مثلث توسعه در صنعت استراتژیک

به گفته کارشناسان ومتولیان صنعت فولاد کشور با تکیه بر مزیتهای این صنعت، سه محور اصلی « بازار و وضعیت آینده فولاد کشور، قیمت تمام شده رقابتی و تجمیع فولادها» نیز باید در توسعه صادرات فولاد در دستور کار برگزارکنندگان این همایش بهعنوان پایه و اساس قرار گیرد.

در اولین نشست از کمیته راهبردی، مصطفی موذنزاده، مشاور معاون اول رئیسجمهور، مهدی کرباسیان رئیس هیات عامل ایمیدرو، رضا اشرف سمنانی مشاور شرکت میدکو، بهرام سبحانی مدیر عامل شرکت سهامی فولاد مبارکه اصفهان، قدیر قیافه رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران، بهرا م شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، محمد ابکاء مدیر عامل شرکت فولاد تکنیک، مسعود ابکاء عضو هیات عامل ایمیدرو، رضا نوروززاده مدیر عامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی(شستا)، علیرضا بختیاری مدیر مسوول روزنامه دنیای اقتصاد و محسن پروان دبیر همایش حضور داشتند.

مصطفی موذنزاده، مشاور معاون اول رئیسجمهوری در اولین جلسه کمیته راهبردی «هفتمین همایش چشم انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار» گفت: برآورد مصرف فولاد در دنیا در سال 2030 با توجه به رشد جمعیت حدود 2 میلیارد تن است.

از این رو پیشبینی ما این است که 400 میلیون تن کسری وجود داشته باشد که حدود 360 میلیون تن آن به کشورهای در حال توسعه مربوط میشود.

موذنزاده یکی از بحثهای جدی در صنعت فولاد کشور را نقطه گریز از بحران عنوان کرد وگفت: هر ساله نگاه ما در این صنعت توسعه صادرات بوده است.

به همین دلیل به جای اینکه نگاه ما به ظرفیت تولیدی فولاد کشور باشد، بیشتر نحوه خروج فولاد از بحران حائز اهمیت بوده است. یکی دیگر از مسائل مهمی که به گفته مسعود ابکاء عضو هیات عامل ایمیدرو باید در صنعت فولاد و بهعنوان یک سر تیتر مد نظر این همایش قرار گیرد، بهسازی ظرفیتهای موجود هم به لحاظ کیفی و هم کمی با نگاه به آب، انرژی و محیطزیست است.

وی تاکید کرد که علاوه بر مسائل بازار باید مساله بهسازی واحدهای فولادی بهصورت جدی مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر، رضا اشرف سمنانی مشاور شرکت میدکو گفت: در وهله نخست باید ببینیم دستاوردهای این همایش چه خواهد بود؛ چراکه ما به جریانسازی نیاز داریم که بتواند جهت حرکت این صنعت را به لحاظ مالی و تکنولوژی به دولت نشان دهد و تنها نباید به دنبال بازارسازی باشیم.

وی در عین حال تصریح کرد: چنانچه آزادسازی بازارهای داخلی انجام نشود، باید به فکر جذب بازارهای خارجی باشیم، البته در این بین باید قیمت تمام شده و اینکه تا چه اندازه قدرت رقابت خواهیم داشت را نیز در نظر قرار دهیم؛ چراکه هم اکنون جایگاه مطلوبی در بازارهای خارجی نداریم.

اشرف سمنانی پیشنهاد داد: بهترین راه عمل کردن براساس «طرح تراز» است تا واحدهای فولادی باهم هماهنگ و یکسری از واحدهایی که احداث آنها ضرورت چندانی نداشته، از رده خارج شوند.

نگاه صادراتی به توسعه فولاد

بهرام سبحانی مدیر عامل شرکت سهامی فولاد مبارکه اصفهان نیز با تاکید بر اینکه نگاه ما به توسعه فولاد باید صادراتی باشد گفت:چگونگی رقابت با بازارهای خارجی باید یکی از دغدغههای اصلی ما باشد.

وی تاکید کرد: باید مکانیزمی را به کار گرفت تا به سمت توسعه صادرات در این صنعت حرکت کنیم.

به گفته وی، یکی از محورهای این همایش باید حرکت به سمت جهانی شدن فولاد و نگاه به 20 میلیون تن صادرات در سال باشد.

