احتمال شکست دوباره طرح فریز نفتی/ آینده قیمت نفت در هاله‌ای از ابهام

آلبرت بغازیان کارشناس مسائل اقتصادی درباره آینده بازار نفت در صورتی که طرح فریز نفتی دیگر بار مطرح شود و تاثیر آن بر قیمتها گفت: ابتدا باید ببینیم که ضمانت اجرایی انجام تعهد کشورها در قبال فریز چقدر است یعنی چقدر اعضای اوپک میپذیرند که این برنامهها را اجرا کنند و وفاداریشان به عهد چقدر است.

وی افزود: شرط اول فریز این است که اگر  اعضا میخواهند این برنامه را اجرایی کنند و سر قول خود میمانند، باید ببینیم ابزارهای جلوگیری از کاهش قیمت نفت چه چیزهایی است؟ اینکه قیمت نفت به صورت مصنوعی پایین آورده شده و یا  واقعی است؟

بغازیان تصریح کرد: همچنین باید این مسئله را در نظر داشته باشیم که آیا کاهش قیمت نفت به خاطر شیلهاست و یا اینکه ساختگی است، آیا کشورها میخواهند جو ایجاد کنند که کشورها به تکاپو بیفتند و اینکه بحث سیاسی است و یا فنی و همچنین باید بدانیم این وضعیت چقدر دوام دارد.

وی خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است اینکه بقای برخی کشورهای توسعه یافته مشروط به کشورهایی مثل و کشورهای نفتخیز است چون دلارهایی را که هزینه میکنند و نفت میخرند دوباره از طریق صادرات تکنولولوژی و دیگر تجهیزات به خودشان باز میگردد بنابراین اگر حتی نفت را گران بخرند دوباره پول به خودشان باز میگردد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: بنابراین اینکه  مباحث قیمت نفت سیاسی است یا خیر یک مسئله است و اینکه چه کسی به تعهدات مروبط به رعایت سقف تولید پایبند است مسئلهای دیگر است.

وی افزود: تا کنون کشورهای ایران و عربستان و عراق بازار نفت را رهبری میکردند و بقیه هم تبعیت می کردند و کسی نیز از سهمیه عدول نمیکرد اما اکنون اوضاع تغییر کرده و نمیتوان امیدوار بود که کشورها به قول خود پایبند بمانند لذا نمیتوان به این طرح اعتماد چندانی کرد.

بغازیان با بیان اینکه اگر کشورها به آنچه اعلام میکنند وفادار نمانند طرح فریز معنایی ندارد، گفت: ابتدا اعضا باید بین خود  تقسیمبندی داشته باشند و هر کشوری سهم تولید خود را بداند و در این راستا با هم انسجام داشته باشند همچنین باید بدانیم که آیا اعراب قرار نیست در قبال ایران جبهه بگیرند، آیا ونزوئلا تبعیت میکند و یا تحت فشار آمریکاست، در هر صورت آنچه مشهود است اینکه اعضا خود سهمیهها را رعایت نمیکنند.

وی تاکید کرد: تا اعضا خودشان یک زبان نباشند تکلیف روشن نمیشود و همچنان مازاد عرضه وجود خواهد داشت لذا تا زمانی انسجام وجود ندارد و اعضا به هم اعتماد نداشته و با هم مشکل دارند فریز در حد تئوری باقی میماند.

این کارشناس اقتصادی همچنین گفت: غیر از اوپک غیر اوپکیها نیز تاثیرگذارند زیرا الان امریکا نفتی جدید تولید میکند بنابراین باید ببینیم که آیا قیمت نفت بالا برود به صلاح است یا خیر، یا اینکه باید بخواهیم هزینه تولید نفت از این میزان کنونی پایینتر نیاید.

وی ادامه داد: در هر صورت ما پایینترین هزینه را برای تولید نفت یعنی بشکهای 4 تا 6 دلار میپردازیم و نمیتوانیم ارزانتر از این میزانی که تولید میکنیم ؛ تولید داشته باشیم چون به صرفه است ولی برای نفت سیبری، کانادا و دریای شمال قیمت تولید بالاست البته باید ببینیم که آیا نفتی که از شیل یا با هزینه بالا تولید میشود صرفه دارد یا خیر، چقدر کیفیت و دوام دارد و اینکه چقدر به صلاح است که در این قیمت بماند.

بغازیان گفت: بنابراین باید موارد را کنار هم بگذاریم و نتیجه بگیریم که قیمت نفت بالا برود خوب است یا خیر. زیرا قیمت نفت بالا برود مخازنی که هزینههای تولدشان بالاست عرضه را آغاز میکنند و این خطر وجود دارد که نمیتوان امیدوار بود که قیمت نفت دایم بالا برود و از طرفی اگر قیمت نفت پایین بیاید سرمایه گذاری نمیصرفد لذا تولید در همان حد میماند.