دشواری‌های صادرات محصولات کشاورزی البرز

استان البرز با 517.517 کیلومتر مربع، 31 صدم درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می دهد که از این میزان 475.783 هکتار یعنی 93.6 درصد مساحت استان، به اراضی کشاورزی و منابع طبیعی اختصاص یافته است.

سطح اراضی زراعی استان 48 هزار و 131 هکتار و اراضی باغی 26 هزار و 728 هکتار است که نیم درصد اراضی کشاورزی کشور را شامل می شود.

میزان محصولات تولیدی زراعی و باغی استان در طول سال 2.011 میلیون تن در سال و 0.733 میلیون تن در سال نیز سهم تولیدی محصولات دامی استان البرز با 28 هزار و 318 خانوار بهره بردار است.

استان البرز در تولید هلو، شلیل، آلو، گوجه، گل لاله و توت فرنگی گلخانه ای رتبه اول و در تولید گلابی، قارچ خوراکی، گیلاس، نهال و جو رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده است.

این استان در تولید محصول کلزا، پنبه و گندم رتبه های برتر کشوری را کسب می کند و در تولید محصولات دامی همچون تخم مرغ با تولید 95 هزار تن در سال رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص می دهد.

استان البرز دومین ظرفیت مجموع مرغ تخم گذار و پرورش نیمچه تخم گذار (پولت) کشور را داراست و با داشتن مساحتی کمتر از نیم درصد وسعت کشور، نهمین تولید کننده شیرخام کشور و پنجمین تولید کننده شیر صنعتی کشور است.

میانگین کشوری تولید شیر گاو اصیل 28 کیلوگرم است در حالیکه میانگین استان البرز 34کیلوگرم است.

با این وجود مسئولان بخش کشاورزی و دامپروری استان البرز ضرورت تغییر نگاه به بخش کشاورزی با توجه به اهمیت و اولویت امنیت غذایی، مشکل دریافت تسهیلات توسط تولیدکنندگان، بالا بودن نرخ سود تسهیلات، وثیقه های سنگین بانک ها، عدم تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، گسترش محدوده استحفاظی شهری و دریافت عوارض اجباری بدون ارایه هیچگونه خدمات را از جمله مشکلات موجود در این عرصه اعلام می کنند.

خریداری نشدن محصولات کشاورزی به قیمت واقعی، فقدان حمایت ویژه از تولید کنندگان محصولات زراعی و دامی بخصوص محصول سالم، رهاسازی پساب شهری و روستایی و برخی از کارخانجات در رودخانه ها و کانال های کشاورزی و اراضی و مخلوط شدن با آب سالم و برخورد نشدن با آلوده کنندگان آب و متهم نمودن تولید کنندگان به استفاده از فاضلاب برای کشاورزی و تخصیص نیافتن حق آبه کشاورزان از رودخانه کردان و سد امیرکبیر مانع کشاورزی در اراضی پایین دست شده و موجب تغییر کاربری می گردد را از دیگر مشکلات این بخش عنوان شده است.

در زمینه صادرات محصولات کشاورزی نیز برضرورت حمایت از تولید بخش کشاورزی برای حضور دربازارهای منطقه وضرورت اختصاص یارانه به محصولات صادراتی ازسوی کشاورزان و مسئولان بخش کشاورزی تاکید می شود.

علاوه بر این صادرات محصولات کشاورزی به صورت زمینی و از طریق کانتینرها نیز علاوه بر گران بودن سوخت و به صرفه نبودن آن، مشکلاتی نظیر فاسد شدن محصولات را به دنبال دارد.

مدیر تنظیم بازار جهاد کشاورزی استان البرز می گوید: در سه ماهه اول سال جاری 44 کانتینر یخچال دار محصولات کشاورزی که هر کدام بین 40-20 تن وزن دارند به دیگر کشورها صادر شده است.

حبیب الله لواء می افزاید: در مجموع بیش از 26 هزار تن از این محصولات اعم از میوه، سبزی و صیفی و محصولات دامی به این کشورها ارسال شده است.

وی بزرگترین مشکلات در بحث صادرات را گرانی سوخت، فرسودگی کاروان حمل و نقل و نبود سرمایه برای بازسازی این کاروان، نبود سرمایه در گردش و قبول نشدن سندهای اراضی کشاورزی از سوی بانک ها به عنوان وثیقه بانکی برای پرداخت تسهیلات عنوان می کند.

