادل 3/75 درصد) رشد کرده است. در این مدت دقیقا نمادهایی بیشترین رشد را ثبت کردهاند که به لحاظ بزرگی، توان بالایی برای ارتقای شاخص کل دارند. اغلب این نمادها متعلق به شرکتهایی هستند که کالا محور بوده و به قیمت جهانی کالاها (کامادیتی) ارتباط مستقیم داشتهاند. این در حالی است که طی دو هفته گذشته بهای جهانی نفت حدودا 10درصد افت است. وضعیت سودآوری شرکتهای مذکور در بهترین حالت تغییری نکرده است. نرخ سود سپردههای بانکی (بهعنوان تعیینکننده هزینه فرصت پول) کاهش محسوسی نداشته و خبری از گشایشهای چشمگیر اقتصادی نیست.

عملکرد بالهای پرواز شاخص

بیراه نیست اگر مسبب حرکت اخیر شاخص بورس از کانال 72 هزار واحدی تا به این جا را اشخاص حقوقی بدانیم. حمایتهای حقوقی در 16 روز کاری اخیر برکسی پوشیده نبوده است. قرار دادن سفارشهای خرید تا آستانه مثبت نوسان (اصطلاحا رنجکشی در محدوده مثبت) و رها کردن قیمتها و سپس از سرگیری رنج-کشیها در روز معاملاتی بعد، در این دوره در اغلب نمادهای شاخصساز مشهود بود. پس از آغاز کار دکتر محمدی بهعنوان رئیس جدید، این رفتارها شدت بیشتری نیز به خود گرفت. این روند تا حدی ادامه یافت که حقیقیهای بازار را نیز به قرار گرفتن در صفهای خرید ترغیب کرد. در میان فعالان بازار این زمزمه به گوش میرسید که صندوقهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت خریداران اصلی این روزها در بازار سهام تهران بودند.

بررسیها نشان میدهد که در مدت زمان یک ماه گذشته تنها یک صندوق، ترکیب سرمایهگذاریهای خود را به نفع بازار سهام تغییر داده است. از میان 10 صندوق بزرگ با درآمد ثابت حاضر در بازار سرمایه، صندوق سرمایهگذاری گنجینه آرمان شهر طی دو ماه گذشته تقریبا 200 میلیارد تومان پول به بورس تهران تزریق کرده است. این صندوق 17 هزار میلیارد تومانی که بزرگترین صندوق سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت به شمار میرود، طبق قانون میتواند 10 درصد از ارزش خالص داراییهای خود را وارد بازار نسبتا پرریسک سهام کند. در حالی که این صندوق در نیمه تیر ماه گذشته به اندازه 795 میلیارد تومان از سبد داراییهای خود را به بازار سهام اختصاص داده بود، حالا ارزش سهام تحت تملک این صندوق به بیش از هزار میلیارد تومان رسیده است. بخش سهام سبد داراییهای سایر صندوقهای سرمایهگذاری تقریبا تغییر محسوسی نداشته است. از میان 10 صندوق بزرگ بازار سرمایه، لوتوس پارسیان، ارزشآفرینان دی و گنجینه امید ایرانیان معاملات سهام ندارند و سایر این صندوقها از قبل ره آورد آباد مسکن، یکم کارگزاری بانک کشاورزی، کوثر یکم و گسترش فردای ایرانیان نیز تغییری در ترکیب سرمایهگذاریهای خود به نفع بازار سهام نداشتهاند.

آرمان شهر، قیمتهای سهام را ارزنده میداند

صندوق سرمایهگذاری گنجینه آرمان شهر متعلق به شرکت تامین سرمایه آرمان است که تحت فرمان محمودرضا خواجه نصیر مدیر سابق نظارت بر بورسها اداره میشود. ضامن نقدشوندگی این صندوق، بانک شهر (مالک 35 درصد از این صندوق) است و بانک توسعه صادرات با مدیریت دکتر صالحآبادی (رئیس اسبق سازمان بورس) نیز مالک 35 درصد دیگر از این صندوق سرمایهگذاری است. دکتر صالح آبادی بهعنوان نایب رئیس هیات مدیره این صندوق نیز مشغول به کار است. این صندوق بزرگترین صندوق سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت محسوب میشود و طبق قانون میتواند تا هزار و 700 میلیارد تومان از داراییهای خود را به شکل سهام شرکتهای بورسی نگهداری کند. به عبارت دقیق تر این شرکت در حال حاضر و با خالص فعلی داراییها میتواند به اندازه 700 میلیارد تومان دیگر پول به بازار سهام تزریق کند.

عظیم ثابت یکی از مدیران سرمایهگذاری در این صندوق سرمایهگذاری درباره رویکرد این صندوق گفت: با توجه به اتفاقات مثبتی که در ماههای اخیر رخ داده است، به نظر میرسد که میتوان چشمانداز مناسبی برای بورس تهران متصور بود. از طرفی سود سپردههای بانکی کاهشیافته است که با یک اختلاف زمانی میتواند روی بازار سهام تاثیر مثبت داشته باشد و منجر به انتقال نقدینگی از بازار پول به سمت بازار سرمایه شود. اگرچه در هفتههای گذشته قیمتهای جهانی افت داشتهاند، اما از ابتدای سال قیمتها در محصولات معدنی و فلزی رشد داشته است. از طرف دیگر بورس تهران طی چهار ماه گذشته در مسیری اصلاحی قرار داشته است و قیمتها تا حدودی جذاب شدهاند. در کنار همه این مسائل حضور دکتر محمدی در ساختمان اصلی سازمان بورس را باید به فالنیک گرفت. این مدیر، مردی از جنس بازار سرمایه که مشکلات این بازار را به خوبی درک میکند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا صندوق سرمایهگذاری گنجینه آرمان شهر با همین تحلیلها اقدام به خرید سنگین در بازار سهام داشته است، افزود: تحلیل مجموعه آرمان شهر و کارشناسان این صندوق نشان میداد که بازار سهام به منطقه اشباع فروش رسیده است و ورود به بازار در شرایط فعلی منطقی به نظر میرسید. ثابت در پایان افزود: از آنجا که صندوق گنجینه آرمانشهر هنوز به لحاظ قانونی میتواند در بازار خرید داشته باشد، این احتمال وجود خواهد داشت که حضور این صندوق در بورس پررنگ تر شود، اما طبیعتا تمام تلاش این صندوق بر این خواهد بود که بازار به واسطه خریدهای نسبتا بزرگ آرمان شهر، متلاطم نشود.