هدف از تک‌رقمی کردن سود تسهیلات خانه‌اولی‌ها چیست؟

احتمال استقبال از تسهیلات با نرخ سود معادل 9/5 در مناطق غیرفرسوده و هشت درصد در مناطق فرسوده چقدر است؟ آیا با اتخاذ سیاست کاهش نرخ سود تسهیلات میتوان انتظار داشت بازار مسکن رونق یابد؟ در مجموع آیا سیاست تکرقمی کردن سود تسهیلات خانهاولیها سیاست درستی است؟ آیا وجود چنین طرحی به خانهدار شدن خانهاولیها کمک میکند؟

نرخ سود تسهیلات برای مسکناولیها بعد از 25 سال تکرقمی شد. محمدهاشم بتشکن، مدیرعامل بانک مسکن گفته است: «پس از سال 1369 هیچگاه نرخ سود تسهیلات مسکن تکرقمی نبوده است.» هشتم شهریورماه بود که خبر خوش تکرقمی شدن نرخ سود تسهیلات از سوی رئیسجمهور به خانهاولیها ابلاغ شد. تصمیمی که به تازگی از سوی شورای پول و اعتبار گرفته شد تا شاید تاثیری در رابطه با خروج از رکود بخش مسکن داشته باشد و موجب رونق در بخش مسکن و در نهایت اقتصاد کشور شود. در این راستا حتی دولت یازدهم برنامه و سیاستهای بسیاری برای رونق در این بخش به کار گرفت و تسهیلات متنوعی را برای ساخت و ساز و خرید در بازار مسکن معرفی کرد. صندوق پسانداز مسکن یکم که در خردادماه سال 1394 رونمایی شد، یکی از این تسهیلات است که برای خانهاولیها به اجرا درآمد.

اگرچه به گفته عدهای از کارشناسان در بازار مسکن در آن زمان، شرایط بازپرداخت تسهیلات این صندوق سخت بود و نیازمندان واقعی مسکن نمیتوانستند از آن بهرهمند شوند، اما رفتهرفته شرایطی مهیا شد که متقاضیان بتوانند به آسانی به این تسهیلات دسترسی پیدا کنند و بازپرداخت قابل توجیهتری داشته باشند. به هر حال این شرایط با کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، برای متقاضیان هموارتر شد. بنابراین به نظر میرسد موضوع اصلاح نرخ سود تسهیلات برای خانهاولیها که تاکنون طی سه مرحله صورت گرفته است، راهی باشد تا جذابیت برای استفاده از تسهیلات مسکن را افزایش دهد. این نرخ در دو مرحله از 14 درصد به 9.5 درصد کاهش یافته است و امید میرود که مورد اقبال متقاضیان در راستای خانهدار شدن قرار بگیرد.

همچنین علاوه بر کاهش نرخ سود تسهیلات برای مسکناولیها، این نرخ برای دریافت تسهیلات در مناطق فرسوده با هدف نوسازی و بهسازی این بافتها نیز، کاهش یافته است. از اینرو به منظور تشویق متقاضیان به خرید و ساختوساز در مناطق فرسوده، این نرخ به هشت درصد رسیده است. البته در این راستا مدیرعامل بانک مسکن گفته است: «در حالی که شرط دریافت وام از محل صندوق یکم مسکن که سقف مبلغ آن به 160 میلیون تومان میرسد، خانهاولی بودن و استفاده نکردن از تسهیلات دولتی است، این شرط برای خرید مسکن در بافتهای فرسوده حذف شده است.»

به هر حال افراد بسیاری امید دارند با اجرای این مصوبه بخش مسکن که مدتهاست در دوران رکود به سر میبرد، رنگ و بویی تازه بگیرد. حال جای سوال است احتمال استقبال از این تسهیلات با نرخ سود معادل 9.5 در مناطق غیرفرسوده و هشت درصد در مناطق فرسوده چقدر است؟ آیا با اتخاذ سیاست کاهش نرخ سود تسهیلات میتوان انتظار داشت بازار مسکن رونق یابد؟ در مجموع آیا سیاست تکرقمی کردن سود تسهیلات خانهاولیها سیاست درستی است؟ آیا وجود چنین طرحی به خانهدار شدن خانهاولیها کمک میکند؟

علی قائدی در این رابطه گفت: کاهش نرخ سود تسهیلات صندوق پسانداز مسکن یکم منجر به کاهش اقساط تسهیلات و افزایش استقبال متقاضیان با درآمد متوسط از تسهیلات این صندوق در بخش مسکن میشود و به تبع آن پس از طی دوره سپردهگذاری تقاضا در بخش مسکن از محل تسهیلات اخذشده از این صندوق افزایش مییابد. از طرف دیگر کاهش نرخ سود تسهیلات این صندوق هزینه تامین مالی بخش تولید مسکن را نیز کاهش میدهد و میتواند زمینه ایجاد رونق در بخش ساخت و ساز نیز شود.

این کارشناس اقتصاد مسکن معتقد است: کاهش نرخ سود تسهیلات سیاست درستی است ولی کافی نیست و ضروری است تا به منظور کاهش بیشتر اقساط تسهیلات خرید مسکن علاوه بر کاهش نرخ سود تسهیلات دوره بازپرداخت تسهیلات نیز طولانیتر شود.