استقرار فرودگاه و منطقه اقتصادی پیام در استان البرز به طور بالقوه ظرفیتی برای اقتصاد کشاورزی استان از طریق گسترش صادرات محصولات کشاورزی محسوب می شود که امروز بنا به دلایلی که بخشی از آن ذکر خواهد شد، با دشواری هایی مواجه بوده و از آن برای ظرفیت سازی در صادرات البرز استفاده نمی شود.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی استان البرز یکی از مشکلات عمده در صادرات محصولات کشاورزی استان را نبود هواپیمای باری و هزینه کرایه بالای ماشین های کانتینریخچال دار دانست و گفت: بزرگترین مشکل، تامین سوخت کشنده ها و کانتینرهای یخچال دار صادراتی است.

احمد میرجلیلی یکی دیگر از مشکلات را تامین امنیت در مسیر جغرافیایی صادرات عنوان کرد و افزود: یک هزینه اضافه که سربار صادرات محصولات است، ارزش افزوده ای است که توسط فروشندگان محصولات برای صادرات از صادرکنندگان دریافت می شود.

وی اظهار داشت: در صورتی که این مشکلات برطرف شود، کمک به رفع معضل بیکاری و اقتصاد مملکیت می شود.

میرجلیلی گفت: این در حالی است که با وجود این مشکلات در سال گذشته از استان البرز از خروجی بندرعباس 6200 کانتینر یخچال دار که هر کدام 40 فوت به میزان 18 تا 20تن گنجایش داشتند خارج شد.

مدیر عامل سابق شرکت خدمات هوایی و منطقه ویژه اقتصادی پیام استان البرز یکی از مشکلات اساسی در صادرات تامین سوخت هواپیمای کارگاهی (باربری) دانست و گفت: از زمان هدفمندسازی یارانه ها، یارانه سوخت هواپیمای کارگاهی را قطع کرده اند ولی برای هواپیمای مسافربری یارانه سوخت می دهند.

وی اظهار داشت: این در صورتی است که بایستی از پروازهای کارگاهی حمایت بیشتری شود زیرا این پروازها ضمن اینکه محصولات را صادر می کند، ارز وارد کشور می کند ولی هزینه سوخت هواپیمای باری را آزاد حساب می کنند.

وی گفت: معاون اول رئیس جمهوری دستور همسان سازی نرخ سوخت هواپیمای کارگاهی با مسافربری را داده است.

مختاری خاطرنشان کرد: اگر این نرخ ها همسان شود، روزی چند پرواز را می توانیم انجام دهیم و این در حالی است که صادرکنندگان محصولات کشاورزی استان البرز مجبور هستند صادرات خود را به صورت زمینی انجام دهند که در این مسیر هم با مشکلات زیادی مواجه هستند.

وی افزود: طولانی بودن مسیر صادرات، بالابودن هزینه سوخت ماشین های کانتینردار و خطر از بین رفتن محصولات در طول مسیر از جمله مشکلات این صادرکنندگان است.

مختاری یکی دیگر از مشکلات صادرات هوایی را نبود هواپیماهای کارگاهی در ایران دانست و اظهار داشت: ایران فقط یک هواپیمای کارگاهی دارد که بیشتر زمین گیر است و بایستی برای این منظور از هواپیماهای خارجی استفاده شود که شرکت های خارجی هم به محض مطلع شدن از وضعیت سوخت، عقب نشینی می کنند.

مدیر عامل سابق شرکت خدمات هوایی و منطقه ویژه اقتصادی پیام استان البرز یکی از معضلات فرودگاه پیام را مشکل مرکز دفن زباله حلقه دره دانست و گفت: این مرکز مشکلات زیادی را برای این منطقه بخصوص فرودگاه و منطقه ویژه اقتصادی به وجود آورده که تمام مسئولین استانی با جابه جایی این مرکز موافق هستند ولی هیچ اتفاق عملیاتی تاکنون انجام نشده است.

وی افزود: ولی منطقه ویژه اقتصادی پیام به سرعت در حال رشد است و انواع صنایع غیرآلاینده در این منطقه در حال استقرار هستند بطوریکه اکنون 90 بنگاه اقتصادی فعال شده اند.