وی تاکید کرد: وقتی به بازار خارج وصل شویم به دلیل ثبات بیشتر این بازار کمتر ضربهپذیر می شود.

همانطور که در یک سال گذشته به دلیل رکودی که در بازار داخل حاکم بود در صورتی که فولادمبارکه صادرات نداشت مشخص نبود چه به سر این واحد تولیدی می آمد.

سبحانی گفت: در شرایط اقتصاد فعلی و حتی در شرایطی که اقتصاد تثبیت شده نیز داشتیم، راهی جز تولید و صادرات نداشتیم و ادامه حیات تولید در واحدهای تولیدی به خصوص واحدهای بزرگ را باید در صادرات جستوجو کنیم.

قدیر قیافه رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران نیز با طرح سه سوال گفت: سوال اینجاست که با وجود ظرفیت ما در تولید فولاد، چگونه میخواهیم صادرات داشته باشیم، آیا بنادر ما ظرفیت صادرات 10 میلیون تن فولاد یا سنگ آهن را دارند؟ موضوعی که متاسفانه مغفول مانده است.

قیافه ضعف سیستم حمل و نقل را مشکل دیگر صادرات صنعت فولاد دانست و تصریح کرد: اگر ما از صادرات صحبت میکنیم باید زیربناهای آن هم موجود باشد. وی افزود: یکی از مشکلات اصلی ما این است که بنادر ما ظرفیت بارگیری یا تخلیه 5 میلیون تن کنسانتره یا گندله را ندارند.

وی با تاکید بر اینکه با چنین وضعیتی چگونه میخواهیم جهانی شویم، پیشنهاد داد: دولت و بخش خصوصی باید به سمت تجمیع حرکت کنند و از تمرکز بر احداث واحدهای کوچک اقتصادی صرفنظر کنند.

بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران نیز در این نشست بیان کرد: مشکلات زیرساختی، مسائل تکنولوژیک، استراتژی برای توسعه فولاد و توسعه صادرات اگر همگی روی یک نقطه متمرکز شوند، مزیت رقابتی را ایجاد خواهند کرد. وی پیشنهاد دادکه محور اصلی هفتمین همایش فولاد، توسعه فولاد با ایجاد مزیت رقابتی باشد.

شکوری تاکید کرد: باید ایجاد توازن در زنجیره ارزش را در صنعت فولاد ببینیم. به گفته وی اگر نگاه ما صادراتی اما فاقد مزیت رقابتی باشد، تولید بیمعنا خواهد بود.

محمد ابکاء مدیر عامل شرکت فولاد تکنیک نیز یکی از مزایای طرح جامع فولاد را شناسایی عوارض صنعت فولاد عنوان کرد ودر عین حال گفت: دنیای اقتصاد تصمیم دارد به شناسایی عارضهها در صنعتی که مزیت نسبی دارد، بپردازد، این در حالی این است که همین صنعت مزیتدار، به گل نشسته است.

از این رو یکی از محورهای اصلی این همایش باید نگاه به بازار باشد.

مسعود ابکاء عضو هیات عامل ایمیدرو نیز در ادامه بیان کرد: بسیاری از واحدهای فولادی به اشتباه احداث شدهاند، از این رو اگر به فعالیت خود ادامه دهند، جز ضرر و زیان، چیزی عاید آنها نخواهد شد. وی گفت: بسیاری از واحدهای فولادی کشور به دلیل جانمایی نامناسب با بحران کمبود آب در آینده مواجه خواهند بود.

طرح جامع فولاد در شرایطی برای دستیابی به ظرفیت 55 میلیون تن فولاد هدفگذاری شده که بسیاری از تولیدکنندگان فولاد برای تامین زیرساختهای اصلی تولید خود با مشکلات عدیدهای روبهرو هستند اما مهمترین موضوعی که پس از رونمایی طرح جامع فولاد عنوان شده، انتقال کارخانههای فولاد به سواحل جنوبی کشور است که تحقق این طرح را به تاخیر خواهد انداخت.

علیرضا بختیاری، مدیر مسوول روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در ادامه گفت: متاسفانه یکی از مشکلات اصلی در حال حاضر اقتصاد دولتی است. بهطوری که 80درصد از اقتصاد ما در اختیار دولت است.

از این رو ما بهعنوان رسانه با اطلاعرسانی باید نقدهای لازم را در این زمینه مطرح کنیم. وی گفت: یکی از اهداف ما از برگزاری این همایش این است که بتوانیم در راستای شناسایی معضلات و حل آنها گامهای مهمی برداریم.

