پارادوکس‌ در بازار روی

در آخرین معاملات در بورس فلزات لندن، هر تن روی 2290 دلار دادوستد شده است. به نظر میرسد بازار روی برای ورود به یک فاز ثبات، به یک عقبنشینی قیمتی نیاز داشته باشد. ابتدای ژانویه سال جاری بهای روی 1460 دلار بود که هماکنون تا حدود 2300 دلار افزایش یافته است. دلیل اصلی این رشد قیمت را باید سقوط پیشین آن دانست، زیرا خوشبینیهای گذشته و افزایش قیمتها بدون پشتوانه بنیادین قوی، در نهایت به سقوط قیمتها منجر شد ولی مجددا بازار روی، به سطوح منطقی خود بازگشت، ولی هماکنون جهش قیمتها شدیدتر از واقعیتهای این بازار است، بنابراین احتمال تعدیل نرخها در کوتاهمدت وجود دارد.

با توجه به کاهش آرام موجودی انبارهای روی در بورس فلزات لندن، میتوان به تجمیع پتانسیل رشد قیمتها امیدوار بود ولی هماکنون این حجم در رقمی نزدیک به 450هزار تن قرار گرفته و تا زمانی که به سطوح 400 هزار تن نزدیک نشویم، نمیتوان به ادامه روند افزایشی قیمتها امیدوار بود. افزایش 500 هزار تنی ظرفیت تولید معدنی روی در گلنگور، آمارهای متناقض از عرضه و تقاضای روی در کشورهای مختلف به خصوص چین، عدم اعتماد به آمارها و برآوردهای بینالمللی، نوسانات عجیب بهای روی در ماههای اخیر و رکوردهای جدید آن، وجود اطلاعات محدود از وضعیت تولید در مناطق مختلف جهان مخصوصا از سوی معادنی با عمر بالا و هزینه تولید بالاتر، وجود ذخایری استراتژیک از مواد معدنی و همچنین روی خالص و بسیاری از ویژگیهای دیگر باعث شده است تا بازار روی هماکنون به یکی از مبهمترین بازارهای فلزی در جهان تبدیل شود، هرچند که سفتهبازی برخی نهادهای معتبر بینالمللی همچون بانکهای بزرگ به ویژه در آمریکا، به این وضعیت دامن زده است. این موارد یعنی اختلافات عمیق دیدگاهها که در روزهای اخیر حتی به اعتراض سایت رویترز منجر شده، از واقعیتهای بازار روی به شمار آمده و باعث میشود تا اعتماد به برخی موسسات بینالمللی را تضعیف کند. بهعنوان مثال رویترز خبر داده است که کارشناسان ICBC Standard Bank، موسسه تحقیقات بینالمللی سرب و روی را به دروغگویی درخصوص وضعیت بازار چین متهم کردهاند. با توجه به این شرایط باید گفت که بهتر است به جای توجه به تحقیقات سایر نهادهای بینالمللی به آمارهای متقن و قطعی اعتماد کرد، بنابراین گذشته این بازار و رخدادهای واقعی و تجربه شده، شاید مطمئنترین راه بررسی و تحلیل این بازار بوده هرچند که شاید بهترین آن نباشد.

از آغاز بحران جهانی تا سال گذشته، بازار روی روندی طبیعی را سپری کرد، یعنی تقابل عرضه و تقاضا و مخصوصا حمایتهای دولتی در کشورهای مختلف در کنار نوسان بهای نفت خام و تغییر در هزینه تولید و ویژگیهای فنی مختلف چهره این بازار را ترسیم کرده است. در این دوران شاهد بودیم که بهای روی که در روزهای اوج خود در پایان سال 2006 به 4442 دلار رسیده بود، قبل از آغاز بحران شروع به کاهش نرخ کرد یعنی نوسان قیمت فلز روی، خود شاهدی از آغاز بحران جهانی اقتصاد بود. با توجه به آغاز کاهش قیمتها قبل از خودنمایی بحران، این انتظار نیز وجود داشت که روی سریعتر از سایر فلزات از رکود خارج شود. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که چرخش قیمت روی و قله و دره نوسان بهای این کالا سریعتر از سایر فلزات خودنمایی کرده که میتوان از قیمت روی بهعنوان چراغ راهنمای کوچکی برای سایر فلزات استفاده کرد. این روند به آرامی به نوسان قیمتهای خود ادامه داد تا جایی که در ابتدای ژانویه 2009، قیمت روی به کف خود یعنی 1075 دلار در هر تن کاهش یافت ولی از آن پس مجددا شاهد رشد قیمتها بودیم تا جایی که از سپتامبر سال 2011 به بعد، قیمت روی بالاتر از 1800 دلار در هر تن نوسان کرد. رشد قیمتها از این زمان را باید در بسیاری از واقعیتهای فنی و روانی جستوجو کنیم.

