دلار ارزان می‌شود

با توجه به بخشنامه اخیر بانک مرکزی با ورود بانکها به بازار ارز سناریوهای مختلفی درباره نرخ ارز مطرح شده است. برخی میگویند اجرای این سیاست باعث افزایش عرضه و کاهش قیمت ارز خواهد شد، اما در مقابل، برخی اعتقاد دارند اجرای این سیاست جو روانی در بازار ایجاد میکند و باعث افزایش قیمت میشود و در واقع سیگنالی برای گرانی دلار است که به سمت واقعیسازی قیمتها حرکت کند. گروه سومی هم هستند که معتقدند اجرای این سیاست اثری بر عرضه و تقاضا ندارد و با توجه به اینکه ارز دولتی عمدتاً برای کالاهای استراتژیک و مواد اولیه است این افراد در هر شرایطی مجبورند ارز خود را تهیه کنند.

در این مورد کمال سیدعلی، مدیر عامل صندوق ضمانت صادرات و معاون ارزی بانک مرکزی در دوران ریاست محمود بهمنی میگوید: اعتقادم بر این است که ورود بانکها به بازار ارز یک قدم و حرکت رو به جلو در سیاستهای ارزی کشور است. اتفاقی که میافتد این است که فعلاً خرید ارز از سوی بانکها آزاد شده است؛ پس به این ترتیب که ارز حاصل از صادرات، در گذشته در صرافیها فروخته میشد، اما حالا بانکها مجاز هستند این ارز را برای مصارف وارداتی خریداری کنند. بنابراین تا امروز هم صادرکنندگان به نرخ مبادلاتی ارزشان را نمیفروختند، بلکه در بازار آزاد و خارج از کشور، به متقاضیان و واردکنندگان کالا ارزشان را حواله میکردند؛ یعنی کسانی که میخواستند جنس بخرند، ارز حاصل از صادرات را از همین صادرکنندگان با نرخ آزاد میخریدند.

پس به لحاظ نرخ، تفاوتی نمیکرد. الان صادرکنندگان با فراغ بال بیشتری همان ارز را به سیستم بانکی و با نرخ آزاد میفروشند. بنابراین به لحاظ مکانیسم اجرا تفاوت خاصی رخ نمیدهد؛ به همین دلیل نرخ ارز افزایش خاصی پیدا نخواهد کرد. فقط مدیریت این کار از بازار، به سیستم بانکی منتقل میشود. اینجا اثرگذاری سیستم بانکی در مدیریت و تعیین نرخ ارز بازار بیشتر خواهد شد، چون بانکها یک طرف توافق بین صادرکنندگان و واردکنندگان میشوند.

وی در پاسخ به این سوال که با این اوصاف قیمت دلار به سمت افزایش حرکت خواهد کرد؟ توضیح میدهد: خیر، اتفاقاً با اجرای این سیاست، ورودی ارز به داخل کشور بیشتر خواهد شد، یعنی صادرکنندهای که پولش را در خارج از کشور نگه میداشت، حالا از سیستم بانکی استفاده میکند و ارز خود را میفروشد. در واقع ریسک کمتری برای این نقل و انتقال خواهد داشت. در نتیجه کاهش ریسک، باعث کاهش قیمت هم خواهد شد. بنابراین معتقدم دلار گران نخواهد شد و این سیاست به نوعی در جهت تثبیت قیمتها در بازار است.