رضا نوروززاده مدیر عامل شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی نیز در این نشست تاکید کرد: باید بهینهسازی در دستور کار صنعت فولاد قرار گیرد. از این رو باید عوارض شناسایی شود تا به سمت هماهنگسازی و اقتصادیتر شدن حرکت کنیم.

سایه مسائل سیاسی بر اقتصاد

پس از اینکه اعضای حاضر در این نشست نظرات خود را مطرح کردند، مهدی کرباسیان به بیان پارهای از توضیحات پرداخت وگفت: بحثی که دراین بین وجود دارد این است که باید اگر قرار است کاری علمی انجام شود، بتواند روی تصمیمسازان و قانونگذاران تاثیرگذار باشد.

یکی دیگر از مسائلی که به گفته رئیس هیات عامل ایمیدرو باید در تمامی فعالیتهای خود مدنظر قرار دهیم این است که مسائل اجتماعی و سیاسی بر مسائل اقتصادی کشور سایه افکنده است که نمیتوان این نوع مقاومتها را نادیده گرفت یا حذف کرد.

از این رو باید براساس واقعیتها عمل کرد. کرباسیان در بخش دیگری از سخنان خود به نکاتی چند اشاره کرد وگفت: بر اساس پیشبینیهای انجام شده تا سال 2017 تغییر اساسی در قیمت فولاد رخ نخواهد داد. یعنی میتوان امیدوار بود که قیمت فولاد کاهش نیابد یا اینکه شاهد افزایش قیمت چشمگیری نخواهیم بود.

به گفته کرباسیان مساله دیگری که باید در روند برگزاری این همایش مدنظر قرار گیرد، این است که تنها یک سال ازفعالیت دولت یازدهم باقی مانده است، اما از سوی دیگر سال اول برنامه ششم را پیش رو داریم، به همین دلیل نمیتوان انتظار کار زیادی از دولت داشت. وی در عین حال تاکید کرد که برگزاری این همایش میتواند روی برنامه ششم تاثیرگذار باشد.

رئیس هیات عامل ایمیدرو در ادامه بیان کرد: از برآیند تمامی صحبتها، سه محور اصلی برای توسعه صنعت فولاد، باید مد نظر قرار گیرد. بحث بازار و وضعیت آینده فولاد کشور باید هدف اصلی این همایش باشد. قیمت تمام شده یکی دیگر از موضوعاتی است که بیشتر دوستان نیز بر رقابتی بودن آن تاکید داشتند؛ چراکه اگر قیمت ما رقابتی باشد مسائل دیگر را در بر میگیرد.

به گفته کرباسیان با توجه به اینکه صادرات یکی از بحثهای اساسی است اگر قیمت تمام شده رقابتی نباشد، صادراتی در کار نخواهد بود.

تجمیع فولادها محور دیگری بود که کرباسیان به آن اشاره کرد و در این زمینه پیشنهاد داد که خصولتیها باید در این زمینه پیشگام باشند.

مدیر مسوول روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در این نشست با اشاره به مسیر پیش روی صنعت فولاد جهان گفت: در حال حاضر ایجاد 284 طرح در دستور کار قرار گرفته است که از این تعداد هند و چین هریک ایجاد 36 طرح با ظرفیتهای مختلف را دستور کار خود قرار دادهاند، ایران نیز اجرای 34 طرح را در نظر دارد. به گفته بختیاری، مجموع طرحهای در دست اجرا در خاورمیانه به غیر از ایران نیز برابر با 52 طرح است.

مدیر مسوول روزنامه «دنیای اقتصاد» در ادامه به آمار ششمین همایش فولاد اشاره کرد و افزود: سال گذشته در مجموع هزار و 47 نفر در همایش فولاد شرکت کردند و این همایش با 13 سخنران، یک پنل آزاد، 21 کارگاه آموزشی و 32 غرفه در نمایشگاه جانبی برگزار شد.

به گفته بختیاری، 62 درصد از شرکتکنندگان در همایش سال گذشته به مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شرکتها اختصاص داشته است و سهم مدیران نیز در این همایش برابر با 24 درصد بوده است. از سوی دیگر کارشناسان نیز در این همایش از سهم 10 درصدی و تحلیلگران بورس نیز از سهمی 4درصدی برخوردار بودند.