عمر بالای معادن، بالابودن هزینه تولید، نوسان قیمت نفت و اسید، تقویت آرام تقاضا در بازارهای جهانی و عدم توسعه جدی معادن بزرگ و متوسط، ضعف عرضه مواد معدنی حاوی روی و بازارسازی رسانهها، مواردی بود که شرایط فنی این بازار و دقیقتر ترس از کاهش عرضه فلز روی را در بازارهای جهانی تقویت کرد، یعنی بازار با بدبینی نسبت به ویژگیهای فنی بخش عرضه، خوشبینی مضاعفی نسبت به قیمتها پیدا کرد تا جایی که بهای روی تا 2350 دلار افزایش یافت. این در حالی بود که کاهش آرام عرضه در کنار بازبینی موجودی واقعی انبارها در اقصی نقاط جهان باعث شد تا موجودی انبارهای روی در بورس فلزات لندن نیز از یک میلیون و 200 هزار تن به کمتر از 400هزار تن کاهش یابد. از ژوئن 2016 تاکنون، موجودی انبارهای روی در بورس فلزات لندن در مسیر افزایش قرار داشته که نشان میدهد خوشبینیهای موجود چندان هم واقعی نبوده ولی در عین حال، بهای روی در این زمان با افزایش جدی رو به رو شده است. این قبیل پارادوکسها که در سالهای گذشته نیز بر فلز روی تاثیر بسیاری داشته، هماکنون باز هم در حال تجربه شدن است یعنی از یکسو رشد قیمت روی با افزایش موجودی انبارها همراه شده و از سوی دیگر، شاهد رشد محدود شاخص بورس فلزات لندن هستیم. این موارد نشان میدهد که افزایش قیمت روی چندان هم با واقعیتهای بازار در تعامل نیست ولی پایین بودن نسبی موجودی انبارها یعنی رقمی نزدیک به 450 هزار تن، میتواند تا حدودی از نرخهای فعلی حمایت کند ولی این حمایت مقطعی و محدود خواهد ماند. در هر حال بازار روی برای تثبیت خود در نرخهای فعلی و دقیقتر، قیمتهایی بیش از 2100 دلار، به یک عقبنشینی قیمتی نیاز دارد ولی با توجه به فقر آمارهای متقن نمیتوان اظهارنظر قاطعی داشت.

بازارهای مس و آلومینیوم

پیشبینی در بازارهای مس و آلومینیوم محقق شد و پس از چند جهش قیمتی در بازار این دو فلز پایه و ثبت رکوردهای مهم، در روزهای اخیر روند کاهشی جدیدی در بازار مس و آلومینیوم تجربه شد هرچند که عقبنشینی قیمتی پس از رشد مثالزدنی آن، منطقی به نظر میرسد. در هر حال کاهش قیمتها در این دو بازار مهم باعث خواهد شد تا امیدواری به تعدیل و تثبیت قیمتها افزایش یافته و بازار باثباتتری را شاهد باشیم. هرچند که ادامه کاهش قیمتها در کوتاهمدت در بازار مس و آلومینیوم قابل پیشبینی است ولی هر این دو بازار، باز هم مستعد رشد قیمت هستند و میتوانند پس از رهایی از موج کاهشی قیمتها، سطوح بالاتر و بهتری را تجربه کنند اما پتانسیل رشد بهای آلومینیوم بیش از مس خواهد بود. سادهترین دلیل این ادعا کاهش سریع موجودی انبارهای آلومینیوم در بورس فلزات لندن بوده که احتمال افزایش قیمت این فلز را افزایش میدهد. درخصوص مس نیز انتظار برای افزایش تقاضا در کنار قیمتهای پایین فعلی مواردی است که در نهایت به تقویت بهای این فلز کمک خواهد کرد ولی افزایش آرام موجودی انبارهای این کالا خود سرعتگیر مهمی برای عدم رشد جدی بهای مس است؛ یعنی این فلز یکی از کمترین پتانسیلها را برای افزایش نرخ دارد.